Czynnościowy podwzgórzowy brak miesiączki – trudności diagnostyczne, monitorowanie i leczenie

  Functional hypothalamic amenorrhoea (FHA) is associated with functional inhibition of the hypothalamic-pituitary-ovarian axis. Causes of FHA can be classified into the three groups: 1) stress-related factors, 2) consequences of weight loss and/or underweight, and 3) consequences of physical exercise or practicing sports. Diagnosis of FHA should be based on a history of menstrual disorders. During physical examination, patients with FHA present with secondary and tertiary sex characteristics specific for the pubertal stage preceding development of the condition and with the signs of hypoestrogenism. Laboratory results determine further management of patients with amenorrhea, and thus their correct interpretation is vital for making appropriate therapeutic decisions. Treatment of chronic anovulation, menstrual disorders, and secondary amenorrhea resulting from hypothalamic disorders should be aimed at the elimination of the primary cause, i.e. a decrease in psycho-emotional strain, avoidance of chronic stressors, reduction of physical exercise level, or optimisation of BMI in patients who lose weight. If menses do not resume after a period of six months or primary causative treatment is not possible, neutralisation of hypoestrogenism consequences, especially unfavourable effects on bone metabolism, become the main issue. Previous studies have shown that oestroprogestagen therapy is useful in both the treatment of menstrual disorders and normalisation of bone mineral density. Hormonal preparations should be introduced into therapeutic protocol on an individualised basis. (Endokrynol Pol 2015; 66 (3): 252–268)    Czynnościowy brak miesiączki pochodzenia podwzgórzowego (FHA) polega na zahamowaniu czynności osi podwzgórze–przysadka–jajniki. Przyczyny FHA można podzielić na trzy grupy: 1) czynniki związane ze stresem, 2) następstwa utraty masy ciała i/lub występowania niskiej masy ciała, oraz 3) konsekwencje wysiłku fizycznego lub uprawiania sportu. Dla rozpoznania FHA istotne są dane z wywiadu na temat występowania zaburzeń cykli miesiączkowych. W badaniu fizykalnym pacjentek z FHA stwierdza się występowanie drugoi trzeciorzędowych cech płciowych zależnie od stadium zaawansowania pokwitania przed wystąpieniem schorzenia oraz objawy hipoestrogenizmu. Wyniki badań laboratoryjnych dostarczają informacji, na podstawie których decyduje się o sposobie leczenia, a ich właściwa interpretacja ma kluczowe znaczenie w podejmowaniu właściwych decyzji terapeutycznych. Leczenie przewlekłego braku jajeczkowania, zaburzeń cyklu miesiączkowego i wtórnego braku miesiączki wynikającego z zaburzeń podwzgórzowych powinno być ukierunkowane na usunięcie pierwotnej przyczyny, czyli obniżenie napięcia psychoemocjonalnego, unikanie czynników wywołujących przewlekły stres, zmniejszenie wysiłku fizycznego i poprawę wskaźnika masy ciała u odchudzających się pacjentek. Jeśli miesiączkowanie nie występuje przez okres ponad 6 miesięcy lub gdy pierwotne leczenie przyczynowe nie jest możliwe, głównym problemem terapeutycznym staje się neutralizacja następstw hipoestrogenizmu, a zwłaszcza jego niekorzystnego wpływu na metabolizm kostny. W dotychczasowych badaniach wykazano, że terapia estroprogestagenami ma zastosowanie w jednoczesnym leczeniu zaburzeń miesiączkowania i normalizacji gęstości mineralnej kości. Włączenie do leczenia preparatów hormonalnych wymaga jednak indywidualnego podejścia do pacjentki. (Endokrynol Pol 2015; 66 (3): 252–268)

Expression of selected angiogenesis-related small microRNAs in patients with abnormally increased secretion of glucocorticoids

Introduction: Higher cortisol levels are associated with cardiovascular morbidity and mortality in the elderly, partially resulting from biologic effects of glucocorticoids (GCs) on endothelial cells observed in an experimental setting. These features are replicated in patients with endogenous GC excess (Cushing’s syndrome) or with exogenous hypercortisolism due to excessive pharmacological application of GCs. Both groups present also an increased cardiovascular disease event rate. GCs may also adversely influence recovery after myocardial infarction. Recently it was proposed that microRNAs (miRNAs) — small noncoding RNAs functioning as antisense regulators of gene expression by targeting mRNA — may have a central role in regulating endothelial function through multiple mechanisms. Thus, the purpose of this study was to evaluate the effects of chronic GC excess on the expression of selected endothelium-controlling miRNAs expressed in nucleated cells circulating in peripheral blood (PBNCs) of patients with endogenous hypercortisolism either due to corticotrophin‐independent or corticotrophin‐dependent Cushing’s syndrome (CS). Material and methods: Peripheral blood nuclear cells were collected from 35 healthy subjects and 31 patients with endogenous hypercortisolism as a source of miRNAs. A self-validated individual quantitative RT-PCR study was then performed to evaluate the expression levels of selected miRNAs in PBNCs. Additionally, endothelin-1 (ET-1) expression in peripheral blood was assessed with respect to endothelial dysfunction using Western blotting. Results: The ET-1 expression levels in CS were higher than in controls, confirming endothelial dysfunction in the CS group. Furthermore, miRNA analysis revealed a significantly decreased intracellular expression of selected endothelium-related miRNAs in patients with endogenous hypercortisolism, including miRNA-17-5p, miRNA-126-3p, and miRNA-126-5p, compared to controls. In contrast, two other angiogenic miRNAs, miRNA-150-5p and miRNA-223-3p, were significantly upregulated compared to controls. Conclusions: Cardiovascular events related to hypercortisolism remain a challenging problem in medical practice. This study has demonstrated that the chronic excess of GCs in endogenous CS might induce significant dysregulation of selected miRNAs involved in the control of endothelium biology. However, the lack of knowledge about specific miRNA expression postpones the full understanding of the biological roles of such miRNAs in hypercortisolism. Moreover, dysregulated miRNAs seem to be promising targets for further research, especially to search for potential therapies for several GC-induced cardiovascular complications

Ocena częstości występowania mutacji genów BRAF, KRas oraz metylacji genu RASSF1A w wolu guzkowym na podstawie badania materiału cytologicznego uzyskanego drogą biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej

  Introduction: Standard pre-operative diagnosis of nodular goitre is not always conclusive. The decision about nodular goitre surgery is increasingly based on molecular methods. The aim of the study was to determine BRAF T1799A mutation and KRas proto-oncogene mutation, and the analysis of RASSF1A promoter methylation level in cytological material obtained from FNAB specimens of thyroid nodules. Material and methods: The study population consisted of 85 women and 12 men. The study material was genomic DNA isolated from peripheral blood and thyroid bioptates. Pyrosequencing was used for the evaluation of RASSF1 methylation level. KRas mutation was investigated with Sanger sequencing. BRAF mutation was analysed by standard methods of real-time amplification detection (real-time PCR) with the use of specific starters surrounding the mutated site. Results: A significant positive correlation was demonstrated between mean methylation of four CpG islands of RASSF1A gene and thyroid tumour volume and its largest diameter (p < 0.05). KRas mutation was not detected in any of the 97 patients. In 7/85 subjects (8.2%) BRAF mutation was observed. In 6/7 patients with BRAF mutation, FNAB of thyroid nodules confirmed a benign nature of the lesions; the material was non-diagnostic in one patient, and papillary thyroid cancer was diagnosed on the basis of postoperative histopathology assessment. Conclusions: The results of genetic tests reported in our study indicate that the presence of BRAF mutation or higher RASSF1A methylation levels in FNAB cytology specimens of benign lesions may be useful in the assessment of oncological risk, while the evaluation of KRas proto-oncogene mutation is not a valuable test in pre-operative diagnosis of nodular goitre. (Endokrynol Pol 2015; 66 (5): 384–393)    Wstęp: Na podstawie standardowej przedoperacyjnej diagnostyki wola guzkowego nie zawsze uzyskuje się jednoznaczne rozpoznanie. Coraz częściej w kwalifikacji wola guzkowego do zabiegu operacyjnego wykorzystywane są metody badań molekularnych. Celem pracy było oznaczenie mutacji T1799A genu BRAF i mutacji protoonkogenu KRas oraz analiza stopnia metylacji promotora genu RASSF1A w materiale komórkowym uzyskanym z guzków tarczycy na drodze biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej. Materiały i metody: Badaniami objęto 85 kobiet i 12 mężczyzn. Materiał do badań stanowił genomowy DNA wyizolowany z krwi obwodowej pacjentów oraz z bioptatów tarczycy. Do oceny stopnia metylacji genu RASSF1 wykorzystano metodę pirosekwencjonowania. Mutacje genu KRas badano metodą sekwencjonowania Sangera. Do oznaczania mutacji BRAF użyto standardowej metodologii detekcji amplifikacji w czasie rzeczywistym (real-time PCR) z zastosowaniem specyficznych starterów otaczających miejsce zmutowane. Wyniki: Wykazano, że średnia metylacji czterech wysp CpG w genie RASSF1A znamiennie, dodatnio koreluje z objętością guza tarczycy i największym wymiarem guza (p < 0,05). U żadnej z 97 osób nie stwierdzono mutacji Kras. U 7/85 badanych (8,2%) stwierdzono obecność mutacji genu BRAF. U 6/7 osób z obecnością mutacji BRAF, BAC guzków tarczycy wykazała łagodny charakter tych zmian, u jednej osoby otrzymano materiał niediagnostyczny, a na podstawie pooperacyjnego badania histopatologicznego rozpoznano raka brodawkowatego tarczycy. Wnioski: Otrzymane wyniki badań genetycznych wskazują, że obecność mutacji genu BRAF lub wyższego odsetka metylacji genu RASSF1A w materiale cytologicznym z biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej zmiany cytologicznie łagodnej może mieć znaczenie w ocenie zagrożenia onkologicznego, podczas gdy ocena mutacji protonkogenu KRas nie jest przydatna w diagnostyce przedoperacyjnej wola guzkowego. (Endokrynol Pol 2015; 66 (5): 384–393)