Monitoring food marketing to children: A joint Nordic monitoring protocol for marketing of foods and beverages high in fat, salt and sugar (HFSS) towards children and young people

The protocol describes methods for how to monitor marketing of foods and beverages high in fat, salt and sugar towards children and young people at a given time as cross-sectional studies, as well as allowing for monitoring of trends. The data provided could also be used for evaluation purposes, for instance providing relevant data for evaluating regulation practices and schemes in the respective countries; to study advertising and marketing practices, contents and forms over time. In addition to being a tool for monitoring purposes within each country, the protocol will also enable comparisons between the Nordic countries by establishing a joint understanding on how each marketing channel should be monitored. The protocol has been developed as a Nordic project between representatives and experts from Iceland, Finland, Sweden, Denmark and Norway together with international experts

National nutrition surveys and dietary changes in Iceland. Economic differences in healthy eating.

Efst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinnInngangur: Landskannanir á mataræði veita ítarlegar upplýsingar um neyslu matvæla og næringarefna. Hér eru bornar saman niðurstöður úr tveimur síðustu landskönnunum, árin 2002 og 2010-2011, og könnuð tengsl hollustu fæðisins við erfiðleika fólks við að ná endum saman. Eins er lýst breytingum í hlutfallslegri skiptingu orkuefna í fæði frá 1990. Efniviður og aðferðir: Þátttakendur voru valdir með slembiúrtaki úr þjóðskrá. Lokaúrtak var 1912 manns árið 2010-2011 og 1934 árið 2002, svarhlutföll 68,6% og 70,6%. Mataræði var kannað með sólarhringsupprifjun. Samanburður á meðalneyslu var metinn með T-prófi og hollusta fæðunnar, eftir því hversu auðvelt eða erfitt þátttakendur áttu með að ná endum saman, með línulegri aðhvarfsgreiningu. Niðurstöður: Minna var borðað af brauði, kexi og kökum, smjörlíki, farsvörum og snakki og minna drukkið af nýmjólk og sykruðum gosdrykkjum árin 2010-2011 en 2002. Meira var af grófu brauði, hafragraut, ávöxtum, grænmeti og kjöti og fleiri tóku lýsi 2010-2011 en 2002, fiskneysla stóð í stað. Fituneysla minnkaði frá 1990 til 2010-2011 úr 41E% í 35E%, mettaðar fitusýrur úr 20,0E% í 14,5E% og transfitusýrur úr 2,0E% í 0,8E%. Stærstur hluti breytinganna var milli 1990 og 2002. Fólk sem átti erfitt með að ná endum saman 2010-2011 borðaði minna af grænmeti, ávöxtum og grófu brauði og drakk meira af sykruðum gosdrykkjum en hinir sem áttu auðvelt með það. Ályktun: Breytingar á mataræði þjóðarinnar frá 2002 hafa að mestu leyti verið í hollustuátt. Milli áranna 1990 og 2002 minnkaði fituneysla og hlutfall mettaðra fitusýra og transfitusýra lækkaði, en minni breytingar urðu frá 2002 til 2010-2011. Efnahagur tengist hollustu fæðis á Íslandi.------------------------------------------------------------------------------------------------Introduction. Here we compare results on food and nutrient intake from the two most recent Icelandic national nutrition surveys from 2010/11 and 2002 and compare intake of energy giving nutrients from 1990. Finally we assess associations beween a healthy diet and difficulties people have in making ends meet. Materials and methods. Participants were selected by a random sample from the national register. Final sample was 1912 individuals in 2010/11 and 1934 in 2002, response rate 68.6% and 70.6% respectively. Diet was assessed by 24-hour recall. Results from the surveys were calculated using t-test and sssociations between a healthy diet and difficulties making ends meet by linear regression. Results. Consumption of bread, bisquits, cakes and cookies, margarine, highly processed meat products, chips, sugared soft drinks and whole milk was lower in 2010/11 than in 2002 while consumption of whole grain bread, oat meal, fruits, vegetables, meat and cod liver oil was higher. Fish intake was unchanged. Fat intake decreased from 1990 to 2010/11, from 41E% to 35E%, saturated fatty acids from 20.0E% to 14.5E% and trans-fatty acids from 2.0E% to 0.8E%. Most of the changes occurred between 1990 and 2002. People having difficulties making ends meet consumed less fruits, vegetables and whole grain bread but more soft drinks in 2010/11 than those not having difficulties. Conclusion. Dietary changes in Iceland from 2002 have mostly been toward recommended intake. Between 1990 and 2002 fat consumption decreased considerably, while less significant changes occurred from 2002 til 2010/11. Economic status is associated with healthy diet in Iceland

Primary School Teachers Approach to Creative Practices within the Classroom

Þessi meistaraprófsritgerð er um niðurstöður eigindlegrar rannsóknar og í henni er skoðað hvernig umsjónarkennarar yngri barna í grunnskólum skilgreina og vinna með sköpun í sinni daglegu kennslu. Árið 2011 voru sameiginlegir grunnþættir menntunar kunngerðir í aðalnámskrám grunn-, leik- og framhaldsskóla. Grunnþættirnir eru sex talsins og er sköpun einn þeirra ásamt læsi, sjálfbærni, heilbrigði og velferð, lýðræði, mannréttindum og jafnrétti. Grunnþáttunum er ætlað að vera leiðarljós í gegnum allt nám sem fer fram í skólunum. Megintilgangur og markmið rannsóknarinnar var að skoða hvernig umsjónarkennarar vinna með sköpun með nemendum og hvort þeir upplifi einhverja breytingu á störfum sínum eftir innleiðingu grunnþáttanna og var meðal annars kannað hvernig kennararnir teldu sig geta ýtt undir sköpun hjá nemendum sínum. Í rannsókninni er leitast við að svara eftirfarandi rannsóknarspurningum: Hvaða skilning leggur umsjónarkennari í hugtakið sköpun og sitt hlutverk í innleiðingu hennar? Hvaða áhrif hefur innleiðing grunnþáttarins sköpun á daglegt starf umsjónarkennara í skólastarfi og hvernig vinnur umsjónar-kennari á yngsta stigi með sköpun í sínu daglega starfi? Rannsóknin var unnin á vorönn 2015 og voru tekin viðtöl við sex umsjónarkennara yngri barna úr þremur grunnskólum á höfuðborgar-svæðinu. Þátttakendur rannsóknarinnar voru allt konur á aldrinum 40−52 ára með starfsreynslu sem spannaði 9 til 19 ár. Helstu niðurstöður eru þær að kennararnir sem tóku þátt í rannsókninni töldu áherslur í kennslu ekki hafa breyst þrátt fyrir að í nýrri Aðalnámskrá grunnskóla (2011) væri mikil áhersla lögð á sköpun. Ætla má að sú skapandi vinna sem fer fram á yngsta stigi grunnskólanna sé orðin eins og meitluð í stein. Nemendur á þessu námsstigi hafa mikla sköpunarþörf og hafa kennarar lengi reynt að mæta þeirri þörf eftir fremsta megni.This master´s thesis is a qualitative study into how primary teachers define and approach creative practices within the classroom. In the new national curriculum which was published in 2011, creativity was made one of six Fundamental pillars meant to improve and be a guiding light throughout the education. These six pillars apply througout the curricula of the Icelandic educational system. The other pillars are literacy, sustainability, health and welfare, democracy and human rights, and equality. The main purpose of this reasearch was to gain insight into how primary school teachers work with their students in a creative way and to see if they experience any changes after creativity was made one of the pillars of education. Among the things that were looked into was how the teachers could encourage creativity in the classroom. The study was based on the following reasearch questions: how do teachers understand the concept of creativity and what is their role in the implementation of creativity in the classroom? What influence has the implementation had on their daily work and how does the primary school teacher approach the creative practices within the classroom? The reasearch was carried out in spring 2015 and interviews were done with six primary teachers from three elementary schools in the Capital area. The participants were all women, aged 40−52 with teaching experience ranging from 9 to 19 years. The results of this research show that the teachers who took part considered that the emphasis in teaching have not changed despite more attention to creativity in the new curriculum. That could indicate that working with young children in a creative way has been a tradition for a long time. Children are by nature creative and teachers do their best to accommodate their creativity

Þýðing og forprófun á CRIES verkjamati á nýburum á vökudeild

Tilgangur: Tilgangur rannsóknarinnar var að þýða, staðla og forprófa mælitækið CRIES sem var hannað af þeim Krechel og Bildner árið 1995 til þess að meta aðgerðatengda verki hjá nýburum. CRIES í enskri útgáfu er talið vera eitt af ákjósanlegustu mælitækjunum sem hönnuð hafa verið fyrir nýbura og hafa rannsóknir sýnt fram á marktækni þess og áreiðanleika og er það samþykkt af hjúkrunarfræðingum á nýburagjörgæslu. Aðferð: Notast var við lýsandi megindlega aðferðarfræði. Úrtakið var þægindaúrtak 21 nýbura. 7 nýburar duttu út vegna óviðráðanlegra aðstæðna og voru því 9 drengir og 5 stúlkur í endanlegu úrtaki. Gagna var aflað á vökudeild Barnaspítala Hringsins í Reykjavík. Skilyrði fyrir þátttöku var að nýburi hafi lent í eða muni lenda í sársaukavaldandi aðstæðum. Rannsakendur voru tveir og mátu þeir nýburana við sömu aðstæður. Nokkrir nýburar voru metnir af einum rannsakanda hverju sinni. Fylgst var með nýburunum við þrenns konar aðstæður sem eru eftirfarandi: hlutlausar aðstæður, við raskandi aðstæður og við sársaukafullar aðstæður. Ekki voru nein inngrip í þágu rannsóknarinnar þar sem einungis var fylgst með nýburunum. Niðurstöður: Við samanburð á mælingum kom í ljós marktækur munur milli aðstæðna (hlutlausra, raskandi og sársaukafullra) sem staðfestir réttmæti og háan áreiðanleika milli rannsakenda. Þetta bendir til þess að mælitækið sé gagnlegt við að meta sársauka nýbura. Ályktun: Rannsakendur telja að íslenska þýðingin á CRIES henti vel til að meta verki hjá íslenskum nýburum. Frekari rannsókna er þörf til að staðfesta réttmæti og nákvæmni þess. Lykilorð: forprófun, CRIES, nýburi, verkir, verkjama

Hraunprýði 3

Lokaverkefni þetta felst í hönnun og teikningu á tveggja hæða húsi með sambyggðri bílgeymslu á lóð sem er í Hraunprýði 3, 210 Garðabæ. Fyrirskrifaðar kröfur eru að húsið skuli vera á tveimur hæðum með innbyggðri bílgeymslu. Grunnflötur skal ekki vera stærri en 150 m². Neðri hæð skal vera steypt og efri hæð byggð úr timbri. Frjálst val um gerð og staðsetningu einangrunar. Útveggir klæddir loftræstri klæðningu sem skal vera viðhaldslítil í a.m.k. 35 ár. Sama gildir um gólfefni og innréttingar. Við val á kerfi til upphitunar er gerð krafa til skjótrar svörunar til hækkunar og lækkunar á hita í rýmum, bæði með ofnakerfi og gólfhitakerfi en þó aðeins annað hvort kerfið í hvert rými Þá skulu hljóðvistarkröfur tryggðar og gott inniloft tryggt. Fyrsta hæð er staðsteypt, léttir gifsklæddir milliveggir og staðsteypt milliplata. Efri hæð er úr CLT krosslímdum timbureiningum. Allir útveggir eru einangraðir að utan. Veðurkápa hússins er læst álklæðning. Loftskiptakerfi er í húsinu

National nutrition surveys and dietary changes in Iceland. Economic differences in healthy eating.

Efst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinnInngangur: Landskannanir á mataræði veita ítarlegar upplýsingar um neyslu matvæla og næringarefna. Hér eru bornar saman niðurstöður úr tveimur síðustu landskönnunum, árin 2002 og 2010-2011, og könnuð tengsl hollustu fæðisins við erfiðleika fólks við að ná endum saman. Eins er lýst breytingum í hlutfallslegri skiptingu orkuefna í fæði frá 1990. Efniviður og aðferðir: Þátttakendur voru valdir með slembiúrtaki úr þjóðskrá. Lokaúrtak var 1912 manns árið 2010-2011 og 1934 árið 2002, svarhlutföll 68,6% og 70,6%. Mataræði var kannað með sólarhringsupprifjun. Samanburður á meðalneyslu var metinn með T-prófi og hollusta fæðunnar, eftir því hversu auðvelt eða erfitt þátttakendur áttu með að ná endum saman, með línulegri aðhvarfsgreiningu. Niðurstöður: Minna var borðað af brauði, kexi og kökum, smjörlíki, farsvörum og snakki og minna drukkið af nýmjólk og sykruðum gosdrykkjum árin 2010-2011 en 2002. Meira var af grófu brauði, hafragraut, ávöxtum, grænmeti og kjöti og fleiri tóku lýsi 2010-2011 en 2002, fiskneysla stóð í stað. Fituneysla minnkaði frá 1990 til 2010-2011 úr 41E% í 35E%, mettaðar fitusýrur úr 20,0E% í 14,5E% og transfitusýrur úr 2,0E% í 0,8E%. Stærstur hluti breytinganna var milli 1990 og 2002. Fólk sem átti erfitt með að ná endum saman 2010-2011 borðaði minna af grænmeti, ávöxtum og grófu brauði og drakk meira af sykruðum gosdrykkjum en hinir sem áttu auðvelt með það. Ályktun: Breytingar á mataræði þjóðarinnar frá 2002 hafa að mestu leyti verið í hollustuátt. Milli áranna 1990 og 2002 minnkaði fituneysla og hlutfall mettaðra fitusýra og transfitusýra lækkaði, en minni breytingar urðu frá 2002 til 2010-2011. Efnahagur tengist hollustu fæðis á Íslandi.------------------------------------------------------------------------------------------------Introduction. Here we compare results on food and nutrient intake from the two most recent Icelandic national nutrition surveys from 2010/11 and 2002 and compare intake of energy giving nutrients from 1990. Finally we assess associations beween a healthy diet and difficulties people have in making ends meet. Materials and methods. Participants were selected by a random sample from the national register. Final sample was 1912 individuals in 2010/11 and 1934 in 2002, response rate 68.6% and 70.6% respectively. Diet was assessed by 24-hour recall. Results from the surveys were calculated using t-test and sssociations between a healthy diet and difficulties making ends meet by linear regression. Results. Consumption of bread, bisquits, cakes and cookies, margarine, highly processed meat products, chips, sugared soft drinks and whole milk was lower in 2010/11 than in 2002 while consumption of whole grain bread, oat meal, fruits, vegetables, meat and cod liver oil was higher. Fish intake was unchanged. Fat intake decreased from 1990 to 2010/11, from 41E% to 35E%, saturated fatty acids from 20.0E% to 14.5E% and trans-fatty acids from 2.0E% to 0.8E%. Most of the changes occurred between 1990 and 2002. People having difficulties making ends meet consumed less fruits, vegetables and whole grain bread but more soft drinks in 2010/11 than those not having difficulties. Conclusion. Dietary changes in Iceland from 2002 have mostly been toward recommended intake. Between 1990 and 2002 fat consumption decreased considerably, while less significant changes occurred from 2002 til 2010/11. Economic status is associated with healthy diet in Iceland

Þróun lestrar hjá börnum fjögurra til tíu ára : hvernig birtist sú þróun í umhverfi þeirra í námi og leik?

Vorið 2013 luku 26 nemar í grunnskólakennarafræði skapandi hópverkefni til B.Ed.-prófs með áherslu á samvinnu og skapandi vinnubrögð. Hópurinn ákvað að fást við þverfaglegt nám og námsefni og læsi í víðum skilningi. Undirhópar skiluðu fimm verkefnum sem mynduðu sýningarheild á Menntavísindasviði 19. apríl 2013. Hverju verkefni fylgir skýrsla þar sem lýst er fræðagrunni og hvernig skapað var út frá honum. Skapandi hópverkefni er birt í heild sinni á http://skrif.hi.is/skapandihopverkefniBEd Viðfangsefni okkar var að skoða hvernig lestur þróast hjá börnum fjögurra til tíu ára og hvernig sú þróun birtist í umhverfi barna í námi og leik fyrstu árin. Leitast var við að sýna þessa þróun á skapandi hátt í formi skuggaleikhúss sem var tekið upp og sýnt sem stuttmynd. Skuggaleikhúsið er saga af barni sem fjallar um daglegt líf þess í samspili við umhverfið. Sagan segir frá barni heima við, í leikskóla og á fyrstu árum þess í grunnskóla. Við skoðuðum vel hvað börn eru að fást við á hverju skeiði fyrir sig og völdum þá þætti sem eru mikilvægir fyrir þróun lestrar. Einnig skoðuðum við hvernig nánasta umhverfi barna og námsgreinarnar stærðfræði og náttúrufræði hafa áhrif á orðaforða og hugtakaskilning barna á þessum aldri