Ocena przydatności komputerowego programu oceny ryzyka PRECARD w praktyce lekarza rodzinnego i specjalisty kardiologa

Podejmowanie decyzji w zakresie prewencji i terapii chorób układu krążenia jest złożonym procesem, którego podstawą zawsze powinna być integralna ocena czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Celem badania było określenie przydatności programu komputerowego PRECARD w ocenie ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych oraz podejmowaniu decyzji terapeutycznych przez lekarza rodzinnego i kardiologa. Program komputerowy PRECARD to system oceny ryzyka sercowo-naczyniowego, w którym podstawą modelu obliczeniowego są skandynawskie badania populacyjne 11 765 osób w wieku 30–70 lat. Za pomocą programu, na podstawie analizy 5 modyfikowalnych i 5 niemodyfikowalnych czynników ryzyka, można określić ryzyko bezwzględne wystąpienia zawału serca, udaru mózgu lub zgonu. Metody. Uczestnictwo w badaniu zaproponowano 20 losowo wybranym lekarzom rodzinnym i 30 lekarzom z ośrodków kardiologicznych województwa pomorskiego. Na udział w badaniu wyraziło zgodę 13 lekarzy rodzinnych i 22 lekarzy specjalistów. Po przeszkoleniu dokonywali oni oceny ryzyka za pomocą podprogramu komputerowego u co najmniej 10 kolejnych pacjentów w trybie bieżących konsultacji lekarskich. Opinie lekarzy o zastosowaniu programu w praktyce lekarskiej zebrano przy użyciu kwestionariusza zawierającego 16 pytań z odpowiedziami wielokrotnego wyboru. Wyniki. Średni wiek lekarzy uczestniczących w ankiecie wynosił 41 ± 9 lat; 35% stanowili mężczyźni. Przed rozpoczęciem konsultacji z użyciem programu PRECARD 96% lekarzy uznawało konieczność wieloczynnikowej oceny ryzyka sercowo-naczyniowego przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych. Po zakończeniu pracy z programem 92% lekarzy stwierdziło, że był on pomocny w ocenie ryzyka, zaś 86%, że ułatwił podejmowanie decyzji terapeutycznych. Sposób funkcjonowania programu spełnił większość lub wszystkie oczekiwania (96%) lekarzy. Według 92% uczestników badania graficzne sposoby prezentacji wielkości ryzyka (wykresy słupkowe i wykres kołowy struktury ryzyka) mogły istotnie wzmocnić motywację pacjentów i poprawić przestrzeganie zaleceń lekarskich. Sześćdziesiąt dwa procent lekarzy stwierdziło, że stosowanie programu może wydłużyć czas wizyty. Wnioski. W badaniu wykazano, że wspomaganie podejmowania decyzji w praktyce lekarskiej poprzez komputerowo opracowane algorytmy oceny ryzyka może poprawić trafność wyborów strategii leczenia i profilaktyki u pacjentów obciążonych podwyższonym ryzykiem sercowo-naczyniowym

Wpływ trybu stymulacji serca na przeżywalność w chorobie węzła zatokowego

Wstęp: Wiele retrospektywnych badań wskazuje na szkodliwość stosowania stymulacji komorowej w chorobie węzła zatokowego (SND, sinus node disease). Wyniki prospektywnych, randomizowanych prób klinicznych nie wykazały jednoznacznie zmniejszenia śmiertelności chorych ze stymulacją fizjologiczną w porównaniu z komorową w SND. Cel pracy: Retrospektywna ocena wpływu trybu stymulacji na przeżywalność osób z SND pod postacią bradykardii lub zespołu brady-tachykardii. Materiał i metody: Badaniem objęto 262 chorych, którym implantowano stymulator serca w latach 1992–1996. Pacjenci z utrwalonym migotaniem przedsionków nie zostali przyjęci do badania. Krzywe przeżywalności Kaplana-Meiera zbudowano dla 3 grup: 69 chorych ze stymulacją komorową (VVI), 8 z dwujamową (DDD) oraz 109 ze stymulacją przedsionkową (AAI). Różnice między krzywymi przeżycia oceniano testem logarytmiczno-rangowym. W analizie wieloczynnikowej posłużono się metodą proporcjonalnego ryzyka Coxa. Średni czas obserwacji wynosił 25 miesięcy. Wyniki: Badanie wykazało najlepszą przeżywalność u pacjentów ze stymulacją w trybie AAI. Nieco gorszą przeżywalność odnotowano w przypadku chorych z trybem DDD, lecz bez znamienności statystycznej. W analizie jednoczynnikowej stymulacja VVI w porównaniu z AAI była związana ze wskaźnikiem ryzyka (HR, hazard ratio) równym 7,67; dla którego 95% przedział ufności [95% CI] wynosił 2,89–20,36; a w porównaniu z DDD z HR = 4,05, 95% CI 1,79–9,17. W analizie wieloczynnikowej zwiększone ryzyko zgonu dla chorych ze stymulacją VVI nadal było statystycznie istotne (odpowiednio HR = 6,65, 95% CI 2,13–20,73 i HR = 5,28 95%, CI 1,98–14,07). Do parametrów, które obok trybu stymulacji niezależnie określały ryzyko w modelu Coxa, należało napadowe migotanie przedsionków oraz przebyty zawał serca (odpowiednio HR = 2,49, 95% CI 1,01–6,13 oraz HR = 2,5, 95% CI 1,01–6,16). Wnioski: Stymulacja AAI i DDD w porównaniu z VVI jest związana z dłuższą przeżywalnością chorych leczonych z powodu SND. Różnica ta jest istotna statystycznie również po uwzględnieniu wieku pacjenta oraz innych czynników warunkujących rokowanie i wybór rodzaju stymulacji. (Folia Cardiol. 2001; 8: 163–170

Wpływ trybu stymulacji serca na przeżywalność w chorobie węzła zatokowego

Wstęp: Wiele retrospektywnych badań wskazuje na szkodliwość stosowania stymulacji komorowej w chorobie węzła zatokowego (SND, sinus node disease). Wyniki prospektywnych, randomizowanych prób klinicznych nie wykazały jednoznacznie zmniejszenia śmiertelności chorych ze stymulacją fizjologiczną w porównaniu z komorową w SND. Cel pracy: Retrospektywna ocena wpływu trybu stymulacji na przeżywalność osób z SND pod postacią bradykardii lub zespołu brady-tachykardii. Materiał i metody: Badaniem objęto 262 chorych, którym implantowano stymulator serca w latach 1992–1996. Pacjenci z utrwalonym migotaniem przedsionków nie zostali przyjęci do badania. Krzywe przeżywalności Kaplana-Meiera zbudowano dla 3 grup: 69 chorych ze stymulacją komorową (VVI), 8 z dwujamową (DDD) oraz 109 ze stymulacją przedsionkową (AAI). Różnice między krzywymi przeżycia oceniano testem logarytmiczno-rangowym. W analizie wieloczynnikowej posłużono się metodą proporcjonalnego ryzyka Coxa. Średni czas obserwacji wynosił 25 miesięcy. Wyniki: Badanie wykazało najlepszą przeżywalność u pacjentów ze stymulacją w trybie AAI. Nieco gorszą przeżywalność odnotowano w przypadku chorych z trybem DDD, lecz bez znamienności statystycznej. W analizie jednoczynnikowej stymulacja VVI w porównaniu z AAI była związana ze wskaźnikiem ryzyka (HR, hazard ratio) równym 7,67; dla którego 95% przedział ufności [95% CI] wynosił 2,89–20,36; a w porównaniu z DDD z HR = 4,05, 95% CI 1,79–9,17. W analizie wieloczynnikowej zwiększone ryzyko zgonu dla chorych ze stymulacją VVI nadal było statystycznie istotne (odpowiednio HR = 6,65, 95% CI 2,13–20,73 i HR = 5,28 95%, CI 1,98–14,07). Do parametrów, które obok trybu stymulacji niezależnie określały ryzyko w modelu Coxa, należało napadowe migotanie przedsionków oraz przebyty zawał serca (odpowiednio HR = 2,49, 95% CI 1,01–6,13 oraz HR = 2,5, 95% CI 1,01–6,16). Wnioski: Stymulacja AAI i DDD w porównaniu z VVI jest związana z dłuższą przeżywalnością chorych leczonych z powodu SND. Różnica ta jest istotna statystycznie również po uwzględnieniu wieku pacjenta oraz innych czynników warunkujących rokowanie i wybór rodzaju stymulacji. (Folia Cardiol. 2001; 8: 163–170

Comparative studies on promotion of health and life style of hospital staff in Sweden and Poland

Introduction. Recently, an increase has been observed in the number of patients suffering from diseases which are the consequence of an anti-health life style; therefore it is necessary to undertake proper actions in this area, including those addressed to hospital staff. Objectives. 1) Comparison of self-reported state of health and life style between hospital staff in Sweden and Poland, and the motivation of these employees to change the to-date life style for one that is more health promoting. 2) Presentation, based on Swedish experiences in the field of health promotion in hospitals, of the possibilities to implement these changes in Polish conditions. Material and method. The study covered the staff from the following hospitals: 1) hospitals in Ostergotland County, Sweden, and 2) the Ludwik Perzyna Regional Polyclinical Hospital in Kalisz, Poland. The studies were conducted in parallel in Sweden and in Poland during the fourth quarter 2010. The research instrument was a questionnaire form. Results. The following measures should be undertaken by the staff of Polish hospitals: an increase in the consumption of fruit and vegetables, physical activity, organization of workshops aimed at the shaping of skills of coping with stress and relieving stress, assistance in reducing body weight and increasing physical activity. Obligatory breaks at work should be introduced for the consumption of meals and intake of beverages, including water, promotion of fluid replacement would reduce fatigue. An obligatory lunchtime would allow each employee to consume a decent meal, and consequently have respite away from one's own work activities. In order to have a well-functioning staff an employer should, in his/her own interest, decrease potential sick absenteeism, provide incentives for motor activity, e.g. by the organization of groups, reduction of weekly working time on behalf of documented physical activity, or financial support for the purchase of tickets for various forms of physical exercises. Promotion of collective exercise, e.g. common nordic walking for 30 min. during lunch, competition in the largest number of steps made. Promotion of healthy nutrition by the preparation of recipes for meals, several exemplary healthy meals in the form of a healthy alternative breakfast. During this event, a basket of fruit is provided, instead of cakes and sweets. Conclusions. 1) The life style of the staff of health care facilities is more health promoting in Sweden than in Poland. 2) It is possible to change the life style of employees of health care facilities into one that is more health promoting. Changes in this area have been made in Sweden with a great success; therefore, it is worthwhile implementing in Poland these Swedish experiences which may function also in Polish conditions. 3) The foundations of health promotion in enterprises have been known for a long time; however, considering the fact that the comparative studies show that these foundations are more advanced in Sweden, it is necessary that Polish employers devote more attention to this problem, and become interested in Swedish experiences in this area

Low-density lipoprotein cholesterol and survival in pulmonary arterial hypertension

Low-density lipoprotein cholesterol(LDL-C) is a well established metabolic marker of cardiovascular risk, however, its role in pulmonary arterial hypertension (PAH) has not been determined. Therefore we assessed whether LDL-C levels are altered in PAH patients, if they are associated with survival in this group and whether pulmonary hypertension (PH) reversal can influence LDL-C levels. Consecutive 46 PAH males and 94 females were age matched with a representative sample of 1168 males and 1245 females, respectively. Cox regression models were used to assess the association between LDL-C and mortality. The effect of PH reversal on LDL-C levels was assessed in 34 patients with chronic thromboembolic pulmonary hypertension (CTEPH) undergoing invasive treatment. LDL-C was lower in both PAH (2.6±0.8mmol/l) and CTEPH (2.7±0.7mmol/l) patients when compared to controls (3.2±1.1mmol/l, p<0.001). In PAH patients lower LDL-C significantly predicted death (HR:0.44/1mmol/l, 95%CI:0.26–0.74, p=0.002) after a median follow-up time of 33(21–36) months. In the CTEPH group, LDL-C increased (from 2.6[2.1–3.2] to 4.0[2.8–4.9]mmol/l, p=0.01) in patients with PH reversal but remained unchanged in other patients (2.4[2.2–2.7] vs 2.3[2.1–2.5]mmol/l, p=0.51). We concluded that LDL-C level is low in patients with PAH and is associated with an increased risk of death. Reversal of PH increases LDL-C levels

Mechanizmy wyzwalające groźne arytmie komorowe - analiza elektrogramów rejestrowanych w pamięci holterowskiej implantowanych kardiowerterów-defibrylatorów serca

Wstęp: Współczesne kardiowertery-defibrylatory (ICD) są wyposażone w funkcję holterowską pozwalającą na rejestrację elektrogramów wewnątrzsercowych z okresów arytmii. Celem pracy była ocena mechanizmów inicjujących tachyarytmie komorowe na podstawie analizy takich zapisów. Materiał i metody: Przeanalizowano zawartość pamięci holterowskiej ICD u 135 chorych. W czasie obserwacji trwającej średnio 24 miesiące arytmie komorowe (468 epizodów: monomorficzny częstoskurcz komorowy - 335, polimorficzny częstoskurcz komorowy - 53, migotanie komór - 80) rejestrowano u 60 osób (40 mężczyzn, 20 kobiet, wiek średnio 56 lat). Podłoże arytmii stanowiły: choroba niedokrwienna serca - 45 chorych, kardiomiopatia rozstrzeniowa - 5, zespół wydłużonego QT- 4, kardiomiopatia przerostowa - 1, arytmogenna dysplazja prawej komory - 1, dławica Prinzmetala - 1. U 3 chorych nie stwierdzono organicznej choroby serca. Wyniki: Wykazano dodatnią korelację częstości rytmu podstawowego z częstością arytmii. Stwierdzono następujące mechanizmy wywołujące arytmię: pojedyncze pobudzenie przedwczesne - 62,4%, liczne pobudzenia przedwczesne - 16%, sekwencja "krótki-długi-krótki"- 14,5% i napadowe migotanie przedsionków - 7,1%. Wykazano, że arytmie indukowane pobudzeniem o krótszym czasie sprzężenia charakteryzują się krótszym cyklem. Określony mechanizm wyzwalający wiązał się z konkretnym rodzajem arytmii. Wnioski: Najczęściej obserwowaną arytmią u chorych z ICD jest monomorficzny częstoskurcz komorowy zainicjowany przez pojedyncze pobudzenie przedwczesne o długim czasie sprzężenia. Napadowe migotanie przedsionków jest istotnym mechanizmem indukującym arytmie komorowe. Prawdopodobieństwo wyzwolenia określonego typu arytmii jest zależne od rodzaju mechanizmu wyzwalającego. Niezależnymi czynnikami determinującymi długość cyklu wywołanej arytmii jest długość cyklu rytmu poprzedzającego jej wystąpienie i czas sprzężenia pobudzenia dodatkowego

Mechanizmy wyzwalające groźne arytmie komorowe - analiza elektrogramów rejestrowanych w pamięci holterowskiej implantowanych kardiowerterów-defibrylatorów serca

Wstęp: Współczesne kardiowertery-defibrylatory (ICD) są wyposażone w funkcję holterowską pozwalającą na rejestrację elektrogramów wewnątrzsercowych z okresów arytmii. Celem pracy była ocena mechanizmów inicjujących tachyarytmie komorowe na podstawie analizy takich zapisów. Materiał i metody: Przeanalizowano zawartość pamięci holterowskiej ICD u 135 chorych. W czasie obserwacji trwającej średnio 24 miesiące arytmie komorowe (468 epizodów: monomorficzny częstoskurcz komorowy - 335, polimorficzny częstoskurcz komorowy - 53, migotanie komór - 80) rejestrowano u 60 osób (40 mężczyzn, 20 kobiet, wiek średnio 56 lat). Podłoże arytmii stanowiły: choroba niedokrwienna serca - 45 chorych, kardiomiopatia rozstrzeniowa - 5, zespół wydłużonego QT- 4, kardiomiopatia przerostowa - 1, arytmogenna dysplazja prawej komory - 1, dławica Prinzmetala - 1. U 3 chorych nie stwierdzono organicznej choroby serca. Wyniki: Wykazano dodatnią korelację częstości rytmu podstawowego z częstością arytmii. Stwierdzono następujące mechanizmy wywołujące arytmię: pojedyncze pobudzenie przedwczesne - 62,4%, liczne pobudzenia przedwczesne - 16%, sekwencja "krótki-długi-krótki"- 14,5% i napadowe migotanie przedsionków - 7,1%. Wykazano, że arytmie indukowane pobudzeniem o krótszym czasie sprzężenia charakteryzują się krótszym cyklem. Określony mechanizm wyzwalający wiązał się z konkretnym rodzajem arytmii. Wnioski: Najczęściej obserwowaną arytmią u chorych z ICD jest monomorficzny częstoskurcz komorowy zainicjowany przez pojedyncze pobudzenie przedwczesne o długim czasie sprzężenia. Napadowe migotanie przedsionków jest istotnym mechanizmem indukującym arytmie komorowe. Prawdopodobieństwo wyzwolenia określonego typu arytmii jest zależne od rodzaju mechanizmu wyzwalającego. Niezależnymi czynnikami determinującymi długość cyklu wywołanej arytmii jest długość cyklu rytmu poprzedzającego jej wystąpienie i czas sprzężenia pobudzenia dodatkowego

Use of nuclear energy in mining – „newsletter” from '70 of XX-th century

Wrocław University of Science and Technology script entitled „Basics of mining. Part II. The current state and trends in the development of the exploitation of deposits” by Jan Sajkiewicz and Klaus Strzodka from 1977 shows the then perspective on the possibilities of using atomic explosions in mining. The authors presented selected facts from the realization of the American program for the peaceful use of nuclear energy „Plowshare”. As part of it, the possibilities of using atomic explosions for mining ore deposits, coal gasification, activation of old oil wells, mining of bituminous shale and the creation of underground crude oil and natural gas storage facilities were investigated