Gekruiste blikken op een honderdste verjaardag. Een eerste balans van de herdenkingen van de Eerste Wereldoorlog in Brussel

De viering van de honderdste verjaardag van de Eerste Wereldoorlog betekent een breuk: historische gebeurtenissen zullen nooit meer op dezelfde manier worden herdacht, zeker niet in België. De deelgebieden hebben duidelijk laten verstaan welke rol ze voortaan volledig autonoom wensen te spelen bij toekomstige evenementen van dat type. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is daarbij niet achtergebleven. Het besliste weliswaar later dan de andere grote gewesten en gemeenschappen om de herdenkingen zelf te organiseren, maar toonde aan dat het bereid en in staat is om een krachtdadig en ambitieus herdenkingsbeleid op poten te zetten dat tot een zeer ruim publiek gericht is. Een systematisch onderzoek van iets meer dan 430 activiteiten die tussen januari 2014 en juni 2017 werden geregistreerd op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, wijst op hun extreme diversiteit, maar ook op de uitzonderlijke dynamiek van de Brusselse gemeenten die het initiatief hebben genomen voor een kwart van de activiteiten. In het algemeen werden in het merendeel van de evenementen twee thematische benaderingen gevolgd: het dagelijkse leven van de Brusselaars en de algemene geschiedenis van het conflict in zijn Belgische dimensie, maar die benaderingen werden ook gevolgd om debatten en reflecties over actuele vraagstukken op gang te brengen en om bepaalde waarden te presenteren die van betekenis zijn voor de hedendaagse samenleving: verdediging van de vrijheid, solidariteit, democratie, sociale cohesie… De historische benadering werd dus vaak gebruikt als instrument van cohesie en als hefboom voor integratie via een verleden dat zich tot iedereen richt: de Brusselaars van hier en elders, de gepassioneerden van geschiedenis, de liefhebbers van herdenkingstoerisme, de allochtonen, de expats, de dagjestoeristen

Tour der verbeelding. Over het verzamelen en exposeren van eigentijdse volkscultuur

Het verzamelen van eigentijdse volkscultuur is hot. Steeds meer cultuurhistorische en volkskundige musea openen hun ramen en deuren, en gaan de straat op, in een zoektocht naar het eigentijdse. Wat drijft hen? Aan de basis van deze ontwikkeling lijkt een meer fundamentele transformatie te liggen. De klassieke functie van het cultuurhistorisch museum, als een tempel en hoeder van cultureel erfgoed, heeft voor velen afgedaan. Zowel vanuit de musea zelf als vanuit de politiek klinkt een roep om verandering: het museum dient te transformeren van een gesloten en elitair instituut tot een open, publieksgerichte instelling. Daarin past het niet langer om de collectie te beperken tot de hoogtepunten van kunst en cultuur, als ijkpunten van een nationale of regionale geschiedenis, maar dient logischerwijs ook aandacht te bestaan voor eigentijdse en populaire cultuurvormen, waarin brede lagen van de bevolking zich kunnen herkennen

Perpetual Construction. CAB Art Center

Review of three exhibitions at CAB, Brussels, all three centred around a Jean Prouvé house: Inhabited by Objects, Notes ou our Equilibrium, and Perpetual Construction

Kunstenaarsarchieven in monografische musea : documento/monumento: het geval van het Raveelmuseum te Machelen-aan-de-Leie

This essay discusses the archive and the archival function of one monographic museum: the Roger Raveelmuseum in Machelen-aan-de-Leie. The author starts from the opposing notions of 'monument' and 'document', a monument being suspect in its rethorical intention to commemorate, a document being (or claiming to be) an objective registration of the past. Liefooghe concludes that the Roger Raveel archive, as a collection of documents, does contain a 'monumental' value