Nowe spojrzenia na biografię Kopernika

Omówienie: Janusz Małłek, "Mikołaj Kopernik. Szkice do portretu", Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015

Nicolaus Copernicus 1473-1543 Astronomer-mathematician, who “stopped the Sun and moved the Earth, he belonged to the Polish tribe.

Copernicus exhibit flyer, commemorating 550th birth anniversary of the Polish astronomer and mathematician.https://scholar.uwindsor.ca/windsorpolonia/1001/thumbnail.jp

Knjižnica Poljske kulturne udruge „Mikolaj Kopernik“

Tema završnog rada je malena knjižnica Poljske kulturne udruge „Mikołaj Kopernik“ koja djeluje u Zagrebu. Rad će sadržavati i osvrt na zbirku knjiga Poljske škole u Zagrebu. Glavna tema je knjižnica „Mikołaja Kopernika “ uz opis povijesti i rada udruge. Knjižnica „Mikołaja Kopernika“ se uvrštava u specijalne knjižnice jer postoji da bi ponajprije zadovoljila potrebe ustanove u čijem se sastavu nalazi.Knjižnica djeluje kako bi promicala poljsku književnost i kulturu u Hrvatskoj. Cilj udruge je okupiti osobe poljske narodnosti. Imaju veliku ulogu u promicanju poljskih običaja i kulture. Surađuju s brojnim poljskim organizacijama u Hrvatskoj i inozemstvu. Prednost postojanja ove knjižnice je u tome što nabavlja djela na poljskom i omogućuje poljacima čitanje na materinjem jeziku, svim govornicima i simpatizerima poljskog jezika kao i studentima Poljskog jezika i književnosti olakšava produbljivanje znanja jezika kroz čitanje. Takve knjižnice su vrlo važne jer imaju slobodu u odabiru građe i mogu se fokusirati na određeno interesno područje. Također ne moraju zadovoljiti veliki broj različitih korisnika jer se korisnici specijalnih knjižnica okupljaju oko zajedničkih interesa. Građa ove knjižnice je uglavnom na poljskom jeziku s malenom zbirkom prijevoda na hrvatski jezik i većinom su to suvremena djela koja izlaze u Poljskoj.The subject is a small library of Polish cultural organization „Mikołaj Kopernik“ which is active in Zagreb, there will also be a review of a little collection of the school of Polish language in Zagreb. The main subject is the library “Mikołaj Kopernik” with a description of history and organization’s activity. Library of “Mikołaj Kopernik” is included to the category of special libraries because it exists first and foremost to satisfy the needs of the institution of which it is a part of. Big part of their role is to promote polish culture and literature. Their wish is to gather people of polish nationality. Another great role of theirs is to promote their native habits. They cooperate with many organizations in Croatia and abroad. This library’s advantage is the fact that they import literature in polish language and makes it possible for Poles to read in their native language as it does for everyone who knows and speaks Polish. It is also very helpful to students of polish language because reading simplifies learning the language which is easier to do with modern literature. These types of libraries are very important because they have a certain freedom when it comes to their collections. They can focus on specific areas of interest. Also there is no need to satisfy a broad specter of users because in special libraries they gather around similar interests. This library’s collection is mainly in polish with a little collection of translations to Croatian. Books are mostly modern literature that is currently popular in Poland

Dlaczego nadal interesuje nas Mikołaj Kopernik (1473–1543)? 550-lecie urodzin Mikołaja Kopernika i 150-lecie pierwszego publicznego posiedzenia Akademii Umiejętności w Krakowie

The article is an extension of the plenary lecture delivered on February 16, 2023 in the Hall of the Polish Academy of Arts and Sciences on the occasion of Nicolaus Copernicus’s 550th birth anniversary and the 150th anniversary of the first public meeting of the Academy of Arts and Sciences in Krakow. An answer to the key question: “Why are we still interested in Nicolaus Copernicus?” is formulated. It concerns the multidimensional space of issues, including: man, society, culture (science, theology and religion, fine arts), ideas, concepts, time – space. And all of the above is discussed in changing historical contexts. This subject is approached from the perspective of the methodology of historical sciences and the history of science, history, history and philosophy of science, history of ideas, scientific cosmology and general cultural cosmology, history of art and culture, history of theology and religion, history of memory, political and geopolitical history, sociology and cultural studies: the cultural role of great heroes / geniuses and collective work in culture, as well as the role of occasional celebrations and the figure of Copernicus as an “advertising brand”.Artykuł jest rozwinięciem wykładu plenarnego wygłoszonego 16 lutego 2023 r. w Auli Polskiej Akademii Umiejętności z okazji 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika i 150-lecia pierwszego publicznego posiedzenia Akademii Umiejętności w Krakowie. Formułuje on odpowiedź na kluczowe pytanie: „Dlaczego nadal interesuje nas Mikołaj Kopernik?” i dotyczy wielowymiarowej przestrzeni zagadnień, których składowymi są człowiek – społeczeństwo – kultura (nauka, teologia i religia, sztuki piękne) – idee, pojęcia – czas – przestrzeń i to wszystko w zmiennych kontekstach historycznych. Tematyka ta ujmowana jest z pespektywy metodologii nauk historycznych i historii nauk ścisłych, historii, historii i filozofii nauk ścisłych, historii idei, kosmologii naukowej i kosmologii ogólnokulturowej, historii sztuki i kultury, historii teologii i religii, historii pamięci, historii politycznej i geopolitycznej, socjologii i kulturoznawstwa: kulturowej roli wielkich bohaterów / geniuszy i pracy zbiorowej w kulturze, roli obchodów okolicznościowych oraz postaci Kopernika jako „marki reklamowej”

Problematyczność przedmowy Ad Lectorem Andrzeja Osiandra do De revolutionibus Mikołaja Kopernika

Andreas Osiander Ad Lektor’s foreword to Nicolaus Copernicus’ De revolutionibus, from its publication in 1543 to the present day, is the subject of numerous controversies. The article synthetically reconstructs the events that led to its creation and placement without a signature in the work. It also shows the reasons for the tension between it and the content of the work itself. The aim of the article is to show that Osiander’s misunderstanding of the scientific hypothesis in Copernicus’ view is the source of these tensions. The final part of the article presents the consequence of its understanding in the form of modern instrumentalism.Przedmowa Andrzeja Osiandra Ad Lectorem do De revolutionibus Mikołaja Kopernika, od chwili wydania dzieła w 1543 roku do dnia dzisiejszego, jest przedmiotem licznych kontrowersji. W artykule zrekonstruowano syntetycznie wydarzenia, które doprowadziły do jej powstania i umieszczenia bez podpisu w dziele. Ukazano również przyczyny wystąpienia napięcia pomiędzy nią a treścią samego dzieła. Celem artykułu jest wykazanie, że niezrozumienie przez Osiandra hipotezy naukowej w ujęciu Kopernika jest źródłem wystąpienia tych napięć. W końcowej części artykułu przedstawiono konsekwencję jej rozumienia w postaci nowożytnego instrumentalizmu

Wizualizacja, jako narzędzie badawcze historyka. W poszukiwaniu korzeni patrona 70-letniego Uniwersytetu

The authors try to respond to a question of whether Mikołaj Kopernik was in Wilno, and if so, when. They ask if the application of big data analysis in the contemporary neuroscience, combined with data visualization will enable new discoveries. The article describes thoroughly the new research method that will support future research of biologists and historians.Autorzy stosując nowe metody i narzędzia badawcze starają się odpowiedzieć na pytanie czy Mikołaj Kopernik był w Wilnie i jeśli tak, to kiedy. Rozważają, czy współczesna neuronauka w połączeniu z analizą dużych zbiorów danych za pomocą metod wizualizacyjnych pozwoli odkryć nowe fakty. W artykule znajduje się dokładny opis nowej metodologii badawczej, która może być przydatna i służyć w przyszłości bibliologom czy historykom

Mikołaj Kopernik w programie nauczania i w wybranych podręcznikach metodycznych do religii

Analiza szkolnych programów nauczania i podręczników do religii jest jednym z wielu zadań badawczych katechetyki, ponieważ na podstawie treści zawartych w tych opracowaniach kształtuje się wiarę i światopogląd katechizowanych. W związku z tym, że Mikołaj Kopernik jest postacią o wielkim znaczeniu zarówno regionalnym, narodowym, jak i ogólnoświatowym, został uwzględniony w treściach, które przekazuje się uczniom podczas lekcji religii. Celem artykułu jest nie tylko prezentacja wyników analizy aktualnego Programu nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach i trzech podręczników metodycznych, ale także przedstawienie wniosków i postulatów dotyczących treści kopernikańskich. Ponadto została podjęta próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu lekcja religii może pomóc katechizowanym w poznaniu postaci i poglądów wybitnego astronoma

Polish people in Zagreb – practices of maintaining and identity construction in the private and public sphere

Cilj rada bio je istražiti identitete Poljaka u Zagrebu, odnosno načine kako pojedinac njeguje svoj identitet kroz Poljsku kulturnu udrugu „Mikołaj Kopernik“, a kako ga njeguje unutar obitelji. Slijedeći teorijska polazišta o identitetu, istraživale su se prakse u privatnoj i javnoj sferi. Istraživanje se temelji na polustrukturiranim intervjuima s migranticama iz Poljske i njihovim potomcima. U epistemološko - metodološkom smislu polazilo se od cjelovito istraženih pojedinačnih slučajeva, a metodom životne priče ocrtalo se življeno migrantsko/manjinsko iskustvo. U istraživanju se pokazalo kako su javna i privatna sfera neodvojivi simbolički prostori. Privatna sfera je osobni prostor pojedinca, a javna sfera je prostor Poljske kulturne udruge u kojem se svi osobni identiteti doseljenika isprepliću i tvore inter-identitet Udruge. Takvim kreiranim identitetom Udruga se predstavlja javnosti, odnosno građanima Republike Hrvatske. U radu su opisane pojedine božićne i uskrsne prakse, s naglaskom na poljsku gastronomiju, koje su se pokazale najvažnijim pri održavanju, prenašanju i konstruiranju identiteta u obje sfere. Tijekom istraživanja proslava običaja, uočeni su kulturni procesi selekcije pojedinih elemenata tradicijske poljske kulture koji se upisuju u stvoreni identitet Udruge i askripcije određenih folklornih elemenata kao zajedničkih svim članovima Udruge.The aim of this thesis was to examine the identities of Polish people in Zagreb, namely the ways how an individual nurtures his identity through the Polish Cultural Association „Mikołaj Kopernik“ and within the family. Following the theoretical starting point of identity, practices in the private mode and the public face were examined. The research is based on semi-structured interviews with female migrants from Poland and their offspring. In the epistemological – methodological sense, the starting point were fully examined individual cases, whereas using the life story method a migrant/minority experience was depicted. The research showed that the public and private sphere were inseparable symbolical spaces – the private sphere is the personal space of an individual and the public sphere is the site of the Polish Cultural Association where all personal identities of the immigrants interwine and form the inter-identity of the Association. With such created identity the Association is presented to the public, i.e. to the citizens of the Republic of Croatia. The thesis describes some of the Christmas and Easter practices, with a focus on Polish gastronomy, which proved to be the most important in maintaining, transferring and constructing identity in both spheres. While examining celebrations of traditions, cultural processes of selection of individual elements of traditional Polish culture which are recorded in the created identity of the Association and ascription of certain folklore elements as common to all members of the Association were detected