Oude visvijvers in Zuid-Limburg

Very little research has been done on old fishponds in the Netherlands. The first part of this article reviews the literature on the subject, set against the background of international literature. In the Middle Ages the number of ponds must have been considerable, but in the greater part of the country very few remains. In the 19th century pond-culture still had some importance only in the southernmost part of the country, the hilly southern part of the province of Limburg. The second part presents a survey of fishponds in the region of South Limburg in the first half of the 19th century. At that time 90 pond systems, each consisting of two or more ponds, still were in existence in this region. Most of them belonged to manors and country-seats, although some had been built originally by religious institutions. The ponds were classified after their location in narrow or wider stream valleys or in flatter landscapes. Different types of systems can be distinguished: long series of ponds in narrow valleys as opposed to other types on flatter sites. Another distinction has been made between irregularly and regularly shaped ponds, the first probably being the oldest. Although the dates of construction of most ponds are unknown, it is obvious that ponds were constructed during a long period. Some ponds certainly are of medieval origin, the oldest of these being mentioned in the 11th century, but as late as the 18th century ponds still were considered a normal part of an estate. Some of the old ponds still exist today. Fieldwork revealed traces of some of the other ponds. More attention to these traces is demanded

Tussentijds rapport case-onderzoek: publiek en privaat gebruik van de Vlaamse open ruimte

Situering onderzoek: Binnen het Steunpunt Ruimte en Wonen bestudeert werkpakket 3 (WP3) de transformaties in de open ruimte ten gevolge van geleidelijke verstedelijking. Er werden in 2007 6 transformaties in de open ruimte afgebakend waarop de aandacht gedurende de looptijd van het Steunpunt gericht wordt: geleidelijke bebouwing, privatisering, residentialisering, interne functieveranderingen, grootschalige activiteiten en een toename van het publieke karakter. Een van de deeltaken van WP3 is de uitwerking van een methode voor case-onderzoek en exploratieve toepassing ervan in casegemeenten, gekozen op basis van ruimtelijke karakteristieken. De algemene onderzoeksvraag van dit case-onderzoek is nagaan welke transformatieprocessen plaatsvinden in de open ruimte, welke processen hierachter schuil gaan en welke impact ze hebben op de open ruimte. Dit onderzoek werd gestart in 2008 in twee casegemeenten. In 2009 werd het onderzoek verder afgewerkt en uitgebreid naar vier nieuwe casegemeenten. De focus bleef hierbij liggen op de transformaties ‘privatisering’ en ‘toename van het publieke karakter’. Dit onderzoeksrapport geeft een weerslag van de voorlopige resultaten. In de loop van 2010 zullen methodes ontwikkeld worden om ook de vier andere transformaties in casegebieden te onderzoeken. Als alle methodes op punt staan zal het onderzoek worden uitgebreid naar de drie overige casegemeenten. Methodiek: Voor de twee reeds onderzochte fenomenen is terreinonderzoek onontbeerlijk. In elke casegemeente werden drie detailstudiegebieden geselecteerd: een gebied met een mogelijke privatiseringsdruk, een gebied met een mogelijke recreatiedruk en een referentiegebied met een dominante landbouwfunctie. In deze gebieden werd via terreinopnames een registratie uitgevoerd van alle fenomenen op het terrein die een uiting zijn van een van de twee onderzochte transformaties. De terreinopname van het publiek gebruik bestond uit de registratie van richtingaanduidingen, recreatieve infrastructuurelementen, recreatieve lijnen en recreatieve aantrekkingspolen. De terreinopname van het privaat gebruik bevatte de niet-agrarische bebouwing, hobbyweiden en andere vormen van privatisering. Belangrijkste bevindingen: Op basis van de eerste resultaten konden een aantal factoren worden onderscheiden die een verhoogde kans lijken te geven voor publiek of privaat gebruik van de open ruimte. Privatisering doet zich vaker voor in gebieden met kleine percelen, in de buurt van bebouwing en bij een goede toegankelijkheid. Publiek gebruik van de open ruimte is sterker in gebieden met water, bossen en andere landschappelijke kwaliteiten, een gedragen toeristisch-recreatief aanbodbeleid, een goede toegankelijkheid en in de nabijheid van woonkernen. Naast deze bepalende factoren konden er ook verschillen vastgesteld worden tussen de gemeenten onderling naargelang de ruimtelijke typologie. Privatisering vindt veel sterker plaats in (hoog-)dynamische open ruimtes in een suburbaan veld of een stenig netwerk. Publiek gebruik vindt vanzelfsprekend sterk plaats in gemeenten met een open ruimte onder recreatiedruk en komt minder voor in gemeenten met open ruimtes in een stenig netwerk. Voor de meeste gemeenten zijn lokale factoren en structuren op micro- en mesoniveau echter veel bepalender dan algemene ruimtelijke typologieën

Effects of wetland conversion to farming on water quality and sediment and nutrient retention in a tropical catchment

The study used a combination of landscape-scale synoptic surveys (catchment, reaches) and mesocosm surveys (experimental plots) to assess the impacts of conversion of natural valley-bottom wetlands to farming land on the water quality and retention of sediment and nutrients. The results showed that temperature, pH, electrical conductivity and dissolved oxygen concentration decreased, and total suspended solids (TSS) increased with storm water increase. Nitrogen (TN) and phosphorus (TP) accumulated in the catchment during the dry season and washed into the water courses during the early stages of the higher flows, with subsequent lower concentrations at the end of the rains due to dilution. Large proportions of the annual loads of TSS, TP and TN (93%, 60% and 67%, respectively) were transported during rainfall events that occurred in 115 days. Fishponds acted as temporal traps of TSS, TN and TP at the early stages of farming, and were a source of and TN and TP at the end of the farming period, in contrast to rice farming that generated sediments and nutrients early in the farming period and trapped them at the end of the farming season. Wetlands mostly acted as sinks but sometimes as a source of sediment and nutrients.</p

De sociale geografie van het buitenplaatslandschap Gelders Arcadië

For many centuries, the landscape and cultural history of the Netherlands have been influenced by the rural estates of large landowners. Their country houses with gardens, parks and farmland formed an important combination of practical aspects of economic management and aesthetic landscaping. Many castles or country houses were linked to large landholdings of several hundred, sometimes even thousands of hectares, as in the case of the Veluwezoom in the Province of Gelderland. Since the late Middle Ages this area, now known as Gelders Arcadia, has been popular with the landed elite, whose ranks have included noble families, stadtholders, city regents and bankers. The undulating landscape, the rivers and brooks and the fertile land was ideally suited to the creation of the desired combination of productive and aesthetic landscapes. One of the special aspects of the Gelders Arcadia estate zone is that it represents nearly every stage in the development of the Dutch country estate, from the emergence of castles and lordships (c. 500-1600), to the foundation of small country retreats by town regents (c. 1600-1800), and the creation of villa-like country estates for a new elite of bankers, industrialists and lawyers (c. 1800-1940). The historic country houses and landed estates are manifestations of their time and therefore very diverse, ranging from transformed noble castles with large landholdings to the rural retreats of town regents to villa-like country houses for the newly wealthy. Not only the architecture of the house and park, but also the use, the anchoring in the cultural landscape and the social significance underwent development. A historical-geographical approach was used to analyse location and distribution patterns and to investigate the size, character and functions of country estates in each period from an economic, political, societal and social perspective. It appears that the majority of new country houses and estates were created by a new elite of the newly rich, whereas the old elite continued to invest in their ancestral properties. The motivation to invest in the establishment of a country seat differed per period. The landed and country estates featured both economic and aesthetic landscapes, although the former were less prominent in later periods. This socio-historical-geographical approach has given us a better understanding of the various processes of estate creation, transformation and adaptation through time – knowledge that can also be used to reach well-founded decisions in the 21st century. The geographical approach for Gelders Arcadia has resulted in improved spatial policies through: 1. Attention to the entirety of country estates (rather than only those with listed status); 2. A focus on the country estate as a cohesive heritage ensemble, including an understanding of the social, economic, landscape and political factors that contributed to its development and design; 3. Recognition that the estates, thanks to their large number and individual sizes and qualities, have formed and will continue to form an important basis for the character of the living environment.For many centuries, the landscape and cultural history of the Netherlands have been influenced by the rural estates of large landowners. Their country houses with gardens, parks and farmland formed an important combination of practical aspects of economic management and aesthetic landscaping. Many castles or country houses were linked to large landholdings of several hundred, sometimes even thousands of hectares, as in the case of the Veluwezoom in the Province of Gelderland. Since the late Middle Ages this area, now known as Gelders Arcadia, has been popular with the landed elite, whose ranks have included noble families, stadtholders, city regents and bankers. The undulating landscape, the rivers and brooks and the fertile land was ideally suited to the creation of the desired combination of productive and aesthetic landscapes. One of the special aspects of the Gelders Arcadia estate zone is that it represents nearly every stage in the development of the Dutch country estate, from the emergence of castles and lordships (c. 500-1600), to the foundation of small country retreats by town regents (c. 1600-1800), and the creation of villa-like country estates for a new elite of bankers, industrialists and lawyers (c. 1800-1940). The historic country houses and landed estates are manifestations of their time and therefore very diverse, ranging from transformed noble castles with large landholdings to the rural retreats of town regents to villa-like country houses for the newly wealthy. Not only the architecture of the house and park, but also the use, the anchoring in the cultural landscape and the social significance underwent development. A historical-geographical approach was used to analyse location and distribution patterns and to investigate the size, character and functions of country estates in each period from an economic, political, societal and social perspective. It appears that the majority of new country houses and estates were created by a new elite of the newly rich, whereas the old elite continued to invest in their ancestral properties. The motivation to invest in the establishment of a country seat differed per period. The landed and country estates featured both economic and aesthetic landscapes, although the former were less prominent in later periods. This socio-historical-geographical approach has given us a better understanding of the various processes of estate creation, transformation and adaptation through time – knowledge that can also be used to reach well-founded decisions in the 21st century. The geographical approach for Gelders Arcadia has resulted in improved spatial policies through: 1. Attention to the entirety of country estates (rather than only those with listed status); 2. A focus on the country estate as a cohesive heritage ensemble, including an understanding of the social, economic, landscape and political factors that contributed to its development and design; 3. Recognition that the estates, thanks to their large number and individual sizes and qualities, have formed and will continue to form an important basis for the character of the living environment

Terugkeer van de otter in het rivierengebied

In het bestek van dit onderzoek is gekeken naar de kansen voor een duurzame populatie otters in het rivierengebied. Uit deze analyse komen de Gelderse Poort, de uiterwaarden van de IJssel en de Waal naar voren met elk een potentiële otterpopulatie van ca. 30 dieren. Ook in Noorden Midden-Limburg (Maasdal en haar zijbeken) vormt gezamenlijk een potentieel gebied voor ca. 50 otters. De belangrijkste knelpunten voor de ontwikkeling van een duurzame otterpopulatie liggen op het vlak van infrastructuurdichtheid. Otters lopen als oeverbewonend zoogdier een groot risico om in het verkeer te sneuvelen. De actuele waterkwaliteit van de grote rivieren vormt geen grote beperking meer voor de terugkeer van de otter

Modelijking meetpunten Voer-bron

Sedert enkele jaren wordt door de Studiegroep Gulp een geo-hydrologisch onderzoek verricht in een gedeelte van het stroomgebied van de Gulp nabij Hombourg (België). Uit voorlopige resultaten van het door studenten aan de Landbouwhogeschool uitgevoerde onderzoek valt af te leiden, dat een gedeelte van de afvoer uit het stroomgebied niet via het lozingspunt in de Gulp tot afstroming komt. Mogelijk vindt ondergrondse afstroming plaats naar aangrenzende stroomgebieden. over een en ander meer zekerheid te verkrijgen werd o.a. het meten van de debieten uit de Voer-bron te St. Pietersvoeren wenselijk geacht

Gomphus Nieuwsbrief Jaargang 5 — Nr. 2 (2011)

In dit nummer: Herontdekking van Sierlijke witsnuitlibel Leucorrhinia caudalis (Charpentier,1840) in België na een eeuw afwezigheid * Uitzonderlijk libellenvoorjaar 2011 * Massale aantallen van de Noordse witsnuitlibel * Hoe zit het nu met de Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) in België ? * Excursiekalender 2011 * Excursieverslagen 2010

Een eerste kennismaking met onderwaterdrones in Indonesië

In Nederland worden steeds vaker onderwaterdrones ingezet voor aquatische monitoring van ecologie en waterkwaliteit. Het eerste grootschalige nationale onderzoek met aquatische drones werd in 2013 uitgevoerd in het kader van het programma ‘Collaboratorium Klimaat en Weer’ [1] naar de waterkwaliteit onder drijvende woningen door Tauw, DeltaSync en Deltares en de hogescholen van Rotterdam en Groningen, waaruit bleek dat de effecten op o.a. zuurstofgehalte klein waren en het goede ecologische vestigingsplaatsen (o.a. mosselen en schuilplaatsen zijn voor kleine vissen) [2]. Na dit onderzoek hebben twee betrokken lectoren in 2015 het bedrijf INovatieve DYnamische MOnitoring (INDYMO) opgericht om de toepassing van aquatische drones in waterbeheer verder te onderzoeken in nauwe samenwerking met diverse overheden en kennisinstituten. INDYMO verbindt onderzoek, ondernemerschap en onderwijs en heeft vestigingen in YES!Delft en de watercampus in Leeuwarden, die nauw samenwerken met o.a. TU Delft en de hogescholen Groningen, Rotterdam en hogeschool Van Hall Larenstein

Gomphus Nieuwsbrief Jaargang 1 — Nr. 3 (2007)

* Van Goudvissen tot Blauwe Glazenmakers * Merkwaardig beeld van de genitaliën van Sympetrum striolatum * Verslag van de excursies * Europees nieuws * Libellenkamp in Roemenië * Den Diel bedreigd? * Startdag Libellen Verenigin