Zasady równości i sprawiedliwości społecznej w prawie emerytalnym

The paper regards the issue of influence of equality and social justice principles on pension law. The author states that equality in pension law is understood in a special way, what results from a natural – for social insurance law – differentiation of entitlements and obligations in regard to subjection to insurance, type of performed work or in regard to sex. This leads to deviation from the obligation of equal treatment of equal (similar) subjects in favour of differentiation of pension entitlements justified by i.e. the principle of solidarity. The issue of social justice, however, is related mostly to the determination of rules of participation in resources originating from a commonly established fund. In regard to the aforementioned, to ensure a just division of benefits, the principles of “according to work” and “according to needs” need to supplement each other in order to maintain both formulas of justice. Taking into consideration the social character of the pension system, the amount of benefits cannot be entirely dependent on the previously paid contribution (premium), as it should be corrected by a mechanism of moving resources within a given generation (e.g. from richer to poorer persons or from persons that live shorter to those that live longer).Opracowanie dotyczy zagadnienia wpływu zasad równości i sprawiedliwości społecznej na prawo emerytalne. Autor stwierdza, że równość w prawie emerytalnym jest pojmowana w sposób szczególny, co wynika z naturalnego dla prawa ubezpieczeń społecznych zróżnicowania praw i obowiązków w sferze podlegania ubezpieczeniom, rodzaju wykonywanej pracy czy też z uwagi na płeć. Prowadzi to do odstępowania od nakazu równego traktowania podmiotów równych (podobnych) na rzecz dyferencjacji uprawnień emerytalnych uzasadnianej m.in. zasadą solidarności. Z kolei kwestia sprawiedliwości społecznej wiąże się głównie z ustaleniem reguł partycypacji w środkach pochodzących ze wspólnie tworzonego funduszu. W tym zakresie, aby zapewnić sprawiedliwy podział świadczeń, niezbędne jest wzajemne uzupełnianie się zasad „według pracy” i „według potrzeb” w celu zachowania komplementarności obu formuł sprawiedliwości. Wymiar świadczeń, uwzględniając społeczny charakter systemu emerytalnego, nie może być całkowicie zależny od wcześniej wniesionego wkładu (składki), powinien być bowiem korygowany mechanizmem przesunięcia środków w ramach danej generacji (np. od bogatszych do uboższych czy od krócej żyjących do dłużej żyjących).

Skutki nieopłacania składek na ubezpieczenie emerytalne przez płatnika

"Obowiązek obliczania, potrącania z dochodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy formułuje art. 46 ust. 1 ustawy systemowej. Powinność ta wynika z obligatoryjnego charakteru podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz powierzenia płatnikom składek roli podwykonawcy zabezpieczenia społecznego, tj. podmiotu zobligowanego prawem do wykonywania, na jego koszt, części administracji ubezpieczeń społecznych1 nie tylko zresztą w dziedzinie finansowej, lecz również w sferze realizacji prawa do świadczeń (np. obowiązek przygotowywania wniosków o świadczenia)."(...

The Right to Social Security in the Event of Incapacity to Work Due to Sickness in Light of Article 67 (1) of the Constitution of the Republic of Poland

The topic of this study is to determine the substance of the right to social security in case of incapacity to work due to sickness in the light of Article 67 (1) of the Polish Constitution, and to establish the scope and form of social security on this account. The author presents and justifies the concept of social protection in the event of incapacity to work due to sickness based on the assumption that, although it is granted in connection with professional activity, it does not always have to be associated with loss of earnings. On the other hand, as for the scope of social security, it was assumed that it can cover (in the subjective aspect) not only persons subject to general social insurance and farmers’ social insurance, but also uniformed services as well as judges and prosecutors, while (in the objective aspect) also benefits from the employment (service) relationship, i.e. employee sick pay and emoluments (remuneration) for the time of incapacity to work due to sickness to which professional soldiers, police officers, judges or prosecutors are entitled. The latter is related to the formulation of the thesis that the exercise of the right to social security in case of incapacity to work due to sickness does not take place exclusively in the form of insurance disbursement, since – due to the open content of the norm included in Article 67 (1) of the Polish Constitution – it is also permissible to use other methods of legal protection, including the financing of benefits in this area from the own funds of the employing entities. The discussion is preceded by remarks on the concept of the right to social security, particularly with regard to the legal nature of Article 67 of the Polish Constitution and the essence of this right

Prawo ubezpieczeń społecznych a prawo ubezpieczeń gospodarczych (osobowych)

In the paper, the author compares social insurance law with commercial (personal) insurance law, regarding the both types of insurance as different legal disciplines with different social and economic purposes. In the common and compulsory social insurance, the social purpose connected with provision of insurance cover takes precedence, not only due to fulfillment of individual profits of individual insured persons, but also with regard to interests of other risk community members. Differently, voluntary personal insurance is a symptom of individual prudence undertaken most commonly to increase the economic standard of family procurement, as well as to fulfill business interests of insurance institutions, which is related to the commercial character of such insurance. Regardless of the aforementioned, the both types of insurance have a common subject of protection consisting in granting a guarantee to cover any damage caused by accidents influencing in a negative way an area of life, health and ability to work of persons covered by such insurance. Therefore, the term of insurance risk (social in social insurance and commercial or private in personal insurance) is fundamental in the subject matter and the nature of granted insurance cover consists in bearing such risk (danger) by the insuring party

Zakres solidarności wspólnoty ryzyka

The author of the paper regards the solidarity of a risk community as a principle of social insurance law that is expressed by an unequal (both in relation to period and amount) bearing of social insurance costs (contribution payments) in relation to expected (yet only potential) profit, i.e., a benefit obtained only in the event of social risk materialisation and meeting legal conditions for the granting of a benefit. While determining the scope of the use of solidarity mechanisms, no behaviour should be tolerated, nor a mechanism introduced that are aimed at the abuse of insurance cover (e.g., by using a particular personal situation to obtain high benefits while employment is fictitious), disloyalty to the risk community (i.e., avoiding social insurance obligation or the concealment of income that is subject to deductions for contribution purposes) or encumbering the risk community with payment of benefits in favour of persons who are not members of the community (e.g., in the event of not taking up employment or any other paid occupation due to the need for the personal care of an ill family member). Acceptance for such activities leads to violation of both the integrity of the risk community and the financial balance of the social security system.Autor opracowania traktuje solidarność wspólnoty ryzyka jako zasadę prawa ubezpieczeń społecznych wyrażającą się w nierównym (co do czasu i rozmiaru) ponoszeniu ciężaru finansowania kosztu ubezpieczeń społecznych (opłacania składek) w stosunku do oczekiwanej (lecz tylko potencjalnej) korzyści, tj. świadczenia otrzymywanego wyłącznie w razie ziszczenia się socjalnego ryzyka i spełnienia ustawowych warunków przyznania świadczenia. Przy określaniu granic (zakresu) stosowania mechanizmów solidarnościowych nie należy zatem tolerować zachowań lub wprowadzać rozwiązań, których celem jest nadużywanie ochrony ubezpieczeniowej (np. w postaci wykorzystywania określonej sytuacji osobistej dla celów przyznania wysokich świadczeń przy jednoczesnej fikcyjności zatrudnienia), nielojalność wobec wspólnoty ryzyka (tj. unikanie obowiązku ubezpieczeń społecznych czy ukrywanie przychodów podlegających oskładkowaniu) czy też obarczanie wspólnoty ryzyka wypłatą świadczeń na rzecz osób faktycznie pozostających poza jej kręgiem (np. w razie niepodejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z powodu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny). Akceptacja dla tego typu działań prowadzi do naruszenia integralności wspólnoty ryzyka i równowagi finansowej ubezpieczeń społecznych

Conducting a non-agricultural business activity as a social insurance title – selected issues

Prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej stanowi szczególny tytuł ubezpieczeń społecznych. Wynika to z faktu, że w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym wyłącznie przedsiębiorcy (spośród wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność) posiadają uprawnienia do okresowego wyłączenia obowiązku ubezpieczeń społecznych oraz zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, nie tylko z powodu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Z kolei w sferze opłacania składek na ubezpieczenia społeczne istnieją trzy sposoby ustalania podstawy wymiaru składek z tego tytułu (podstawa zwykła, preferencyjna i uzależniona od dochodu). Ogólnie należy stwierdzić, że prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej jako tytuł ubezpieczeń społecznych posiada charakter: zarobkowy, obowiązkowy, ogólny (w sytuacji zbiegu tytułów ubezpieczeń społecznych), autonomiczny, ściśle odpłatny oraz uprzywilejowany (względem innych form pozarolniczej działalności).Conducting non-agricultural business activity is a special title of social insurance. It results from the fact that within the scope of being subject to social insurance, only entrepreneurs (out of all persons conducting non-agricultural activity) have the right to periodically exclude the obligation of social insurance and to suspend the conducting of business activity, not only due to the personal care of a child. On the other hand, in the sphere of paying social insurance contributions, there are three ways of establishing the contribution calculation basis on this account (ordinary, preferential and income-dependent basis). In general, it should be stated that conducting non-agricultural business activity as a social insurance title is of the following nature: commercial, obligatory, general (in case of an overlapping of social insurance titles), independent (autonomous), strictly paid and privileged (in relation to other forms of non-agricultural activity)

Koncepcja ryzyka socjalnego w polskim prawie ubezpieczeń społecznych

The outline of the concept of social risk in Polish social insurance law has been created using the American (economic) approach toward insurance risk theory that perceives this term in a category of a risk, regarded as a cause of real incidents. As a consequence, the idea of insurance protection is reduced to possessing mental comfort (a feeling of material safety) ensured by the sheer fact of being insured, therefore assuming and bearing risk by the social insurance authority, and not possible payment of benefits, is considered a mutual contribution for unconditionally paid social insurance premiums. Having the aforementioned in mind, the social risk should be examined not in relation to fulfilment of needs which takes place when the risk is materialized (the pecuniary contribution theory), but in a context of providing an insurance guarantee “in case” particular events occur (risk bearing theory).Zarys koncepcji ryzyka socjalnego w polskim prawie ubezpieczeń społecznych stworzono przy wykorzystaniu amerykańskiego (ekonomicznego) podejścia do teorii ryzyka ubezpieczeniowego ujmującego to pojęcie w kategoriach niebezpieczeństwa postrzeganego jako przyczyna realnych zdarzeń. W konsekwencji istota ochrony ubezpieczeniowej sprowadza się do odczuwania komfortu psychicznego (poczucia bezpieczeństwa materialnego) zapewnionego przez sam fakt ubezpieczenia. Tym samym za świadczenie wzajemne z tytułu bezwarunkowo opłacanej składki uważa się przejęcie i ponoszenie ryzyka przez ubezpieczyciela, a nie ewentualne wypłacenie świadczenia ubezpieczeniowego. Mając to na uwadze, ryzyko socjalne należy rozpatrywać nie od strony zaspokojenia potrzeb, jakie ono niesie, gdy się ziści (teoria świadczenia pieniężnego), lecz w kontekście świadczenia ubezpieczeniowej gwarancji „na wypadek” zajścia określonych zdarzeń (teoria ponoszenia ryzyka)

Powaga rzeczy osądzonej w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych

 THE FORCE OF RES IUDICATA IN AJUDICIAL PROCEEDING IN SOCIAL INSURANCE CASESIn social insurance cases there is no force of res iudicata in the event of re-establishment of aright to abenefit if the person concerned refers to new evidence or disclose circumstances that had existed before the date of issuing the previous decision, should the aforementioned evidence or circumstances affect such entitlement or its amount. It is aresult of adifferent — as opposed to resumption of judicial proceedings — regulation of this institution in social insurance law, characterised by less rigorous as compared to Polish Code of Civil Procedure understanding of grounds for resumption of appeal proceedings. In particular, the “disclosed circumstances” not necessarily need to be new unknown facts and resumption of appeal proceedings is not restricted by the necessity of proving that the party could not have used them in previous proceedings. The force of res iudicata exists only when the court — hearing the appeal against the challenged decision — decides that the conditions for are-establishment of aright to abenefit have not been met, as the new deci­sion denial of the pension authority regards the same factual and legal basis that were covered by the previous verdict. THE FORCE OF RES IUDICATA IN AJUDICIAL PROCEEDING IN SOCIAL INSURANCE CASESIn social insurance cases there is no force of res iudicata in the event of re-establishment of aright to abenefit if the person concerned refers to new evidence or disclose circumstances that had existed before the date of issuing the previous decision, should the aforementioned evidence or circumstances affect such entitlement or its amount. It is aresult of adifferent — as opposed to resumption of judicial proceedings — regulation of this institution in social insurance law, characterised by less rigorous as compared to Polish Code of Civil Procedure understanding of grounds for resumption of appeal proceedings. In particular, the “disclosed circumstances” not necessarily need to be new unknown facts and resumption of appeal proceedings is not restricted by the necessity of proving that the party could not have used them in previous proceedings. The force of res iudicata exists only when the court — hearing the appeal against the challenged decision — decides that the conditions for are-establishment of aright to abenefit have not been met, as the new deci­sion denial of the pension authority regards the same factual and legal basis that were covered by the previous verdict

Prawo ubezpieczeń społecznych a prawo ubezpieczeń gospodarczych (osobowych)

In the paper, the author compares social insurance law with commercial (personal) insurance law, regarding the both types of insurance as different legal disciplines with different social and economic purposes. In the common and compulsory social insurance, the social purpose connected with provision of insurance cover takes precedence, not only due to fulfillment of individual profits of individual insured persons, but also with regard to interests of other risk community members. Differently, voluntary personal insurance is a symptom of individual prudence undertaken most commonly to increase the economic standard of family procurement, as well as to fulfill business interests of insurance institutions, which is related to the commercial character of such insurance. Regardless of the aforementioned, the both types of insurance have a common subject of protection consisting in granting a guarantee to cover any damage caused by accidents influencing in a negative way an area of life, health and ability to work of persons covered by such insurance. Therefore, the term of insurance risk (social in social insurance and commercial or private in personal insurance) is fundamental in the subject matter and the nature of granted insurance cover consists in bearing such risk (danger) by the insuring party