Gecekonduyu Wacquant’la Düşünmek: Umut Mekânlarında Toplumsal ve Mekânsal Dönüşüm

Özellikle ikinci dünya savaşı sonrasında neredeyse bütün dünyada yapısal, ekonomik ve politik değişimler neticesinde adı ve niteliği ülkeden ülkeye değişen, kentsel mekânın en alt hiyerarşisinde kalan mahalleler ortaya çıkmıştır. Türkiye’de gecekondular; bir dizi yapısal dönüşüm neticesinde sürecin zorunlu bir sonucu olarak kentlerdeki önlenemez yükselişini günümüze kadar taşımıştır. Bu çalışma, Loic Wacquant’ın araştırmalarıyla bağlantılı olarak “Gecekonduların” bir konumlandırmasını içermektedir. Çalışmanın amacı; kent yoksulluğunun oluşum süreçlerini ve temel dinamiklerini politik ve ekonomik dönüşümler ışığında anlamaya çalışmaktır. Bu doğrultuda yapılan araştırma ile; göçmenlerin kırdan kente göç süreci, umut mekânı olarak gecekonduların inşası, sınıfsal pozisyonları, göçmenlerin toplumsal, mekânsal ve kültürel dönüşümleri gecekondulular gözünden ele alınmıştır. Nitel araştırma tekniğinin kullanıldığı çalışmada, 30 kişi ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Veriler MAXQDA 11 programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; tarihsel, toplumsal ve politik şartlara bağlı olarak kentin “marjinalleri” yoksulluk ortak paydasında buluşsa da ülkeden ülkeye önemli farklar göstermektedir. Türkiye’de gecekondular göçmen açısından kente tutunmanın mekânsal tezahürü olmuştur. Dayanışma ağları ve hemşerilik kente tutunmanın ilk adımı olan gecekonduların inşasında ve kentte var olabilmelerini sağlayan ekonomik girişimlerde en önemli etken olmuştur. Gecekondulular için apartmanlarda yaşama en önemli hedeftir. Kentsel dönüşüm süreçleri neticesinde hedeflerine ulaşan gecekondulular bir yandan kentin orta sınıfları haline gelirken bir yandan beklemedikleri ve arzu etmedikleri kültürel ve toplumsal sonuçlarla yüzleşmek durumunda kalmışlardır.In the aftermath of the Second World War, structural, economic and political changes took place in almost all over the world. As a result, neighborhoods whose name and nature vary from country to country and have the lowest level of urban space hierarchy have emerged. As a necessary outcome of a series of structural transformations, unavoidable rise of the squatter houses in the cities has been carried to this day in Turkey. This study includes a positioning of the “Squatter Houses” in connection with the research of Loic Wacquant. The aim of the study is to understand the formation processes and basic dynamics of urban poverty in the light of political and economic transformations. Through this research; The migration process of migrants from rural to urban areas, the construction of squatter houses as spaces of hope, class positions, migrants’ social, spatial and cultural transformations are touched upon from the viewpoint of squatters. In this study, in which qualitative research technique was used, in-depth interviews were conducted with 30 people. The data are analyzed by MAXQDA 11 program. According to the results obtained, the “marginals” of the city meet on the common ground of poverty, depending on historical, social and political conditions. Yet, it has significant differences from country to country. Squatter houses, in Turkey, has become a spatial manifestation of migrants’ adaptation to the city in their eyes. Solidarity networks and favoring someone because of being from the same place were the most important factors in the construction of the squatter houses, which is the first step towards adaptation to the city, and in the economic initiatives that guarantee their existence in the city. For squatters, living in apartments is the most important goal. As a result of the urban renewal processes, squatters reached their targets. On the one hand, they had to face the cultural and social consequences that they did not expect and desire, while becoming the middle class of the city

Umut Mekanlarından Kentsel Dönüşüm Alanlarına Toplumsal Hareketlilik

Cities in Turkey have been exposed to intense migration waves depending on structural transformation taking place in agricultural since the second half of the 20th century. As a result of migration, while populations of the cities increased considerably, the cities which did not complete their industrialization period yet could not provide employment and dwelling supply in which they would dwell. Shanties which emerged as an obligatory result of this process informally became a solution for dwelling problem in the cities. This research investigates how social and economic transformation taking place in Turkey after 1950 was experienced by people living in shanties. The structural factors which served for the immigrant’s, who abandoned the rural area, transition to urban labour and the strategies which the immigrant developed in order to survive in the urban are examined together. Shanties and squatters are examined as a multidimensional result of historical and social conditions. The squatters are considered within the frame of their class positions and the struggle they got with the city is given through their own perception. The political attitude in post-migration period made shanties, which became places of hope for immigrants, permanent in the cities, making them a part of the cities. After the fact that the effort of the squatter became an indispensable part for import-substitution economic system, cheap supply of labour by the squatter became an important function for the continuity of economic system. Therefore, the places of hope arose as a kind of spatial reflection of labour. Social and cultural characteristics of the shanties such as network type relationships based on solidarity, continuity of cultural and economic relations with the rural area, gradual urbanization, determination and sacrifice, horizontal mobility (free-floating), transformation value of shanties and using educational facilities were the most important properties which distinguish shanties from poverty areas in the West and besides this, these characteristics became the fundamental dynamics through which the squatters held on to the urban and performed social mobility. In squatter’s lives, especially through the education of children, while it was seen that they performed perpendicular social movement, they got rid of perception as being the invaders of the cities through the laws enacted after 1980 and with the urban transformation, the process of building apartments have made them a part of middle class within the cities.KABUL VE ONAY……………………………………………………………………..i BİLDİRİM……………………………………………………………………………….ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI………….……………..iii ETİK BEYAN………………………… …………………..………...………………iv ADAMA…………………………………………………………………………………v TEŞEKKÜR ………………..………………………………………………………….vi ÖZET…………………………………………………………………………………..vii ABSTRACT……………………………………………………………………….......ix İÇİNDEKİLER………………………………………………………………………….xi TABLOLAR DİZİNİ ……….…………………………………………………….......xv ŞEKİLLER DİZİNİ ………...………………………………………………………...xvi GİRİŞ……………………………………………………………………………………1 1.BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN KAPSAMI ve YÖNTEMİ …………………….........8 1.1. Araştırmanın Konusu, Amacı ve Önemi…………………………….8 1.2. Araştırmanın Temel Soruları………………………………………...18 1.3. Araştırmanın Yöntemi………………………………………………...21 1.3.1. Araştırmanın Tasarımı………………………………………..21 1.3.2. Veri Toplama Teknikleri ve Süreci…………………………..23 1.3.3. Veri Analizi ve Süreci…………………………………………26 1.3.4. Araştırmada Karşılaşılan Güçlükler…………………………27 2. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN SORUNSALI; İÇ GÖÇ, KENTLEŞME, GECEKONDULAŞMA VE TOPLUMSAL HAREKETLİLİK…………………….29 2.1. 1950 Sonrası Toplumsal ve Ekonomik Dönüşüm; Kent, Kentleşme ve Gecekondular……………………………………………...29 2.2. Kentlerde; Mesleki-Sınıfsal Konumlar ve Toplumsal Hareketlilik……………………………………………………………………43 2.2.1. Modern Toplumlarda Sınıf ve Toplumsal Tabakalaşma………………………………………………………….43 2.2.2. Toplumsal Hareketlilik………………………………………..56 2.2.3. Türkiye’de Sınıf, Tabakalaşma ve Toplumsal Hareketlilik..63 2.3. Türkiye’de Gecekonduların Tarihsel Gelişimi, Gecekondu ve Gecekondululara İlişkin Literatür………………………………………...68 2.3.1. Sosyo-Ekonomik ve Demografik Özellikleriyle Dünden Bugüne Gecekondular……………………………………………….70 2.3.2. Ankara’da Gecekonduların Tarihi Gelişimi…………………95 3. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN BULGULARI……..……………………………...106 3.1. Sahanın ve Katılımcıların Özellikleri………………………………106 3.2. Umuda Yolculuk, Kentlere İlk Adım ve Umut Mekanları………111 3.2.1. Geleneksel, Kırsal Yaşamın Son Demleri………………...112 3.2.2. Göç Süreci; Belirsizliğe Meydan Okuma ve Umuda Tutunma……………………………………………………………...118 3.2.3. Yerleşim Yeri Tayini………………………………………....121 3.2.4. Umut Mekanları; Bir Gecede İnşa Edilen Düzen ve Kente Kök Salmak…………………………………….……………………127 3.2.5. Kentsel Mekândan Pay Almak……………………………..131 3.3. Gecekonduluların Kentte Tutunma Stratejileri ve Toplumsal Hareketlilik………………………………………………………………….136 3.3.1. Aşamalı Kentleşme………………………………………….137 3.3.2. Kaos ve Belirsizlikten Umuda Açılan Kapı, Ağ Türü İlişkiler; Akrabalık, Hemşerilik ve Kader Birliği…………………………….139 3.3.3. Kullanım Değerinden Değişim Değerine………………….144 3.3.4. Köy ile Kent Arasında Kaynak Aktarımı ve Mekânsal Hareketlilik …………………………………………………………..146 3.3.5. Azim ve Fedakârlık…………………………………………..149 3.3.6. Eğitim………………………………………………………….151 3.3.7. Düşmemenin Bir Yolu Olarak; Yatay Hareketlilik İmkanları……………………………………………………………..154 3.4. Kuşaklararası Mesleki ve Sınıfsal Konumlar …………………...159 3.5. Umut Mekanlarından Apartmanlara; Gecekondulularda Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yaşamın Dönüşümü…………………………..168 3.5.1. Al Arsayı Ver Daireyi; Özel Müteahhitler Vasıtasıyla Gerçekleşen Dönüşüm Süreci……………………………………..171 3.5.2. Apartmanlar; Yüksek Gecekondular ve Modern Hapishaneler………………………………………………………...176 3.5.3. Geçmişe Özlem; Komşuluğun ve Toplumsal İlişkilerin Dönüşümü……………………………………………………………179 SONUÇ………………..……………………………………………………………..184 KAYNAKÇA…………………………………………………………………………200 EK 1: HARİTA (Ankara’da İlk Gecekondu Yerleşimleri).………………………….210 EK 2: FOTOĞRAFLAR……………………………………………………………211 EK 3A: ORİJİNALLİK RAPORU………………………………………………….218 EK 3B: ORİJİNALLİK RAPORU (İNGİLİZCE)………………………………….219 EK 4A: ETİK KURUL MUAFİYET İZNİ…………………………………………..220 EK 4B: ETİK KURUL MUAFİYET İZNİ (İNGİLİZCE)…………………………..221Türkiye’de kentler 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren tarımda meydana gelen yapısal dönüşüme bağlı olarak yoğun göç dalgalarına maruz kalmıştır. Göç neticesinde kentlerin nüfusu önemli oranda artarken, sanayileşme sürecini henüz tamamlamamış olan kentler göçmenlere istihdam alanı yaratamadığı gibi barınabilecekleri konut arzı da gerçekleştirememiştir. Bu sürecin zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıkan gecekondular, enformel olarak kentlerdeki konut sorununa bir çözüm yolu olmuşlardır. Bu araştırma, 1950 sonrası Türkiye’sinde meydana gelen toplumsal ve ekonomik dönüşümün gecekondulular tarafından nasıl yaşandığını anlamaya çalışmaktadır. Kırdan kopan göçmenin çiftçilikten kent işçiliğine geçişine hizmet eden yapısal faktörler ile göçmenin kentte var olabilmek adına geliştirmiş oldukları stratejiler birlikte incelenmiştir. Gecekondular ve gecekondulular tarihsel ve toplumsal şartların çok boyutlu bir sonucu olarak incelenmiş, gecekondulu kendi sınıfsal pozisyonları çerçevesinde ele alınmış ve kentle girmiş oldukları mücadele kendi gözlerinden aktarılmıştır. Göç sonrası dönemde politik tutum göçmenler için umut mekanları haline gelen gecekonduların kentte kalıcı olmasını sağlayarak gecekonduluları kentin bir parçası haline getirmiştir. Gecekondulu emeğinin ise ithal ikameci ekonomik sistem açısından vazgeçilmez hale gelmesi ile birlikte gecekondulunun ucuz emek arzı ekonomik sistemin devamlılığı için önemli bir işlev haline gelmiştir. Böylece umut mekanları bir tür emeğin mekânsal yansıması olarak ortaya çıkmıştır. Dayanışmaya dayalı ağ türü ilişkiler, kır ile kültürel ve ekonomik ilişkilerin sürdürülmesi, aşamalı kentleşme, azim ve fedakârlık, yatay hareketlilik (yüzer-gezerlik), gecekonduların değişim değeri, eğitim imkanlarının kullanılması gibi gecekonduluların toplumsal ve kültürel özellikleri gecekonduları Batı’daki yoksulluk mekanlarından ayıran en önemli özellikler olurken bunun yanı sıra bu özellikler göçmenlerin kente tutunmalarının ve toplumsal hareketlilik sağlamalarının temel dinamikleri olmuştur. Gecekondulularda özellikle çocukların eğitimi yoluyla kuşaklararası dikey toplumsal hareketlilik sağladıkları görülürken, gecekondulular 1980 sonrası çıkarılan yasalarla kentin işgalcileri olmaktan kurtulmuşlar ve kentsel dönüşüm ile birlikte apartmanlaşma süreci gecekonduluyu kentlerin orta sınıfının bir parçası haline getirmiştir

Re-thinking squatter houses with Wacquant; social and spatial transformation in the spaces of hope

Özellikle ikinci dünya savaşı sonrasında neredeyse bütün dünyada yapısal, ekonomik ve politik değişimler neticesinde adı ve niteliği ülkeden ülkeye değişen, kentsel mekânın en alt hiyerarşisinde kalan mahalleler ortaya çıkmıştır. Türkiye’de gecekondular; bir dizi yapısal dönüşüm neticesinde sürecin zorunlu bir sonucu olarak kentlerdeki önlenemez yükselişini günümüze kadar taşımıştır. Bu çalışma, Loic Wacquant’ın araştırmalarıyla bağlantılı olarak “Gecekonduların” bir konumlandırmasını içermektedir. Çalışmanın amacı; kent yoksulluğunun oluşum süreçlerini ve temel dinamiklerini politik ve ekonomik dönüşümler ışığında anlamaya çalışmaktır. Bu doğrultuda yapılan araştırma ile; göçmenlerin kırdan kente göç süreci, umut mekânı olarak gecekonduların inşası, sınıfsal pozisyonları, göçmenlerin toplumsal, mekânsal ve kültürel dönüşümleri gecekondulular gözünden ele alınmıştır. Nitel araştırma tekniğinin kullanıldığı çalışmada, 30 kişi ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Veriler MAXQDA 11 programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; tarihsel, toplumsal ve politik şartlara bağlı olarak kentin “marjinalleri” yoksulluk ortak paydasında buluşsa da ülkeden ülkeye önemli farklar göstermektedir. Türkiye’de gecekondular göçmen açısından kente tutunmanın mekânsal tezahürü olmuştur. Dayanışma ağları ve hemşerilik kente tutunmanın ilk adımı olan gecekonduların inşasında ve kentte var olabilmelerini sağlayan ekonomik girişimlerde en önemli etken olmuştur. Gecekondulular için apartmanlarda yaşama en önemli hedeftir. Kentsel dönüşüm süreçleri neticesinde hedeflerine ulaşan gecekondulular bir yandan kentin orta sınıfları haline gelirken bir yandan beklemedikleri ve arzu etmedikleri kültürel ve toplumsal sonuçlarla yüzleşmek durumunda kalmışlardır.In the aftermath of the Second World War, structural, economic and political changes took place in almost all over the world. As a result, neighborhoods whose name and nature vary from country to country and have the lowest level of urban space hierarchy have emerged. As a necessary outcome of a series of structural transformations, unavoidable rise of the squatter houses in the cities has been carried to this day in Turkey. This study includes a positioning of the “Squatter Houses” in connection with the research of Loic Wacquant. The aim of the study is to understand the formation processes and basic dynamics of urban poverty in the light of political and economic transformations. Through this research; The migration process of migrants from rural to urban areas, the construction of squatter houses as spaces of hope, class positions, migrants’ social, spatial and cultural transformations are touched upon from the viewpoint of squatters. In this study, in which qualitative research technique was used, in-depth interviews were conducted with 30 people. The data are analyzed by MAXQDA 11 program. According to the results obtained, the “marginals” of the city meet on the common ground of poverty, depending on historical, social and political conditions. Yet, it has significant differences from country to country. Squatter houses, in Turkey, has become a spatial manifestation of migrants’ adaptation to the city in their eyes. Solidarity networks and favoring someone because of being from the same place were the most important factors in the construction of the squatter houses, which is the first step towards adaptation to the city, and in the economic initiatives that guarantee their existence in the city. For squatters, living in apartments is the most important goal. As a result of the urban renewal processes, squatters reached their targets. On the one hand, they had to face the cultural and social consequences that they did not expect and desire, while becoming the middle class of the city

Context-Based Biology Motivatıons of Secondary School Students

This study aimed to examine the motivation of secondary school students toward context-based biology in terms of variables. Motivations were examined in terms of gender, grade level, school type, project experience, and biology laboratory experience. The research was planned according to the ‘Survey design.’ The sample consisted of 545 students studying at different grade levels (9th, 10th, 11th, and 12th grades) of secondary education institutions in Turkey. The study data were collected through the ‘Context-Based Biology Motivation Scale (CBBMS)’ developed by Gül (2019). The measurement tool consists of 34 items in a five-point Likert type, and a total of three sub-factors: association and effect, participation and competence, and enjoyment and satisfaction. Cronbach’s alpha reliability coefficient was determined (α = 0.943) for the entire measurement tool. For the sub-factors, it was α = 0.898 for association and effect, α = 0.914 for participation and competence, α = 0.846 and for enjoyment and satisfaction. For independent groups, the t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), and Tukey test were used in the data analysis. According to the research results, secondary school students’ motivations toward context-based biology differed significantly according to gender, school type, biology laboratory experience, and grade level. On the contrary, motivations did not differ significantly according to their project experiences. The data obtained from the research will contribute to the literature in determining the factors affecting the motivation of secondary school students toward context-based biology

Böbrek yetmezliği hastalarında periton diyalizi ve farklı hemodiyaliz membranlarının eser element düzeyi üzerine etkisi

Hemodiyalizde kullanılan low flux ve high flux membran tipleri bulunmaktadır. Türk Nefroloji Derneği 2010 verilerine göre ülkemizde %27,5 oranında high flux, %72,5 oranında low flux membran kullanılmaktadır. Membran isimlendirmelerindeki farklılığın temel anlamı, por çapları ile ilişkilidir. High flux membranlarda por genişliği daha fazla olup, low flux membranlarda porlar daha küçük çaplıdır. Bu farklılık sonucunda, high flux membran kullanılan diyalizlerde hastada bulunan üremik toksinler, B2 mikroglobulinin temizlenmesi daha başarılı olmaktadır. Porların geniş olmasının verdiği bu avantajların yanında çeşitli dezavantajlar da bulunmaktadır ki, bunlardan biriside diyalizat sıvısında bulunan çeşitli moleküllerin kana geri geçmesi olarak bilinen backflow’dur. Bu nedenle farklı diyaliz membranları kullanılmasının, insan vücudunda bulunan eser elementlerin oranında değişikliğe neden olabileceğini hipotezine dayanarak ilgili çalışmayı planladık. Bu çalışma kapsamında, periton diyalizi ve hemodiyaliz hastalarında bulunan eser elementlerin düzeyi araştırılmış olup, yaygın olarak kullanılan hemodiyaliz membranlarının eser elementler üzerine etkisi araştırılmıştır.</p