1990’larda Türk bağımsız sinemasının yükselişi: sosyo-ekonomik dönüşümlerin ve Avrupa sinemasının etkileri

This work is a student project of the Department of History, Faculty of Economics, Administrative and Social Sciences, İhsan Doğramacı Bilkent University.The History of Turkey course (HIST200) is a requirement for all Bilkent undergraduates. It is designed to encourage students to work in groups on projects concerning any topic of their choice that relates to the history of Turkey. It is designed as an interactive course with an emphasis on research and the objective of investigating events, chronologically short historical periods, as well as historic representations. Students from all departments prepare and present final projects for examination by a committee, with 10 projects chosen to receive awards.Ankara : İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Tarih Bölümü, 2025.Includes bibliographical references (pages 21-22).Bu makalede, literatür taraması ve sözlü kaynaklardan yararlanılarak Türk sinemasının tarihsel gelişimini ve sosyoekonomik dönüşümlerle olan etkileşimi işlenmektedir. Osmanlı döneminde başlayan sinema, Cumhuriyet’in ilk yıllarında ulusal kimlik inşası için bir araç haline gelmiştir. Türkiye’de sinema, 1960’lardan başlayarak televizyonun Türkiye’de yaygınlaşması ve 1980 darbesi gibi toplumsal olaylardan etkilenmiştir. 1990’larda Nuri Bilge Ceylan ve Zeki Demirkubuz gibi yönetmenler, Avrupa sinemasından esinlenerek minimalist ve özgün eserler üretmiş, Türk sinemasının uluslararası başarılar elde etmesini sağlamıştır. Türk sineması, toplumsal ve ekonomik değişimlere paralel bir gelişim göstererek, hem bir anlatı aracı hem de kültürel bir ifade biçimi olarak önemli bir rol üstlenmiştir.This article examines the historical development of Turkish cinema and its interaction with socio-economic transformations through literature review and oral sources. Cinema, which began during the Ottoman era, became a tool for national identity construction in the Turkish Republic's early years. Turkish cinema has been influenced by societal events such as the spread of television starting in the 1960s and the 1980 coup. In the 1990s, directors like Nuri Bilge Ceylan and Zeki Demirkubuz, inspired by European cinema, produced minimalist and original works, contributing to the international success of Turkish cinema. Reflecting societal and economic changes, Turkish cinema has evolved as both a narrative medium and a form of cultural expression. This study examines the historical development of Turkish cinema and its interaction with socio-economic transformations through literature review and oral sources.by Sefa Mustafa Aydı