Lipokalina związana z żelatynazą neutrofilów jako marker ostrego uszkodzenia nerek u chorych onkologicznych leczonych cisplatyną

Cisplatin is a widely used chemotherapeutic agent in the treatment of solid tumours. Its main side effect, limiting the use of higher doses, is nephrotoxicity manifested by acute kidney injury (AKI). Monitoring of kidney function and AKI detection during the treatment with cisplatin requires a serial measurements of serum creatinine, with estimation of glomerular filtration rate. This method allows the detection of AKI with a 24–48 hour delay, when glomerular filtration rate is significantly decreased. Research conducted in recent years has indicated a group of potential so-called morphological markers of kidney damage that allow earlier detection of AKI, also with subclinical manifestation (without a significant increase in serum creatinine). This is following cardiac surgery and after administration of contrast agents. The best characterised of these markers is neutrophil gelatinase-associated lipocalin (NGAL). It is a protein physiologically existing in the granules of neutrophils, bone marrow, lung, stomach, small and large intestines, pancreas and kidney. Its expression increases in the course of renal epithelial damage. Studies have demonstrated the utility of NGAL assessed in both serum and urine in the diagnosis of ischemic AKI. So far, studies of cancer patients treated with cisplatin did not confirm the usefulness of NGAL determination in serum, but demonstrated that its urine measurements enable earlier diagnosis of AKI than the routine serum creatinine assessment. This paper is a systematic review of these studies.Cisplatyna jest powszechnie stosowanym chemioterapeutykiem w terapii nowotworów litych. Jej głównym działaniem niepożądanym, ograniczającym możliwość stosowania większych dawek, jest nefrotoksyczność, prowadząca do ostrego uszkodzenia nerek (Acute Kidney Injury — AKI). W celu monitorowania funkcji nerek oraz wykrycia AKI w trakcie terapii cisplatyną wykonuje się seryjne oznaczenia kreatyniny w surowicy, na podstawie których jest wyznaczana wielkość filtracji kłębuszkowej. Metoda ta pozwala na wykrycie AKI z 24–48-godzinnym opóźnieniem, przy znacznym zmniejszeniu filtracji kłębuszkowej. Prowadzone w ostatnich latach badania wyłoniły grupę potencjalnych tak zwanych morfologicznych markerów, które pozwalają na wcześniejsze wykrycie uszkodzenia nerek, również przebiegającego subklinicznie (bez istotnego wzrostu stężenia kreatyniny w surowicy), po zabiegach kardiochirurgicznych i po podaniu środków cieniujących. Najlepiej poznanym z tych markerów jest lipokalina związana z żelatynazą neutrofilów (neutrophile gelatinase asociated lipocalin — NGAL). Jest to białko, które w warunkach fizjologicznych występuje w ziarnistościach neutrofilów, szpiku kostnym, płucach, żołądku, jelicie cienkim i grubym, trzustce oraz nerkach, a w przebiegu uszkodzenia nabłonka cewki nerkowej dochodzi do wzrostu jego ekspresji. Przeprowadzone badania wykazały użyteczność oznaczeń NGAL zarówno w surowicy, jak i w moczu w diagnostyce wczesnego uszkodzenia nerek o etiologii niedokrwiennej. Dotychczas przeprowadzone badania wśród chorych onkologicznych leczonych cisplatyną nie potwierdziły użyteczności oznaczeń NGAL w surowicy, natomiast oznaczenia w moczu pozwalały wykryć AKI znacznie wcześniej niż standardowe oznaczenia kreatyniny w surowicy. Niniejsza praca stanowi przegląd systematyczny tych badań.

The incidence of tuberculosis in the Silesian voivodeship among children and adolescents between 2002–2013

Introduction. Tuberculosis is still a public health problem despite the steadily declining incidence rate in the wider Polish population. Effective prevention requires a good diagnosis of the problem on a regional scale, particularly among the younger population. Therefore, analysis of the incidence in the Silesian population with analysis of temporary differences in this trend among children and adolescents to 19 years of age was made. Material and methods. The incidence rate and standardized incidence were calculated on data based from Central Statistical Office reports and data from Provincial Sanitary Epidemiological Station in Katowice. Data were analyzed with consideration of counties as a place of residence. Results. The standardized incidence rate of tuberculosis (n/100,000) in Silesian population between 2002–2013 amounted to: 25.5; 21.8; 22.1; 21.1; 17.3; 18.5; 17.1; 18.8; 19.8; 22.0; 19.9; 19.5. Percentage incidence in children and adolescents aged 0–19 years in subsequent years: 1.4%; 1.5%; 0.9%; 2.4%; 1.7%; 1.8%; 1.4%; 2.7%; 2.0%; 3.0%; 2.3%; 3.7%. The highest temporary differences of trend in children and adolescents are reported in Lubliniec county (0–35.2/100,000). Conclusions. Varied incidence of tuberculosis noted in the years 2002–2013 in Silesian area is followed by low percentage of tuberculosis cases in children and adolescents aged 0–19 years. The epidemiological situation of tuberculosis in most counties is stable. However, the increasing incidence in the youngest segment of the Silesian population in the last three years should be noted.Wstęp. Gruźlica nadal pozostaje aktualnym problemem zdrowia publicznego pomimo spadającego współczynnika zapadalności w populacji polskiej. Skuteczne działania profilaktyczne wymagają dobrego rozpoznania problemu w skali regionalnej, zwłaszcza w odniesieniu do najmłodszej populacji. W związku z tym przeprowadzono analizę zachorowalności na gruźlicę w populacji woj. śląskiego, z oceną zróżnicowania czasowego trendu w tym zakresie wśród dzieci i młodzieży do 19 roku życia. Materiał i metody. Surowe i standaryzowane współczynniki zapadalności (lata 2002–2013) obliczono na podstawie danych zawartych w raportach Głównego Urzędu Statystycznego oraz na podstawie danych udostępnionych przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Katowicach. Dane analizowano z uwzględnieniem powiatów jako miejsca zamieszkania. Wyniki. Standaryzowane współczynniki zapadalność na gruźlicę (n/100000) w całej populacji woj. śląskiego w latach 2002–2013 wyniosły odpowiednio: 25,5; 21,8; 22,1; 21,1; 17,3; 18,5; 17,1; 18,8; 19,8; 22,0; 19,9; 19,5. Odsetkowy udział zapadalności w wieku 0–19 lat w całkowitej zapadalności wyniosły, w kolejnych latach, odpowiednio: 1,4%; 1,5%; 0,9%; 2,4%; 1,7%; 1,8%; 1,4%; 2,7%; 2,0%; 3,0%; 2,3%; 3,7% Największe czasowe zróżnicowanie, wśród dzieci i młodzieży odnotowano w powiecie lublinieckim (0–35,2/100000). Wnioski. W latach 2002–2013 zróżnicowanej zapadalności na gruźlicę na terenie województwa śląskiego towarzyszy niski odsetek przypadków gruźlicy u dzieci i młodzieży do 19 roku życia. Sytuacja epidemiologiczna gruźlicy w większości powiatów jest stabilna, jednakże należy zwrócić uwagę na wzrost zapadalności w najmłodszym segmencie wiekowym populacji woj. śląskiego w ostatnich trzech latach obserwacji