Populacijska varijabilnost običnoga graba (Carpinus betulus L.) u sjeveroistočnom dijelu Turske prema morfološkim obilježjima ovoja

The objective of this study was to investigate involucre morphological variability of common hornbeam (Carpinus betulus L., Betulaceae) populations in Turkey. In total, 12 natural populations of common hornbeam located in four different watersheds of the Eastern Black Sea Region were sampled from three different altitude zones up to 1200 m a.s.l. Involucres have been examined biometrically by analyzing 13 morphological characteristics. High phenotypic variability was determined both among and within the studied populations. Furthermore, grouping of populations according to the eco-geographic principle was revealed. Variation in most of involucre characteristics from the Camlıhemşin, Çaykara and Trabzon-Maçka watersheds appeared to be related mostly to altitude. The trees in the higher elevations were characterized with the smaller involucres than those in the lower elevations. However, this trend has not been observed in the populations from the Giresun-Espiye watershed. Moreover, trees from that region at lower altitude had the smallest involucres. Overall, our results confirm the Eastern Black see region as one of the hot spots of biodiversity and that the involucre morphological variability is the result of the complex evolutionary process related to the adaptation and plasticity.Cilj ovoga istraživanja bio je istražiti varijabilnost populacija običnoga graba (Carpinus betulus L., Betulaceae) u Turskoj prema morfološkim obilježjima ovoja. Ukupno je uzorkovano 12 prirodnih populacija običnoga graba, smještenih u četiri različita sliva istočnog Crnog mora iz tri različite visinske zone do 1200 m n.v. Ovoji su ispitani biometrijski, analizom 13 morfoloških karakteristika. Provedenim istraživanjem utvrđena je velika varijabilnost morfoloških obilježja, a za sve proučavane karakteristike potvrđene su razlike na međupopulacijskoj i unutarpopulacijskoj razini. Nadalje, otkriveno je grupiranje populacija prema eko-geografskom načelu. Varijabilnost ovoja iz slivova Camlıhemşin, Çaykara i Trabzon-Maçka bila je povezana s promjenom nadmorske visine. Stabla na višim nadmorskim visinama karakterizirali su sitniji ovoji u odnosu na stabla na nižim nadmorskim visinama. Međutim, ovaj trend nije uočen na području regije Giresun-Espiye. Štoviše, stabla na tom području na nižim nadmorskim visinama imala su manje ovoje u odnosu na stabla s viših nadmorskih visina. Sveukupno, naši rezultati potvrđuju da je regija istočnog Crnog mora jedno od žarišta biološke raznolikosti te da je morfološka varijabilnost ovoja rezultat složenog evolucijskog procesa povezanog s prilagodbom i plastičnošću

Carpinus betulus L. (Adi Gürgen) ve Carpinus orientalis Mill. (Doğu Gürgeni) fidanlarının bazı kalite özellikleri üzerine yükseltinin etkisi

This study aims to determine some morphological characteristics of two-year-old common hornbeam (Carpinus betulus L.) and oriental hornbeam (Carpinus orientalis Mill.) seedling and to determine the quality classes of the seedlings according to Turkish Standards Institute’s (TSI) seedling quality standards and sturdiness quotient values. As a study material, two-year-old common hornbeam and oriental hornbeam seedlings, grown from seed obtained from three different altitudes as lower (0- 400 m), mid (400-800 m) and upper (800-1200 m) in the Trabzon-Maçka watershed were used. The seedlings were grown in seedbeds in open nursery conditions of Karadeniz Technical University Forestry Faculty Research and Application Greenhouse. Seedling length and root collar diameter were measured in two-year-old seedlings. The sturdiness quotient was calculated with the data of the measured seedling morphological characteristics. Quality classes were classified according to TSI seedling quality standards determined for hornbeam seedlings. The highest mean seedling length for common hornbeam was determined as 48.76 cm at the 3rd altitude level, while the highest mean seedling length for oriental hornbeam was found as 38.90 cm at the 2nd altitude level. The mean root collar diameters for were varied between 4.97-5.23 mm in common hornbeam and 4.62-5.09 mm in oriental hornbeam. As a result of variance analysis, statistically significant differences (p<0.05) among altitudes regarding seedling length and sturdiness quotient of common hornbeam. As for the oriental hornbeam, it was found that statistically significant differences on 95% confidence level in terms of seedling length and root collar diameter. In addition, significant differences between the two seedling quality assessments and consistent results were not obtained. This shows that both TSI seedling quality standards and the sturdiness quotient criteria are not sufficient by themselves to determine the quality of common hornbeam and oriental hornbeam.Çalışmada iki yaşındaki adi gürgen (Carpinus betulus L.) ve doğu gürgeni (Carpinus orientalis Mill.) fidanlarının bazı morfolojik özelliklerinin belirlenmesi ve fidanların TSE fidan kalite standartları ve gürbüzlük indisi değerlerine göre kalite sınıflarının tespit edilmesi amaçlamaktadır. Çalışma materyali olarak, Trabzon-Maçka havzasının üç farklı yükseltisinden (0-400 m, 400-800 m, 800-1200 m) toplanan tohumlardan yetiştirilmiş 2+0 yaşındaki Adi gürgen ve doğu gürgeni fidanları kullanılmıştır. Fidanlar Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Araştırma ve Uygulama Serası açık alan fidanlık koşullarında yetiştirilmiştir. İki yaşındaki fidanlarda fidan boyu ve kök boğaz çapı değerleri ölçülmüştür. Ölçümü yapılan fidan morfolojik karakterine ait veriler ile gürbüzlük indisi değeri hesaplanmıştır. Ayrıca, gürgen fidanı için belirlenmiş Türk Standartları Enstitüsü (TSE) fidan kalite standartlarına göre kalite sınıfları tasnifi yapılmıştır. Çalışma sonucunda, yükseltiler arasında en yüksek ortalama fidan boyu adi gürgende 48.76 cm ile 3. yükseltide, doğu gürgeninde 38.90 cm ile 2. yükseltide elde edilmiştir. Ortalama KBÇ değerleri adi gürgende 4.97-5.23 mm, doğu gürgeninde 4.62-5.09 mm arasında değişmektedir. Varyans analizi sonucunda, yükseltiler arasında fidan boyu ve gürbüzlük indisi açısından %95 güven düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar (p<0.05) tespit edilmiştir. Doğu gürgeninde ise fidan boyu ve kök boğazı çapı bakımından %95 güven düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, her iki fidan kalite değerlendirmesi arasında önemli farklılıklar meydana gelmiş ve tutarlı sonuçlar elde edilmemiştir. Buda gerek TSE fidan kalite standartlarının gerekse gürbüzlük indisi kriterlerinin adi gürgen ve doğu gürgeninin fidan kalitesini belirlemede tek başlarına yeterli olamadığını göstermektedir

Raznolikost plodova i sadnica u populacijama pitomoga kestena (Castanea sativa Mill.) u Turskoj

Sweet chestnut, Castanea sativa Mill., is an important multipurpose tree species in Asia Minor and Europe. The objective of this study was to investigate variation among eight sweet chestnut populations in Turkey by using different morphological characteristics of fruits and seedlings. A total of four fruit characteristics were analysed: fruit length, width and thickness, and fruit shape, i.e. the ratio of fruit length and width. Additionally, 1000 fruit mass and fruit moisture content were determined as well. Measurements of seedling length, root collar diameter and sturdiness quotient were carried out at one-year old seedlings. The highest values of fruit length, width and thickness were found in &#304;zmir population, while the highest values of seedling length, root collar diameter and sturdiness quotient were found in Bal&#305;kesir population. The 1000 fruit mass ranged between 3815.1 g and 10516.5 g, and the highest average fruit moisture content was 52.21 %. In general, the fruit size increased from eastern to western populations. Furthermore, the results of statistical analyses showed that there were significant differences between analysed populations for measured morphological characteristics related to both fruit and seedling. Application of cluster analysis revealed grouping of populations according to the eco-geographic principle. However, human influence on the population structure cannot be excluded as well.Pitomi kesten, Castanea sativa Mill., plemenita je vrsta drveća od koje imamo višestruku gospodarsku korist (kvalitetno drvo, jestivi plodovi, med, ogrijev, listinac i dr.). Rasprostranjen je u mediteranskom području, od Kaspijskog jezera do Atlantskog oceana. U Turskoj najveće površine pod kestenovim šumama nalazimo na području sjeverne i zapadne Antolije te u regiji Marmara. U posljednjih nekoliko desetljeća pitomi kesten je ugrožen od raka kestenove kore i negativnih antropogenih utjecaja. S obzirom na to provedena su brojna istraživanja s ciljem očuvanje genofonda ove plemenite vrste drveća.Glavni cilj ovoga istraživanja bio je utvrditi morfološku varijabilnost plodova i jednogodišnjih sadnica pitomoga kestena u Turskoj. Plodovi za morfometrijsku analizu skupljeni su tijekom listopada u osam populacija pitomoga kestena na području istočne, središnje i zapadne Turske (slika 1, tablica 1). Unutar svake populacije sakupljeni su uzorci sa po 15 do 20 stabala. Ukupno su određene po četiri značajke na svakom plodu: dužina, širina i debljina ploda te omjer dužine i širine ploda. Osim toga, određen je i udio vlage u plodovima, kao i masa 1000 zračno suhih plodova. Plodovi su u proljeće posijani na unaprijed pripremljene gredice. Na kraju prvog vegetacijskog razdoblja mjerene su sljedeće značajke: visina sadnice, promjer sadnice pri osnovi i koeficijent čvrstoće. Za utvrđivanje varijabilnosti populacija korištene su deskriptivne i multivarijatne statističke metode. Podaci su obrađeni u programskom paketu SPSS 23.0.Rezultati deskriptivne statističke analize prikazani su na slici 2. Najviše vrijednosti za dužinu, širinu i debljinu ploda utvrđene su u populaciji Izmira, dok su najviše prosječne vrijednosti za visinu sadnice, promjer sadnice pri njenoj osnovi i koeficijent čvrstoće utvrđene u populaciji Balikesira. Masa 1000 zračno suhih plodova kretala se je od 3815,1 g do 10516,5 g, a udio vlage u plodovima od 38.46 % do 52,21 % (tablica 2). Istraživanjem je utvrđen visok stupanj varijabilnosti populacija pitomoga kestena u Turskoj (slika 3). Rezultati provedene analize varijance pokazali su da se populacije međusobno signifikantno razlikuju za sve istraživane značajke. Pearsonovim koeficijentom korelacije utvrđena je statistički značajna korelacija između dužine, širine i debljine ploda, kao i mase 1000 zračno suhih plodova (tablica 3). Osim toga, pozitivna korelacija utvrđena je i između visine sadnice i koeficijenta čvrstoće. Duncanovim testom i hijerarhijskom klasterskom analizom utvrđeno je da se one populacije koje su geografski bliže i ekološki sličnije nalaze u istoj skupini (slika 1 i 4). Također je utvrđeno da se veličina plodova u kestenovim šumama Turske povećava od istoka prema zapadu

Utjecaj različitih čimbenika na razmnožavanje zrelim reznicama nekih crnogoričnih ukrasnih biljaka

Chamaecyparis lawsoniana ‘Ellwoodii’, Cryptomeria japonica ‘Elegans’ and x Cupressocyparis leylandii have great importance in terms of usage areas as ornamental plant. The overcoming the problem, that may be encountered in generative propagation of these taxa, using vegetative propagation method are very important for producers dealing with park and garden works. It was investigated that the effects of different greenhouse medium, rooting medium and phytohormones on propagation by hardwood cutting of studied taxa. In this study, three greenhouse medium (Greenhouse-1, 2 and 3 medium), two rooting medium (perlite and peat) and four phytohormones (IBA 1000, IBA 5000, NAA 1000 and NAA 5000 ppm) were selected. The first root and callus formation dates, rooting percentage, callus percentage, root length and the number of roots were determined. The results showed that the highest rooting percentages for C. lawsoniana ‘Ellwoodii’ were obtained as 100% in peat rooting medium (IBA 1000 ppm) at Greenhouse-2 medium and Greenhouse-3 medium and perlite rooting medium (control) at Greenhouse-3 medium. On the other hand, the highest rooting percentages for C. japonica ‘Elegans’ were obtained as 100% in IBA 1000, IBA 5000 and NAA 1000 ppm treatments at Greenhouse-1 medium, while this value for x C. leylandii occurred in NAA 5000 ppm treatment (73.33%) at Greenhouse-2 medium, in perlite rooting medium for both. The conditions required for the best rooting in cutting propagation vary according to the species studied, and generally, auxin applications, rooting medium temperature 5 °C higher than air temperature and use of perlite rooting medium can be recommended.Chamaecyparis lawsoniana ‘Ellwoodii’, Cryptomeria japonica ‘Elegans’ i x Cupressocyparis leylandii od velike su važnosti s obzirom na njihovo područje uporabe kao ukrasnog bilja. Prevladavanje problema s kojim se može susresti u generativnoj reprodukciji ovih svojti vegetativnim načinom razmnožavanja vrlo je važno za proizvođače koji se bave parkovnim i vrtnim radovima. Istražen je utjecaj različitih stakleničkih supstrata (SS), supstrata za ukorjenjivanje (SU) i fitohormona (F) na razmnožavanje reznicama proučavanih svojti. U ovom istraživanju odabrana tri staklenička medija (Staklenik-1, 2 i 3), ????dva supstrata za ukorjenjivanje (perlit i treset) i dvije aktivne tvati fitohormona (IBA i NAA) s dvije koncentracije ppm (1000 i 5000 ppm). Određeni su datumi nastanka prvog korijena i kalusa, postotak zakorjenjivanja (PZ), postotak kalusiranja (PK), ukupna duljina korijena (DK) i broj korijena (BK). Rezultati su pokazali da su najviši postoci (100%) ukorjenjivanja zabilježeni kod C. lawsoniana ‘Ellwoodii’ u supstratu od treseta (IBA 1000 ppm) na podlogama staklenika-2 i podlogama staklenika-3 i podlogu za ukorjenjivanje perlita (kontrola) na stakleniku-3 mediji. S druge strane, najveći postotak ukorjenjivanja za C. japonica ‘Elegans’ dobiven je kao 100% u tretmanima IBA 1000, IBA 5000 i NAA 1000 ppm na podlogama SS-1, dok se ova vrijednost za x C. leylandii dogodila u tretmanu NAA 5000 ppm (73.33%) na podlogama SS-2, u medijima za ukorjenjivanje perlita za oba. Uvjeti potrebni za najbolje ukorjenjivanje u razmnožavanju zrelim reznicama razlikuju se ovisno o istraživanim svojstama, a općenito se mogu preporučiti primjena auksina, temperatura supstrata za ukorjenjivanje 5 °C viša od temperature zraka i uporaba perlita za ukorjenjivanje

Utjecaj različitih supstrata i hormona na zakorjenjivanje reznica obične tise (Taxus baccata L.)

European yew (Taxus baccata L.), native in North and Central Europe, Mediterranean countries, Azores, Turkey and Caucasus, has a wide range of uses as a non-wood forest product. Because the species is reduced in nature as a result of widespread utilization, it is necessary to protect and reproduce yew. The effects of different greenhouse media, rooting media and hormones were investigated on propagation by cutting of European yew. For the experiment, three greenhouse media (Greenhouse-1 media with air temperature at 20±2°C, rooting table temperature at 20±2°C, Greenhouse-2 media with air temperature at 20±2°C, rooting table temperature at 25±2°C and Greenhouse-3 media without temperature adjustment), two rooting media (perlite and peat) and four hormones (IBA 1000 ppm, IBA 5000 ppm, NAA 1000 ppm and NAA 5000 ppm) were determined in the present study. The rooting percentage, callus percentage, root length and the number of roots were determined. The results showed that the highest rooting percentage was 80% in IBA 5000 ppm treatment in perlite rooting media of Greenhouse-2 media. It can be suggested that the rooting table temperature should be 5°C higher than the air temperature, perlite rooting media and 5000 ppm dosage of IBA hormone should be used for high rooting success.Obična tisa (Taxus baccata L.), prirodno rasprostranjena u sjevernoj i srednjoj Europi, mediteranskim zemljama, Azorima, Turskoj i Kavkazu, ima vrlo široku primjenu kao nedrvni šumski proizvod. S obzirom da je tisa u prirodi reducirana zbog učestalog korištenja, potrebno ju je zaštititi i razmnažati. Istraživali smo utjecaj različitih stakleničkih supstrata (SS), supstrata za ukorjenjivanje (SU) i hormona (H) na razmnožavanje obične tise reznicama. Za svrhu eksperimenta u ovoj su studiji odabrana tri staklenička supstrata (supstrati Staklenika-1 s temperaturom zraka od 20±2°C, temperaturom stola za ukorjenjivanje od 20±2°C, supstrati Staklenika-2 s temperaturom zraka od 20±2°C, temperaturom stola za ukorjenjivanje od 25±2°C te supstrati Staklenika-3 bez temperaturnih prilagodbi). Dva supstrata za ukorjenjivanje (perlit i treset) i četiri hormona (IBA 1000 ppm, IBA 5000 ppm, NAA 1000 ppm and NAA 5000 ppm). Određeni su postotak zakorjenjivanja (PZ), postotak kalusa (PK), duljina korijena (DK) i broj korijena (BK). Rezultati pokazuju da je najviši postotak ukorjenjivanja bio 80% u tretmanu IBA 5000 ppm te perlitu kao supstratu za ukorjenjivanje u supstratu Staklenika-2. Poželjno je da temperatura stola za ukorjenjivanje bude 5°C viša od temperature zraka, a za visok uspjeh zakorijenjivanja treba koristiti perlit i primjenjivati doze IBA hormona od 5000 ppm

Doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky) fidanlarında kök kesimi, gübreleme ve seyreltmenin fidan gelişimi ve kalitesi üzerine etkileri

In this study, the effects of root undercutting, fertilization and thinning applications on the morphological characteristics of oriental beech seedlings grown in Karadağ Forest Nursery were investigated. In 2+0 years old seedlings, the effects of treatments including by making root undercutting and thinning (A) and by giving 50 g of ammonium nitrate fertilizer per m2 addition to thinning (B) in July were examined. Moreover, quality classes of seedlings were determined on the basis of treatments. According to the result of this study, significant differences were found between the morphological characteristics of the seedlings depending on the treatments. It was determined that while there is a statistical significance in terms of seedling length, sturdiness quotient, the number of side branches, shoot and root fresh weight, shoot and root dry weight, shoot dry weight/root dry weight, root percentage, Dickson quality index, there is no significance in terms of root collar diameter, fresh seedling weight, dry seedling weight in 2+0 years old seedlings. According to Turkish Standards Institute's deciduous seedling standard (TS 5624/21.03.1988) prepared in March 1988, 48.8% of A treatment and 76.7% of B treatment and 78.9% of the control group were found to be Class I. According to Dickson quality index, the quality index values of seedlings in 2+0 A, 2+0 B and control were determined as and 1.05, 0.74 and 0.68 respectively. In determination of Dickson quality index value, using of important parameters used for determination of seedling quality is important in terms of obtaining more accurate results.Bu çalışmada, Karadağ Orman Fidanlığı’nda yetiştirilen Doğu kayını fidanlarında uygulanan yerinde kök kesimi, seyreltme ve gübreleme uygulamalarının morfolojik özellikler üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Çalışmada iki yaşındaki fidanlarda Temmuz ayında kök kesimi ve seyreltme yapılarak (A) ve seyreltme yapılıp ve metrekareye 50 g amonyum nitrat gübresi verilerek (B) bu işlemlerinin etkisi incelenmiştir. Ayrıca işlemler bazında fidanların kalite sınıfları belirlenmiştir. Yapılan işlemlere bağlı olarak fidan morfolojik karakterleri arasında önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Fidan boyu, gürbüzlük indisi, yan dal sayısı, gövde taze ağırlığı, kök taze ağırlığı, gövde kuru ağırlığı, kök kuru ağırlığı, katlılık, kök yüzdesi ve Dickson kalite indeksi bakımından 2+0 yaşlı fidanlarda yapılan işlemlerin istatistiki olarak etkisi olduğu, kök boğazı çapı, fidan taze ağırlığı ve fidan kuru ağırlığı bakımından ise işlemler arasında istatistiki olarak bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Türk Standartları Enstitüsünün Mart 1988’de hazırlamış olduğu yapraklı ağaç fidanı standardına (TS 5624/21.03.1988) göre A işleminin %48.8’i, B işleminin %76.7’si kontrol grubunun ise %78.9’u I. sınıf çıkmıştır. Dickson kalite indeksine göre fidanların kalite indeks değerleri 2+0 A, 2+0 B ve kontrol grubunda sırasıyla 1.05, 0.74 ve 0.68 olarak belirlenmiştir. Dickson kalite indeksi değerinin belirlenmesinde fidan kalitesini belirlemede kullanılan önemli parametrelerin kullanılması daha hassas sonuçların elde edilmesi bakımından önemlidir

Genetska raznolikost populacija Picea orientalis (L.) Link u Turskoj

Knowledge of genetic variation is needed to understanding the genetic structure in forest tree populations. In addition, the determination of the genetic structure in the natural distribution areas of forest trees has become easier depending on the development of the isoenzyme technique. Determining the genetic structure and variations of Picea orientalis (L.) Link, which is limited local natural distribution areas on the world, transfer of this genetic to the future generations with sustainable forestry is important to ensure the continuity of the species. In this study, genetic differences and similarities were determined for P. orientalis populations in selected regions (Artvin, Torul-Örümcek, Tirebolu-Ak&#305;lbaba, Ordu-Çambaş&#305;, Artvin-Şavşat, Ardanuç-Ovac&#305;k, Şavşat-Sahara, Artvin-Saçinka, Ardahan-Posof and Maçka-Hamsiköy) in Turkey. In the study using 10 gene loci in different enzyme systems to determine the genetic variation, the values of heterozygosity (Ho), number of alleles per locus (AL), genetic diversity (v), intrapopulational differentiation (dT), multi­locus diversity (Vgam) and differentiation among populations (Dj) were determined in these populations. The grand means were obtained as 0.154, 1.74 and 1.719 for the observed heterozygosity, alleles per locus and genetic diversity, respectively. Moreover, when the genetic diversity was considered, three different groups arose in terms of selected populations. Since Torul-Örümcek population had relatively higher results in contrast to other populations, this population has high importance for sustainability of gene resource of oriental spruce.Za razumijevanje genetske strukture populacija šumskog drveća potrebno je poznavati genetsku varijabilnost. Razvoj izoenzimske tehnike olakšao je određivanje genetske strukture populacija u području rasprostranjenja vrsta. Određivanjem genetske strukture i varijabilnosti Picea orientalis (L.) Link, koja je u svijetu ograničena na manje područje, transfer trenutne genetske strukture na buduće generacije putem održivog gospodarenja šumama važan je za osiguravanje kontinuiteta vrste. U ovom istraživanju određene su genetske različitosti i sličnosti za populacije P. orientalis u odabranim populacijama (Artvin, Torul-Örümcek, Tirebolu-Ak&#305;lbaba, Ordu-Çambaş&#305;, Artvin-Şavşat, Ardanuç-Ovac&#305;k, Şavşat-Sahara, Artvin-Saçinka, Ardahan-Posof an Maçka-Hamsiköy) Turske. Korišteno je 10 genskih lokusa u različitim enzimskim sustavima, a određena je genetska varijabilnost, vrijednost heterozigotnost (Ho), broj alela po lokusu (AL), genetski diverzitet (v), intrapopulacijska diferencijacija (dT), multilokusna raznolikost (Vgam) te diferencijacija među populacijama (Dj). Za promatranu heterozigotnost, broj alela po lokusu i genetski diverzitet dobivena je središnja vrijednost od 0.154, 1.74 i 1.719. Nadalje, kod razmatranja genetskog diverziteta, pojavile su se tri različite skupine u smislu odabranih populacija. S obzirom da je populacija Torul-Örümcek pokazala relativno više vrijednosti u odnosu na ostale populacije, ova populacija je vrlo važna za održivost genetskih izvora kavkaske smreke

Carpinus orientalis Mill. Fidanlarının Kalite Özellikleri ve Morfogenetik Varyasyonlar

Çalışmada, farklı yükseltiden temin edilen tohumlardan yetiştirilmiş 1+0, 2+0, 2+1 ve 2+2 yaşlarındaki doğu gürgeni (Carpinus orientalis Mill.) fidanlarının bazı morfolojik özelliklerinin belirlenmesi, morfolojik özelliklere bağlı olarak varyasyonların ortaya koyulması ve gürbüzlük indisi değerlerine göre kalite sınıflarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Materyal olarak doğu gürgeni türünün doğal yayılış alanı olan Trabzon-Maçka havzasında deniz seviyesinden 1200 m’ye kadar olan üç farklı yükselti basamağından (Maçka-1, Maçka-2, Maçka-3) toplanan tohumlardan yetiştirilmiş fidanlar kullanılmıştır. Farklı yaşlardaki fidanlarda kök boğaz çapı ve fidan boyu değerleri ölçülmüştür. Ayrıca fidanlara ait ölçülen morfolojik karakterler ile gürbüzlük indisi değeri hesaplanmış ve buna göre fidan kalite sınıflandırması yapılmıştır. Çalışma sonucunda ortalama fidan boyları fidan yaşının artmasına bağlı olarak sırasıyla 20,11 cm, 36,85 cm, 55,31 cm ve 82,74 cm olarak elde edilmiştir. Fidanlara ait ortalama kök boğaz çağı değerleri ise fidan yaşının artmasına göre sırasıyla 2,98 mm, 6,26 mm, 8,68 mm ve 12,08 mm olarak belirlenmiştir. Yapılan varyans analizi sonucunda ölçülen parametreler bakımından populasyonlar arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. 2+0 yaşlı fidanlar haricinde diğer yaştaki fidanlarda ölçülen morfolojik parametrelere ilişkin en yüksek varyasyon katsayıları genel olarak en yüksek rakımda yer alan Maçka-3 populasyonunda elde edilmiştir. Fidan yaşının artmasına paralel olarak kök boğaz çapı ve fidan boyu arasındaki korelasyon katsayısı değeri genel olarak azalmıştır. Gİ değerlerinin yükseltinin artmasına bağlı olarak genellikle azaldığı ve yüksek rakımlı populasyonların gürbüzlük indisine göre daha kaliteli fidanlara sahip olduğu belirlenmiştir

İstanbul İlindeki Kent Ağaçlarında Budama Çalışmalarının Değerlendirilmesi

Kent ağaçlarında budama çalışmalarının değerlendirildiği bu çalışmada; İstanbul İlinde yapılan budama çalışmaları ve bu çalışmaların başarısının ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü tarafından 2006 yılından itibaren devam eden budama çalışmalarının yapıldığı alanlar örneklenmiştir. Kent içi ağaçların bulunduğu alanların çok sayıda olması ve birbirleriyle benzer özellikler göstermesi nedeniyle cadde, koru ve meydan ağaçlandırma alanlarından bazıları örnek alan olarak seçilmiştir. Örnek alanlarda yapılan arazi çalışmalarında ölçümler yapılmış ve veriler elde edilmiştir. Ağaçların budama istekleri, sağlık durumları, bulunduğu mekân, insan ve çevre faktörü göz önünde bulundurulmak suretiyle, budama çalışmalarının etkilerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu maksatla, aynı alan üzerinde bulunan ağaçların, budama öncesi ve sonrasına ait çekilmiş resimlerinin karşılaştırılmasıyla değerlendirmeler yapılmıştır. Budama çalışmalarının etkilerini tespit etmek üzere, eski ve yeni fotoğraflara dayalı anket formu geliştirilmiştir. Buna göre budama öncesi ve sonrasına ilişkin yapılan anket sonucunda istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Ayrıca araştırma kapsamında, budama yapılan ağaçların; genel durumları, bakım sorunları incelenmiş ve çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır