Út yfir gröf og dauða : um hjúkrun og lækningar í miðaldaklaustrinu á Skriðu í Fljótsdal

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn Skoða/Opna(view/open)Vitneskja um rekstur spítala á Skriðuklaustri í Fljótsdal var ekki fyrir hendi fyrr en fornleifauppgröftur hófst á rústum þess árið 2002. Leifar lækningaplantna og læknisáhalda vitna um að jafnt lyf- og handlækningar hafi farið fram á staðnum. Skýr einkenni um langvinna sjúkdóma á beinagrindum úr gröfum í klausturgarðinum sýna að þangað hafa sjúklingar leitað aðstoðar en klaustur voru skyldug að greftra þá sem dóu í þeirra umsjá. Dreifing grafa innan kirkjugarðsins bendir jafnframt til þess að trúin á áframhaldandi lækningu af hendi almættisins eftir andlátið hafi verið sterk enda voru fyrirbænir fyrir lifandi og látna ríkur þáttur í starfsemi klaustranna

At the world's edge: Reconstructing diet and geographic origins in medieval Iceland using isotope and trace element analyses

Objectives A multi‐isotope study was conducted on individuals buried at Skriðuklaustur monastery (AD 1493–1554) to investigate their geographic origins and dietary composition. Comparative material from individuals excavated from Skeljastaðir, an inland farm site was also analyzed. Materials and methods Bone collagen was extracted from 50 humans (Skriðuklaustur and Skeljastaðir) and 25 animals (Skriðuklaustur) and analyzed for δ13C, δ15N, and δ34S. Dental enamel samples from 31 individuals (Skriðuklaustur) were also analyzed for 87Sr/86Sr, δ18O, δ13C, and trace elements (Pb, Sr, Zn, Ba). Results The mean value determined from individuals from Skriðuklaustur (n = 36) was δ13C = −18.7 ± 0.8‰, δ15N = 12.8 ± 1.1‰, and δ34S = 9.0 ± 1.6‰, whereas at Skeljastaðir (n = 14), it was δ13C = −20.5 ± 0.8‰, δ15N = 7.8 ± 0.9‰, and δ34S = 9.4 ± 1.6‰. At Skriðuklaustur, human dental enamel samples (n = 31) provided a 87Sr/86Sr range of 0.7060–0.7088, δ18Ophosphate from 13.9 to 16.1‰ and δ13Ccarbonate from −16.6 to −12.9‰. Inferred drinking water (δ18Odw) values range from −12.3 to −8.9‰. Sr concentrations range from 25.8 to 156.7 ppm, Ba from 0.11 to 0.81 ppm, Zn from 43.8 to 145.8 ppm, and Pb from 0.13 to 9.40 ppm. Discussion A combination of results indicates that the people from Skriðuklaustur were born in Iceland, but some lived inland during childhood while others lived closer to the coast. Since Skriðuklaustur was a hospital, these individuals may have sought medical treatment at the monastery. The δ13C and δ15N values determined from bone collagen indicate that the people residing at Skriðuklaustur consumed a diet high in marine protein, while those residing at Skeljastaðir exhibit values more consistent with terrestrial resources.This research was financed by Fornminjasjóður (the Archaeology Fund), Háskólasjóður Eimskipafélags Íslands (the Eimskip University Fund), and the Stable Isotope Biogeochemistry Laboratory (SIBL).Peer Reviewe

Út yfir gröf og dauða : um hjúkrun og lækningar í miðaldaklaustrinu á Skriðu í Fljótsdal

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn Skoða/Opna(view/open)Vitneskja um rekstur spítala á Skriðuklaustri í Fljótsdal var ekki fyrir hendi fyrr en fornleifauppgröftur hófst á rústum þess árið 2002. Leifar lækningaplantna og læknisáhalda vitna um að jafnt lyf- og handlækningar hafi farið fram á staðnum. Skýr einkenni um langvinna sjúkdóma á beinagrindum úr gröfum í klausturgarðinum sýna að þangað hafa sjúklingar leitað aðstoðar en klaustur voru skyldug að greftra þá sem dóu í þeirra umsjá. Dreifing grafa innan kirkjugarðsins bendir jafnframt til þess að trúin á áframhaldandi lækningu af hendi almættisins eftir andlátið hafi verið sterk enda voru fyrirbænir fyrir lifandi og látna ríkur þáttur í starfsemi klaustranna

My journey as president : leading an international educators’ association

EUOROCLIO, European Association of History Educators eru regnhlífasamtök yfir 30.000 kennara frá 50 löndum sem vinna að sögukennslu og fleiri tengdum námsgreinum. Markmið samtakanna er að innleiða nýjar nálganir í sögukennslu og taka þar á umdeildum og viðkvæmum málum. Meginstarf EUROCLIO er fólgið í stórum samstarfsverkefnum og starfsþróun kennara. Ég tók sæti í stjórn í samtakanna árið 2012 en 2016 var mér falið að gegna formennsku sem ég gerði í tvö ár. Hlutverk stjórnarinnar er að hafa eftirlit með rekstri samtakanna og störfum á skrifstofu þeirra, sem og að styðja við samstarfsverkefnin. Hlutverk mitt sem stjórnanda fólst í að leiða starf stjórnarinnar. Samtök eins og EUROCLIO eru mjög mikilvæg fyrir starfsþróun og við að efla kennara í starfi. Þau hafa lyft grettistaki við að koma með nýjar nálganir í kennslufræði og efla samstarf kennara bæði heima við og á alþjóðavettvangi. Viðfangsefni verkefnisins er að skoða mig í starfi stjórnanda í stórum alþjóðlegum samtökum, EUROCLIO, á tveggja ára tímabili meðan ég gegndi þar formennsku. Það er einstakt að fá tækifæri á að spreyta sig á því að leiða stór alþjóðleg fagsamtök. Því var kjörið fyrir mig að skoða mig sem formann og hvað ég lærði af þeirri reynslu. Tilgangur rannsóknarinnar er að styrkja EUROCLIO með því að skoða mitt starf og þá reynslu sem ég fékk við það að leiða samtökin í tvö ár, þannig get ég skilið eftir mig einhverja arfleið. Markmiðið er að afla upplýsinga um það sem ég var að gera þannig að ég geti dregið lærdóm af til að efla mig í starfi og vera betur í stakk búin til að takast á við nýjar áskoranir. Rannsóknin er starfendarannsókn gerð á tímabilinu mars 2016 til apríl 2018. Þar skoða ég það helsta sem ég var að gera og tókst á við. Ég safnaði gögnum, sem voru dagbókarskrif mín og ígrundanir, fundargerðir, samskipti og ég tók einnig viðtöl og átti óformleg samtöl. Niðurstöður leiða í ljós að starfið var mikil áskorun og flókið getur verið að vinna með fólki með ólíkan bakgunn og hugmyndir. Upp kom togstreita í samskipum, sem m.a. stafar af ólíkum viðhorfum og gildum. Starf með félagsmönnum efldist og þátttaka í verkefnum á vegum EUROCLIO hefur eflt kennara og fagfélög þeirra ásamt því að auka félagsauðinn. Þetta var mikil reynsla fyrir mig sem ég mun búa að.European Association of History Educators (EUOROCLIO) is an umbrella association of more than seventy history, heritage and citizenship educators´ associations and other organizations. The aim of the association is to influence education reform processes, collaborate with larger cross-border networks, participate in professional development and steer the members through democratic participation. I was elected to the board of the association in 2012 and in 2016 I took on the presidency for two years. The board supervises the work of the director who manages the Secretariat. Most of the work of the Secretariat is running and managing projects, the role of the board is also to support and advise on the projects. My task as president was to lead the work of the board. Associations like EUROCLIO are very important when it comes to professional development of teachers in the fields of it works within and empowering teachers in their work. EUROCLIO has accomplished a lot when it comes to new approaches in in history didactic, promoting cooperation amongst teachers both nationally and internationally. The purpose of this research is to support EUROCLIO by reviewing my job and my experience that I gained by leading the association for two years, in that way I can maybe leave a legacy behind. The aim is to gather information on my job as a president, so I can learn from my experience to empowering myself in my job as a teacher or in another field to be more able to take on new tasks. This is an action research made over the span of two years and I will investigate my main tasks during that time. I collected data, my research journal with my reflections, minutes of meetings, various communication and I also took some interviews and had other informal conversations. Conclusions show that this journey was a challenge and it can be complicated to work with people with different background and ideas. There was tension that probably is the result of different views and values. The work with members grew stronger and participation on projects by EUROCLIO has empowered teachers and their associations as well as gaining them social capital. This has been a great experience for me that I will be able to use in my professional life and embark on other fields

Medeltida klostergrunder på Island - vegetation och flora, kultur och reliktväxter, samtida växtnamn

Icelandic medieval monastic sites – vegetation and flora, cultural- and relict plants, contemporary plant-names The colonization of Iceland began in the late 9th century and in the year 1000 the Althing chose Christianity to replace paganism as the religion of the country. The bishopric of Skálholt was established in 1056 and Hólar in 1106. There are traces of twelve to fifteen monasteries, of which nine are recognized as having lasted for some time. Of these only Skriðuklaustur has been fully excavated, exhibiting a European building model. Viðeyjarklaustur and Kirkjubaejarklaustur have been partly excavated not revealing any specific monastic buildings as yet. Archaeobotanical investigations have only been undertaken on Viðey and at Skriðuklaustur. The exact localisation of the monastic buildings, or possible monastic cultivation. are only presumptions at all other places, as is the type of monastic building, whether traditional Icelandic farm type or continental monastery building type. The questions that this project seeks to answer are which cultivated plants on the whole, and garden plants in particular, were known and used in the medieval Icelandic monastic context, and whether it is possible to find medieval relict plants in connection with the Icelandic monastic sites. All monastic sites were surveyed for landscape and plants, and complete lists of the plants found are published in Bilaga 1. Medicinal, utility and ornamental plants, known in Iceland and abroad, have been recorded, but their status as true medieval monastic relict plants cannot be fully determined at this stage of research. The very special conditions in which a hitherto uninhabited island was colonized in some hundred years by people bringing and adapting their knowledge of farming, cultivating and using plants for both utility and pleasure led inevitably to a situation where common knowledge became integrated with the specific uses of plants and plant medicine in a monastic context. Many of the plants found today, such as Angelica, Alchemilla, Allium, Filipendula, Plantago or Sanguisorba have a medieval past as medicinal herbs. We cannot, however, establish for sure whether some of these plants’ properties were not common knowledge to the Icelanders of the Middle Ages but were specific monastic plants. The Icelandic monastic sites, as well as all Iceland, are today dominated by farming leaving little space for herbs to grow and survive. There are however traces of deliberate use and possibly cultivation of plants at Skriðuklaustur and Viðeyjarklaustur, although more archaeobotanical evidence from monastic sites is needed as well as an archeological search for traces of cultivation. This is required not only at these two sites but at all monastic sites in Iceland. Medieval plant-names tell us little since most of the medico-botanical literature are translations of the Dane Henrik Harpestræng’s works. The Icelandic laws, another source for plant-names, are heavily influenced by Norwegian law and therefore may only be used with caution for the documentation of Icelandic matters. Later historic plant-names, however, reveal many interesting details about the local use of some plants, although some of these names are loans from or translations of Scandinavian or German names and may not reveal anything about their local Icelandic use

Caesarean sections: main causes and consequences. Literature review.

Þegar upp hafa komið lífsógnandi aðstæður á meðgöngu eða í fæðingu hafa keisaraskurðir ósjaldan bjargað lífi móður eða barns. Með aukinni þekkingu og þróun í læknisfræði og sífellt öruggari aðgerðum hefur tíðni keisaraskurða hækkað stöðugt. Árið 1985 gaf Alþjóðaheilbrigðisstofnunin (World Health Organization) út yfirlýsingu þess efnis að ákjósanleg tíðni keisaraskurða, sem væri verndandi fyrir ungbarna- og mæðradauða, væri á bilinu 10-15% af heildarfæðingum. Þrátt fyrir það hefur tíðni keisaraskurða farið ört vaxandi í heiminum. Miklir fylgikvillar geta fylgt þessum aðgerðum og því ljóst að um vaxandi lýðheilsuvandamál er að ræða víðsvegar í heiminum þar sem tíðni keisaraskurða er langt umfram umrætt viðmið Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar. Tilgangur þessarar samantektar var að draga saman þekkingu á tíðni keisaraskurða og hvað það sé sem valdið hefur þessari miklu aukningu. Gerð var fræðileg samantekt til að rýna í ákveðna þætti sem geta átt þátt í aukningunni, til að mynda efnahagsleg áhrif og langtímaáhrif keisaraskurða fyrir frumbyrjur, auk þess að skoða hver ávinningur og áhætta þess að fara í keisaraskurð sé. Leitað var í gagnagrunnunum Cinahl, Pubmed, Ovid, Hirsla og Google scholar og var leit gerð á tímabilinu september til október 2016 og svo aftur febrúar til apríl 2017. Vefsíður National Institute for Health and Care Excellence (NICE), World Health Organization (WHO) og Embætti Landlæknis voru einnig notaðar við gerð samantektarinnar. Helstu niðurstöður sýndu að mikill breytileiki er á tíðni keisaraskurða, bæði milli landa og innan þeirra. Jákvæð fylgni við keisaraskurði virðist vera þegar konur eru eldri, efnaðar og með hærra menntunarstig. Auk þess hefur það áhrif hvort kona eignist barn sitt á einkareknum heilbrigðisstofnunum eða ríkisreknum, þar sem tíðni keisaraskurða er mun hærri á einkareknum stofnunum. Skiptar skoðanir eru enn um það hvort kona eigi að reyna fæðingu eftir fyrri keisaraskurð, þó flestar rannsóknir bendi á þann ávinning sem konur hafa af því að reyna fæðingu um leggöng, hafi hún áður fætt barn með keisaraskurði. Svo virðist sem skortur sé á stöðluðum vinnuleiðbeiningum bæði á einkareknum og ríkisreknum heilbrigðisstofnunum. Hvað Ísland varðar er mikilvægt að sofna ekki á verðinum þó tíðni keisaraskurða sé nokkuð lág. Athyglisvert væri að skoða hlutfall þeirra kvenna sem reyna fæðingu um leggöng eftir keisaraskurð og sjá hvert hlutfall þeirra er nú.When life threatening situations occur, during pregnancy or birth, caesarean sections have frequently saved the lives of mother or child. With increased knowledge and development in medicine and continually safer operations, the frequency of caesarean sections has increased constantly. In the year 1985 the World Health Organization declared that the optimal rate of caesarean sections that would serve to minimize infant- and mothers’ mortality rate was from 10 to 15% of overall births. In spite of that the rate of caesarean sections has grown considerably in the world. Many complications can follow these surgeries and therefore it is clear that it is a growing public health concern in various places of the world, where the rate of caesarean sections is far above the mentioned recommendations of the WHO. The purpose of this review was to compile knowledge about the rate of caesarean sections and what has caused this big increase. We did a literature review to be able to peer into particular elements that could contribute to this increase, e.g. economical influence and the long term effects on first-time mothers and to evaluate the benefits and risks of caesarean sections. We explored the Cinahl, Pubmed, Ovid, Hirsla and Google scholar data-bases and conducted the search in the period of September and October 2016 and again in February to April, 2017. We also used the websites of National Institute for Health and Care Excellence (NICE), World Health Organization (WHO) and the Icelandic Directorate of Health in the making of this summation. The main conclusions show a big difference in the rate of caesarean sections, both between countries and within them. A positive correlation seems to be towards older, well-off and educated women. In addition, the rate is higher for women giving birth to a child in a private clinic, compared to a public one. Opinions differ whether women should try normal birth after previous caesarean sections, although conclusions of most researches indicate benefits for women trying a vaginal birth after having given birth through caesarean section. It appears that there is a lack of standardized work-instructions, both in private and public health institutions. In Icelandic context, it would be interesting to explore what the ratio of women who try for a vaginal delivery after a previous cesarean section is now

Usability of smartwatches for individuals with atrial fibrillation

Bakgrunnur: Gáttatif er algengasta tegund hjartsláttaróreglu og talið að algengi hennar fari stigvaxandi á komandi árum hjá fullorðnum eftir miðjan aldur. Með snjallúrum er hægt að bjóða upp á tækni sem auðkennir breyttan takt og getur ýtt undir sjálfsumönnun sjúklinga með gáttatif. Markmið: Að kanna notagildi snjallúra til greiningar á gáttatifi og bera kennsl á hvernig hjúkrunarfræðingar geta nýtt sér þessa tækni í þjónustu sinni við sjúklinga með gáttatif. Aðferð: Heimildaleit fór fram í gagnabönkunum PubMed og Web of Science. Leitað var að megindlegum rannsóknum á ensku sem gefnar voru út á tímabilinu 2015 til 2020. Aðeins greinar sem fjölluðu um áreiðanleika snjallúra og notagildi þeirra í tengslum við gáttatif hjá körlum og konum 18 ára og eldri voru teknar með í fræðilegu samantektina. Notast var við PRISMA flæðirit við greiningu og framsetningu á heimildum. Niðurstöður: Átta rannsóknargreinar féllu undir inntökuskilyrði fyrir fræðilegu samantektina og voru þær flokkaðar í þrjá flokka eftir áreiðanleika og notagildi snjallúra. Fimm rannsóknir fjölluðu um áreiðanleika snjallúra til að bera kennsl á gáttatif, fjórar um áskoranir út frá notendasjónarmiði og fjórar um áskoranir út frá klínísku sjónarmiði. Rannsóknirnar sýndu fram á nákvæmni snjallúra við að bera kennsl á gáttatif og reyndust notendavæn bæði fyrir notendur sem og hjúkrunarfræðinga. Ályktun: Lítil reynsla er komin á notkun snjallúra í klínísku samhengi. Til þess að geta nýtt tæknina fyrir sjúklinga með gáttatif er mikilvægt að veita góða fræðslu og stuðning. Með notkun snjallúra hjá sjúklingum með gáttatif væri hægt að auka eftirlit og efla sjálfsumönnun þeirra og þannig fyrirbyggja alvarlega fylgikvilla. Lykilorð: Gáttatif, snjallúr, lífsstíll, sjálfsumönnun, hjúkrun.Background: Atrial fibrillation is the most common type of cardiac arrhythmia and it‘s prevalance is expected to increase in the coming years in middle aged adults. With smartwatches it is possible to start offering technology that can identify an irregular heart rhythm and nurses can better encourage the self-care of patients with atrial fibrillation. Objective: To examine the usefulness of smartwatches to identify atrial fibrillation and recognize how nurses can utilize this technology in their service to patients with atrial fibrillation. Method: References were obtained by searching two databases, PubMed and Web of Science. Quantitative research in english published between 2015-2020 were sought. Only articles on the reliability of smartwatches and their usefulness in relation to atrial fibrillation in men and women 18 years and older were included in the systematic review. PRISMA flow chart was used in the analysis and presentation of sources. Results: Eight research articles were subject to admission requirements for the systematic review and were classified into three categories according to reliability and usefulness of the smartwatch. Five studies examined the reliability of smartwatches for identifying atrial fibrillation, four examined challenges from a user perspective and four examined challenges from a clinical perspective. The research showed the accuracy of smartwatches to identify atrial fibrillation and proved to be user-friendly, both for users as well as nurses. Conclusion: There is little experience in using smartwatches in clinical settings. In order to utilize the technology for patients with atrial fibrillation it is important to provide good education and support. The use of smartwatches in patients with atrial fibrillation could enhance monitoring and their self-care, thus preventing serious complications. Keywords: Atrial fibrillation, smartwatch, lifestyle, self-care, nursing

„Þau taka alltaf á móti mér, já eins og manneskju, ekki eins og geðsjúklingi“ : upplifun skjólstæðinga af þjónustu geðdeildar FSA

Skjólstæðingsmiðuð þjónusta hefur verið skoðuð í auknu mæli undanfarin ár bæði frá sjónarhorni fagaðila og skjólstæðinga. Ýmsar hindranir hafa komið í ljós við framkvæmd þjónustunnar sem tengjast fagaðilum, skjólstæðingum, þjónustukerfi og samspili þar á milli. Forsendur þessarar rannsóknar er sú að skjólstæðingsmiðuð þjónusta auki ánægju skjólstæðinga og skili betri árangri í heilbrigðiskerfinu og byggir verkefnið á hugmyndafræðinni um skjólstæðingsmiðaða nálgun. Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna upplifun einstaklinga með geðræn veikindi af þjónustu geðdeildar Sjúkrahússins á Akureyri (FSA) og að hve miklu leyti hún samræmdist grundvallarþáttum skjólstæðingsmiðaðrar þjónustu. Leitast var við að svara eftirfarandi rannsóknarspurningu: Hvernig samræmist upplifun skjólstæðinga, af þjónustu geðdeildar FSA, grundvallarþáttum skjólstæðingsmiðaðs starfs? Rannsóknin er eigindleg og vinnulag grundaðrar kenningar var notað við greiningu gagna. Gagnaöflun fór fram með viðtölum við sex fyrrverandi skjólstæðinga geðdeildar FSA á aldrinum 19 til 46 ára sem voru valdir með markmiðsúrtaki. Viðtalsramminn byggði á grundvallarhugtökum skjólstæðingsmiðaðs starfs. Niðurstöður bentu til þess að þátttakendur voru almennt ánægðir með þjónustu geðdeildar FSA og var viðmót og samvinna starfsfólks, val á viðfangsefnum og fræðsla helstu kostir deildarinnar. Þjónustan samræmdist að töluverðu leyti grundvallarþáttum skjólstæðingsmiðaðs starfs og það kom skýrt fram hvernig þjónustukerfið og starfsfólkið ýmist stuðlaði að eða hindraði skjólstæðingsmiðaða þjónustu. Það sem þarf einna helst að huga að er aðkoma þátttakenda í ákvörðunartöku og auka þarf fræðslu til aðstandenda svo að þeir geti verið virkir þátttakendur í þjónustuferlinu. Einnig þarf að skoða samskipti og upplýsingaflæði milli fagaðila til að tryggja samræmi og skýrari stefnu í þjónustunni. Lykilhugtök: Skjólstæðingsmiðuð þjónusta, geðræn veikindi, upplifun skjólstæðinga.Client-centred practice has been studied more and more over the past years both from a professional and client point of view. When implementing this service, various barriers emerge involving interplay related to the professionals, clients and service systems. The assumption for this study is that client-centred practice increases client satisfaction and improves results in the health care system. The study is built on the ideology of the client-centred approach. The aim of the study was to explore the experiences of individuals with mental illness of services provided by the Psychiatric Unit of Akureyri Hospital (FSA) and to what extent it is in accordance with the core concepts of client-centred practice. The following research question was put forward: How well does the client’s perspective of the services offered by the Psychiatric Unit match the core concepts of client-centred practice? The study method is qualitative and analysis of data was based on the grounded theory approach. Data was collected through interviews with six former client of the Psychiatric Unit at FSA between the ages of 19 and 46, each client was chosen through the process of purposive sampling. The interview framework was built on the core concepts of client-centred practice. The results showed that the participants were generally satisfied with the Psychiatric Unit’s services. The attitude and co-operation of the staff, choice of activities and the participants education being the main positive points of the Unit. The service was largely in accordance with the core concepts of client-centred practice and it clearly indicates how the service system and the staff can either support or hinder client-centred practice. The main issues that need to be considered are the participant’s access to the decision making process and more education to family members in order for them to be active participants in the service process as well. Information flow between professionals also needs to be explored to ensure better coordination and clearer policies in the services. Key words: Client-centred practice, mental illness, client experienc

Women's perception of pelvic floor muscle contraction and the association with pelvic floor muscle strength, midterm and after first childbirth

Bakgrunnur: Stór hluti kvenna glímir við vanvirkni grindarbotns sem hefur neikvæð áhrif á athafnagetu þeirra og tækifæri til þátttöku. Tíðni þessa vanda eykst mjög á meðgöngu og eftir fæðingu vegna þeirra breytinga sem verða á kvenlíkamanum. Niðurstöður rannsókna sýna að meðferð sjúkraþjálfara getur minnkað einkenni frá grindarbotni og þannig haft jákvæð áhrif á daglegt líf kvenna. Markmið: Í fyrsta lagi að rannsaka hvort munur væri á vöðvastyrk grindarbotnsvöðva og upplifun kvenna á samdrætti þeirra, fyrir og eftir fyrstu fæðingu. Í öðru lagi að skoða hvort fylgni væri milli styrks og upplifunar á samdrætti annars vegar fyrir fæðingu og hins vegar eftir fæðingu. Í þriðja lagi að meta hvort breyting væri á hlutfalli kvenna sem stunduðu grindarbotnsæfingar á meðgöngu miðað við eftir fæðingu. Í fjórða lagi að kortleggja hversu stórt hlutfall kvenna taldi sig spenna aðra vöðva með grindarbotnssamdrætti á miðri meðgöngu og eftir fæðingu. Aðferð: Rannsóknin var unnin úr fyrirliggjandi gögnum úr framskyggnri áhorfsathugun með endurteknum mælingum. Gagnaöflun fór fram á tímabilinu 2007 til 2008. Alls luku 36 heilbrigðar frumbyrjur á aldrinum 19-39 ára þátttöku í rannsókninni. Konurnar fylltu út spurningalista á miðri meðgöngu og 6-12 vikum eftir fæðingu. Styrkur grindarbotnsvöðva var mældur með Myomed 932®. Þau tölfræðipróf sem notast var við í greiningu gagna voru parað t-próf, Friedman próf, Spearman fylgnistuðull (rs) og McNemar próf. Niðurstöður: Styrkur grindarbotnsvöðva minnkaði (p<0,0001) eftir fyrstu fæðingu miðað við á miðri meðgöngu en sjálfsmat kvennanna á upplifun á samdrætti grindarbotnsvöðva breyttist ekki (p=0,157). Það fannst ekki marktæk fylgni á milli styrkmælinga og sjálfsmats á upplifun á samdrætti grindarbotnsvöðva og ekki var munur á fylgni fyrir (rs=0,05) og eftir fæðingu (rs=0,538). Fleiri konur gerðu grindarbotnsæfingar eftir fæðingu (94%) miðað við á miðri meðgöngu (67%) (p=0,0039) og hlutfall þeirra sem fannst aðrir vöðvar spennast með grindarbotnssamdrætti var 53% á miðri meðgöngu og 58% 6-12 vikum eftir fæðingu. Ályktun: Niðurstöður þessa verkefnis benda til þess að sjálfsmat kvenna á samdrætti grindarbotnsvöðvanna gefi ekki réttmæta mynd af virkni þeirra. Það undirstrikar hversu mikilvægt það er að finna leiðir til að efla og virkja líkamsvitund kvenna í tengslum við samdrátt grindarbotnsvöðvanna, með það markmið að fyrirbyggja og meðhöndla vanvirkni grindarbotns. Einnig er þörf á að þróa aðferð til að miðla þekkingu og fræðslu um grindarbotnsæfingar ásamt kennslu í réttri framkvæmd þeirra, í forvarnarskyni og til að efla lýðheilsu. Þar eru sjúkraþjálfarar í leiðandi hlutverki vegna sérfræðiþekkingar sinnar í hreyfingu og hreyfistjórn