Recenzja

Recenzja:Joanna Fryt (2014), Funkcje wykonawcze i regulacja zachowania u dzieci chorych na astmę lub cukrzycę. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻA

Funkcje wykonawcze a funkcjonowanie społeczne w schizofrenii

The perception of schizophrenia as a cognitive functioning disorder means that we should look at the treatment andrehabilitation of patients in a completely different way. The executive functions are considered to be the most importantfor global operations. Executive functions is a set of skills necessary to control and self-regulate behaviors. The followingstructures are recognized as related to executive functions: the frontal cortex and especially the dorsolateral parts ofthe prefrontal cortex, the prefrontal cortex and the front part of the cingulate cusp. The executive functions enableplanning, creating, maintaining, supervising, deliberate action and implementing the action plan.From this perspective, itcan be concluded that one of the roles of these functions is the initiation of targeted activity. Schizophrenia is associatedwith impaired executive functions, however the degree to which executive functions are lowered in contrast to basiccognitive processes is less pronounced. This brief review of the latest research was intended to explain the influence ofexecutive functions on social functioning in schizophrenia.Postrzeganie schizofrenii jako choroby funkcjonowania poznawczego oznacza, że w zupełnie inny sposób powinniśmy spojrzeć na leczenie i rehabilitację pacjentów. Uznaje się, że największe znaczenie dla globalnego funkcjonowania mają funkcje wykonawcze. Funkcje wykonawcze są ściśle związane z neuropsychologią i często wyjaśniane poprzez opis funkcjonowania człowieka, wynikającymi z uszkodzenia płatów czołowych mózgu. Z takiej perspektywy można stwierdzić, że jedną z ról tych funkcji jest inicjowanie aktywności celowej. Schizofrenia jest związana z zaburzeniami funkcji wykonawczych, jednakże stopień, w jakim funkcje wykonawcze są obniżone w odróżnieniu od podstawowych procesów poznawczymi, jest mniej wyraźny. Ten krótki przegląd najnowszych badań miał wyjaśnić wpływ funkcji wykonawczych na funkcjonowanie społeczne w schizofrenii

Czy hiponatremia wpływa na pamięć wzrokową i funkcje wykonawcze u chorych z psychozą schizofreniczną? Przegląd piśmiennictwa oraz wybrane wyniki badań własnych

Introduction: Increased thirst and electrolyte disturbances feature up to 20% inpatients with schizophrenia with badcourse of disease and cognitive deficits, with worsening in compliance and restricted fluid ingestion. Executive dysfunctionsco-occur with hyponatraemia, making complex plan of activity difficult and increasing the risk of falls in elderly.Inter-connections between executive deficits and memory systems are highly suspected.Aim of the study was to prolonge impact of hyponatraemia during admission on visual memory tests’ results duringone-week-before-discharge period, after serum sodium normalization.Material and methods: Emergency psychiatric wards’ inpatients with ICD-10 F2x schizophrenic psychosis without serioussomatic co-morbidity, without lithium and diuretics. Experimental group n = 11 with mild euvolemic hyponatraemiaduring 0–5 days after admission (serum sodium &lt; 135 mmol/l, median 133.6 mmol/l, 15% of all F2x-hyponatraemiagroup); control group n = 22 with normonatraemia (135–145 mmol/l); age 47 vs 39y (p = 0.05), female 64%, durationof ilness 17 vs 11y (p = 0.032), number of hospitalizations 29 vs 11 (p = 0.1), polydipsia 64 vs 41%, equal antipsychoticdose equivalents. Natraemia normalization in 0–6 days (46%), 7–28 days (18%) or more than 28 days (27%).One-time visual memory evaluation with Benton (BVRT) &amp; complex Rey figure (CROFT) tests along to general cognitiveassesment with MMSE in experimental and control groups, in stable symptomatic phase. Comparisons between totalgroups and in 11 pairs matched by gender, age, diagnosis and duration of ilness. T- or U Mann-Whitney tests and Pearsoncorrelation indexes, p &lt; 0.05. Results: There were no signifcant differences in results of MMSE, BVRT (correct outcomes and errors) and CROFT(second and point outcome) between total groups, but more missing data, lower total MMSE (p = 0.08) and CROFTB-part seconds’ outcome (p = 0.06) in 11 pairs.Conclusions:1. Revealed differences are highly suspicious as artifacts because of low number of participants. 2. Possibility of prolongedcognitive worsening in schizophrenia-hyponatraemia patients should be taken into account.3. No influences of hyponatraemia on constructive praxis observed but disturbances in memory-controlling executivesystems probable.4. Separate analysis for the role of polydipsia was not possible.5. Overlap of the short- and long-term effects of hyponatraemia should be excluded.6. For the future assesment of executive dysfunctions in schizophrenia-hyponatreamia patients, application of the batteryof higher-grade-of-sensitivity tests instead single measures is strongly recommended.Wstęp: U 20% chorych na schizofrenię stwierdza się wzmożone pragnienie i zaburzenia elektrolitowe. Osoby te cechuje cięższy przebieg choroby oraz zaburzenia poznawcze, pogarszające współpracę oraz utrudniające regularne przyjmowanie płynów i posiłków. Hiponatremii mogą towarzyszyć dysfunkcje wykonawcze, utrudniające tworzenie i realizację planu działań złożonych i zwiększające ryzyko upadków u osób starszych. Istnieje związek pomiędzy zaburzeniami funkcji wykonawczych a systemami pamięci i uwagi, w tym pamięcią wzrokową. Celem pracy była ocena przedłużonego wpływu hiponatremii przy przyjęciu na pamięć wzrokową badaną w okresie 7 dni przed wypisem, po normalizacji stężenia sodu w surowicy. Materiał i metody: Hospitalizowani na całodobowych oddziałach psychiatrycznych z rozpoznaniem psychozy schizofrenicznej (ICD-10 F2×), bez obciążeń somatycznych, bez diuretyków i litu. Grupy: badana n = 11 z łagodną hiponatremią euwolemiczną w dniach 0–5 (< 135 mmol/l, mediana 133,6 mmol/l, 15% populacji F2× z hiponatremią); kontrolna n = 22 z normonatremią (135–145 mmol/l). Wiek 47 v. 39 lat (p = 0,05), kobiety 64%, czas trwania choroby 17 v. 11 lat (p = 0,032), liczba hospitalizacji 29 v. 11 (p = 0,1), polidypsja 64 v. 41%, brak różnic dawki leku przeciwpsychotycznego. Normalizacja natremii: dni 0–6 (46%), 7–28 (18%), > 28 (27%). Zastosowano jednorazowe badanie pamięci wzrokowej testami Bentona (BVRT) i figurą złożoną Reya (CROFT) oraz ogólną ocenę poznawczą testem MMSE w grupie badanej i kontrolnej w okresie stabilizacji objawowej; porównania w całych podgrupach oraz w parach (zgodność: płeć, wiek, rozpoznanie, czas trwania choroby), test t lub U Manna-Whnitneya, współczynniki korelacji r Pearsona, p < 0,05. Wyniki: W zakresie wyników MMSE, BVRT (liczba wyników poprawnych, błędów, różnice względne) oraz CROFT (wynik sekundowy i punktowy): pomiędzy pełnymi grupami badaną i kontrolną brak istotnych różnic; w 11 parach większe braki danych, niższy wynik sumaryczny MMSE (p = 0,08) i sekundowy CROFT część B (p = 0,06). Wnioski: 1. Podejrzenie artefaktycznego charakteru różnic. 2. Możliwość przedłużonego obniżenia funkcjonowania poznawczego u chorych ze schizofrenią i hiponatremią. 3. Brak wpływu hiponatremii na praksję konstrukcyjną, ale możliwa indukcja zaburzeń funkcji wykonawczych kontrolujących przebieg procesów pamięciowych. 4. Brak odrębnej oceny znaczenia polidypsji z uwagi na niewielkie liczebności. 5. Możliwość nakładania się efektów krótko- i długookresowych. 6. Konieczne zastosowanie baterii testów o podwyższonej czułości

Wybrane funkcje wykonawcze u adolescentów uprawiających pływanie wyczynowe

Sports is a form of spending free time, chosen by a large group of young people. It turns out that sport activity can be related to the formation of some cognitive functions of humans. Therefore, the aim of the undertaken research was to verify the connection between selected executive functions and sport activity in younger adolescents. The study group consisted of 12-year-olds (N = 38, 63% were girls) practising competitive swimming and their peers not practising sports. The following functions were measured: verbal working memory, information processing and working memory and the ability to inhibit habitual reaction. For this purpose, methods were used: Subtest from the Wechsler Intelligence Scale – Digital Repetition, Quick Name Test and experimental version of the Stroop Test. The research indicated that there is a connection between the sport activity, which is competitive swimming, and the executive functions (information processing and working memory). The results obtained have a direct impact on human functioning in everyday life and indicate the possibility of stimulating cognitive development through sport.Uprawianie sportu jest formą spędzania czasu wolnego wybieraną przez duże grono młodzieży. Okazuje się, że aktywność sportowa może być powiązana z kształtowaniem się niektórych funkcji poznawczych człowieka. W związku z tym celem podjętych badań była weryfikacja powiązania między wybranymi funkcjami wykonawczymi a aktywnością sportową u młodszych adolescentów. Grupę badaną stanowili 12-latkowie (N = 38, 63% stanowiły dziewczynki) uprawiający wyczynowo pływanie oraz ich rówieśnicy nieuprawiający sportu. Dokonano pomiaru takich funkcji, jak: werbalna pamięć operacyjna, tempo przetwarzania informacji i pamięć operacyjna oraz zdolność do zahamowania nawykowej reakcji. W tym celu zastosowano następujące metody: Podtest ze Skali Inteligencji Wechslera – Powtarzanie Cyfr, Test Szybkiego Nazywania oraz eksperymentalną wersję Testu Stroopa. Badania wskazały na istnienie powiązania między aktywnością sportową, jaką jest pływanie wyczynowe, a funkcjami wykonawczymi (tempo przetwarzania informacji i pamięć operacyjna). Otrzymane wyniki mają bezpośrednie przełożenie na funkcjonowanie człowieka w życiu codziennym i wskazują na możliwość stymulacji rozwoju poznawczego poprzez uprawianie sportu

Funkcje wykonawcze osób z niepełnosprawnością wzroku

In the article the characteristics of executive functions in people with visual impairment is presented. Due to the empirically proven importance of executive functions for school learning, behavior regulation, organization of emotions and action, it is legitimized to find their specific role in mechanisms compensating for the lack of sight and behaviors based on non-visual techniques. The development and operation of individual executive functions in blind people is also characterized by specificities mentioned in the article. The characteristics were made taking into account variables that differentiate the quality of executive functions in the population of people with visual disabilities: the degree of visual impairment, age, the time of disability acquisition, the method of diagnosis. Based on current literature, the impact of haptic-auditory experience, possible delays in the cognitive development, owning of visual images in people with visual impairment on specific executive functions have been analyzed.W artykule przedstawiono charakterystykę działania funkcji wykonawczych u osób z niepełnosprawnością wzroku. Ze względu na udowodnione empirycznie znaczenie funkcji wykonawczych dla powodzenia szkolnego, regulacji zachowania się, organizacji emocji i działania można doszukiwać się ich istotnej roli w mechanizmach kompensujących brak wzroku oraz funkcjonowaniu opierającym się na technikach bezwzrokowych. Rozwój i działanie poszczególnych funkcji wykonawczych u osób niewidomych również odznacza się swoistościami, o których wspomniano w artykule. Charakterystyki dokonano, uwzględniając zmienne różnicujące jakość pracy funkcji wykonawczych w populacji osób z niepełnosprawnością wzroku: stopień uszkodzenia wzroku, wiek, czas nabycia niepełnosprawności, metoda diagnozy. Na podstawie aktualnej literatury przeanalizowano wpływ doświadczania haptyczno-słuchowego, możliwych opóźnień w rozwoju myślenia, posiadania wyobrażeń wzrokowych u osób z niepełnosprawnością wzroku na działanie określonych funkcji wykonawczych

Proces decyzyjny i zarządczy w Unii Europejskiej – znaczenie systemu agencyjnego

Red. nauk. Wydziału Organizacji i Zarządzania: Lewandowski, Jerzy.This study has been devoted to the agency system of the European Union and its place and role in the decisional and management process of this integration grouping. The content of this monograph has been divided into six chapters – five of them describe the EU agencies; chapter I has an introductive character and presents the description of the EU institutional system. In the following chapters (i.e. II, III, IV, V and VI) one can find a detailed description of a genesis, organizational structure, goals and functions of the Community agencies, foreign policy and security agencies, agencies for domestic affairs and judicature and executive agencies. To illustrate goals and functions, the decisional and management activities of the EU agencies have been presented as a decentralized structures supporting EU institutional system, member states and their citizens. The deepening of the integration process has caused, that the agencies have become an indispensible element of the whole institutional system. The agencies have been entrusted with numerous and various tasks depending on the agency`s type. In this way they secure a sophisticated knowledge, beginning from the quality of our professional life and environment, through basic rights, services for the society and the industry, finishing on security, justice and application of the structural aid. All these issues are present in this monograph

Narzędzia do oceny funkcji wykonawczych u pacjentów chorujących na schizofrenię

The term executive functions (EF) is used to refer to the control processes associated with complex goal-directed behavior(selection, initiation, execution and monitoring of behavioral and emotional responses). It is believed that these deficitsare responsible for the worse functioning of patients with schizophrenia. Therefore, early diagnosis of the problem anddevelopment of rehabilitation strategies can bring significant clinical benefits in this group of patients. This article is anoverview of more interesting methods used in the diagnosis and rehabilitation of cognitive disorders.Określenie funkcje wykonawcze (EF) używa się w odniesieniu do procesów kontrolnych związanych z kompleksowym zachowaniem ukierunkowanym na cel (wybór, inicjowanie, wykonywanie i monitorowanie reakcji behawioralnych i emocjonalnych). Uważa się, że deficyty te odpowiadają za gorsze funkcjonowanie chorych na schizofrenię. Dlatego wczesna diagnostyka problemu oraz opracowani e strategii rehabilitacyjnych może przynieść znaczące korzyści kliniczne w tej grupie chorych. Artykuł ten stanowi przegląd ciekawszych metod używanych w diagnostyce i rehabilitacji zaburzeń poznawczych

System skupsztiński w Jugosławii

L'idée de l'unité du pouvoir et du système spécifique yougoslave du pouvoir (le système de Skupština) paraît là la période de la lutte nationale et de liberté et de la révolution socialiste en Yougoslavie. File était l'un des principes fondamentaux dans le processus de la formation des organes de représentation en tant que les organes centrales et supérieurs du pouvoir. La conception de ce système politique a été fixée dans la constitution de Yougoslavie de 1953. C'est la Constitution de la R. S. F. Y. qui développée et affermie. L'article présente successivement: la notion du système de Skupština, sa conception et son mécanisme. L'auteur part du principe que ce système politique du pouvoir en Yougoslavie est une forme durable mais spéciale du système d'un régime d'assemblée. Il se caractérise par une concentration des fonctions de pouvoir (surtout normatives) dans Forgane de représentation, grâce à cela cet organe devient un organe suprême du pouvoir et une institution politique centrale. Il n'y a pas dans ce système du pouvoir exécutif classique. L'exécutif est dépourvue des compétences considerables et ses fonctions sont réparties entre deux sortes des organes: politico-exécutifs et administratifs. Ce système politique est construit dans toutes les communautés socio-politiques. La base est le principe de la démocratie. Il en s'ensuit, que quoi que les différents organes exercent des fonctions du pouvoir et de l'administration, c'est cependant le parlement qui est un organe suprême du pouvoir et de l'autogestion sociale dans le cadre des droits et des devoires des communautés (c'est-à-dire des fédérations, des circonscriptions et des communes). Partout il y a des organes politicoexécutifs. Les assemblées populaires (les parlements) appellent aussi dans leur communautés des organes administratifs. Les fonctions judiciaires sont exercées par des tribunaux indépendants. En présentant le mécanisme du système de pouvoir en Yougoslavie, l'auteur souligne, que la position dominante du parlement (Skupština) est assurée par une concentration du pouvoir dans les mains ainsi que par une formation convenable de sa relation aux autres organes. Dans le cadre de cette concentration du pouvoir un rôle spécial joue la concentration de la fonction normative, politico-directive, „électorale" et de contrôle. Mais les relations entre le parlement et l'organe exécutif et des organes administratifs caractérise la responsabilité „de ces organes devant le parlement, la constitutionalité et la légalité" de leur actions, le droit du parlement à l'abolition de leurs actes contradictoires à la constitution et la loi et le droit à appeler et révoquer ces organes etc. Dans ce système la position et le rôle du Presidium de R.S.F.Y. sont spéciaux. Ensuite l'auteur discute la caractère et la fonction des organes exécutifs (la surveillance de l'exécution de la politique établie par le parlement, l'xécution des lois, la surveillance sur l'activité des organes administratifs etc) et des organes administratifs et judiciaires, en soulignant l'acception des tribunaux constitutionnels en Yougoslavie. En conclusion l'auteur constate, que le système de Skupština et l'idée de l'unité de pouvoir constituent une continuité durable. Il met accent aussi sur le fait que ce système de pouvoir accepté en pratique en Yougoslavie est pleinement réalisé en république, dans les circonscriptions et communes. Cependant il y a quelques déviations de ses principes au degré de la fédérationDigitalizacja i deponowanie archiwalnych zeszytów RPEiS sfinansowane przez MNiSW w ramach realizacji umowy nr 541/P-DUN/201