Streptococcus pneumoniae’da serotip dağılımının antibiyotik direnci ile
ilişkilendirilmesi, pnömokok enfeksiyonları ile mücadelede büyük önem
taşımaktadır. Bu çalışmada kolonize veya enfeksiyon etkeni olarak izole edilen
S.pneumoniae kökenlerinde serotip dağılımı ile makrolid direnç mekanizması
arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçladık. Bu amaçla 2012-2013 yılları arasında
hastanemizde izole edilen makrolid dirençli 30 kolonize ve 60 enfeksiyon etkeni
pnömokok kökeni çalışmaya dahil edildi. İzolatlarda makrolid direncinin fenotipleri,
eritromisin-klindamisin çift disk yöntemiyle, genetik determinantları ise PZT ile
saptandı. Serotiplendirmede multipleks PZT yöntemi kullanıldı. cMLSB fenotipi hem
etken hem de kolonize izolatlarda baskın (etken: %76,6, kolonize: %83,3) olarak
bulundu. ermB etken izolatların %76,6’sında, kolonize izolatların ise %83,3’ünde
saptandı. M fenotipi ermB olmadan sadece mefA/E geni taşıyan kökenlerde (etken:
%23,3, kolonize: %16,6) saptandı. cMLSB fenotipindeki tüm izolatların (n:71)
%55’inde mefA/E geninin ermB ile birlikte bulunduğu belirlendi. Etken kökenlerde
19F (%38,3), 6A/B/C (%18,3) ve 23F (%15); kolonize kökenlerde 6A/B/C (%30),
23F (%23,3) ve 19F (%20) baskın serotipler olarak saptandı. 19F serotipindeki
izolatların %96,6’sı cMLSB fenotipinde olup, bu izolatlarda ermB ve mefA/E
birlikteliği oldukça yüksektir (%64,2). 6A/B/C serotipindeki kökenlerde de cMLSB
fenotipi baskın (%95) olup, yüksek oranda (%73,6) ermB+mefA/E birlikteliği
saptandı. İlginç olarak 23F serotipindeki izolatlarda ise M fenotipi baskın (%81,3)
olarak saptanmış olup bu izolatlarda sadece mefA/E tespit edildi. Sonuç olarak
çalışmamız; izolatlarımızda, cMLSB fenotipi ve ermB genotipinin baskın olduğunu
göstermiş ve mefA/E’nin de izolatlarımızda çok yaygın (%64,4) olarak bulunduğunu
ortaya koymuş olup ayrıca kolonize ve etken izolatlardaki serotip dağılımlarının
benzer olduğunu ve pnömokoklarda serotiplere göre makrolid direnç mekanizması
dağılımında farklılıklar olduğunu göstermiştir.
Anahtar sözcükler: Streptococcus pneumoniae, serotip, makrolid, direnç, mefA,
mefE, ermB, ermTR
ABSTRACT
The association between serotype distribution and antimicrobial resistance
mechanisms bears significance in the fight against Streptococcus pneumoniae
infections. In this study, we have aimed to demonstrate the correlation between the
serotype distribution and macrolide resistance mechanisms of pneumococcus
isolates. During 2012-2013, 30 colonised and 60 invasive pneumococcus isolated in
our hospital and found to be resistant to macrolides were included in the study.
Macrolide resistance phenotypes determined by the erythromycin-clindamycin
double disc diffusion method; and genetic determinants were identified by PCR.
Serotypes determined by multiplex PCR. Structural MLSB was the dominant (%76,7
in invasive, %83,3 in colonised) phenotype in both groups. ermB was found %76,7
in invasive and %83,3 in colonised isolates. M fenotype determined in the isolates
which carried only mefA/E in the absence of ermB (invasive: %23,3, colonised:
%16,6). In %54,9 of all cMLSB isolates (n:71), mefA/E was determined with ermB.
In invasive isolates 19F (%38,3), 6A/B/C (%18,3) and 23F (%15); in colonised
isolates 6A/B/C (%30), 23F (%23,3) and 19F (%20) found as dominant serotypes. In
the 19F isolates, the structural phenotype percentage was found %96,6 and in most of
the isolates (%64,2) ermB and mefA/E genes were confirmed together. The 6A/B/C
isolates demonstrated similar macrolide resistance phenotype (%95 cMLSB) with the
19F isolates and %73,6 of all 6A/B/C isolates ermB and mefA/E confirmed together.
Interestingly in the 23F isolates, M phenotype was confirmed to be dominant
(%81,3) so in this isolates only mefA/E was determined. In conclusion, we would
also like to underline that ermB was dominant but mefA/E was found at a very high
rate (%64,4) and the major serotypes were similar in colonised and invasive isolates.
Our study also points that in macrolide resistance mechanisms could vary according
to pneumococcal serotypes.
Keywords: Streptococcus pneumoniae, serotype, macrolide, resistance, mefA, mefE,
ermB, ermT
