8 research outputs found

    Teatr jeniecki w Oflagu VII A Murnau – sztuka przetrwania w instytucji totalnej

    Get PDF
    Analizy sztuki jenieckiej to przykład socjologii sztuki cross-genre, związanej z socjologią literatury, teatru, malarstwa, fotografii, tematów, obiegów oraz socjologią historyczną. W przypadku tego studium, na podstawie materiałów zastanych (relacji jeńców wojennych – uczestników tych wydarzeń, fotografii dokumentalnych, opracowań historycznych, tekstów literackich), został opisany i zilustrowany fotografiami z kolekcji prywatnej spektakl teatralny wystawiony w 1942 r. w Teatrze Jenieckim w Oflagu VII A Murnau na postawie komedii Aleksandra Fredry Gwałtu co się dzieje. Analiza dzieł sztuki (podejście strukturalne socjologii sztuki) poprzedzona jest prezentacją funkcjonowania oflagów tj. niemieckich obozów jenieckich dla oficerów w czasie II wojny światowej (ujęcie socjogenetyczne). Aktywność kulturalna, artystyczna, sportowa, oświatowa, pozwalały im przetrwać w instytucjach totalnych

    Miejsca, ludzie, zdarzenia – wielka historia i społeczność lokalna

    Get PDF
    The sociological subject matter of “history and remembrance” as outlined in the title requires approaching from the historical perspective (what events – World War II), localisation (where it took place – Dłutów near Lodz fighting with German invaders in September 1939, Dobiegniew, Choszczno, Borne Sulinowo, Łambinowice, where German POW camps were located in 1939– 1945: Oflag II C Woldenberg, II B Arnswalde, II D Gross Born, stalags Lamsdorf), biographical (whom it concerns – Polish soldiers, then prisoners of war, and also local communities cultivating social memory). Numerous case studies conducted by the participant observation method were supported by other investigation techniques using concepts by Czarnowski, Ossowski, Kłoskowska, Sułkowski and Bourdieu (private homeland and ideological country, national culture, cultural systems, institutions, cultural fields), placing itself within sociology of culture and historical sociology. Subjects and objects of cultural fields are studied: firstly, cultural institutions (museums, memorial chambers, cultural centres and associations), on top of educational, religious, political and administration institutions; secondly, places of remembrance in situ like battlefields, post-camp grounds, necropolises and monuments. This involves an analysis of major historical event traces in small settlements, also in addition to converting communicative memory into a cultural one, and remembrance of difficult history in local communities.Zarysowana w tytule problematyka socjologiczna „historia i pamięć” wymaga ujęcia z perspektywy historycznej (jakie zdarzenia – II wojna światowa), przestrzennej (miejsce – Dłutów pod Łodzią, gdzie we wrześniu 1939 r. walczono z niemieckim najeźdźcą, Dobiegniew, Choszczno, Borne Sulinowo, Łambinowice, gdzie w latach 1939–1945 były usytuowane obozy jenieckie Wehrmachtu: Oflag II C Woldenberg, II B Arnswalde, II D Gross Born, stalagi Lamsdorf), biograficznej (kogo dotyczyły – polskich żołnierzy, a potem jeńców wojennych oraz kultywujących ich pamięć społeczności lokalnych). To wielokrotne studium przypadku prowadzone metodą obserwacji uczestniczącej, wspomaganej innymi metodami badawczymi, wykorzystuje koncepcje Czarnowskiego, Ossowskiego, Kłoskowskiej, Sułkowskiego, Bourdieu (ojczyzna prywatna i ideologiczna, kultura narodowa, układy kultury, instytucje, pole kultury), sytuując się w ramach socjologii kultury i socjologii historycznej. Badane są podmioty i przedmioty pola kultury, po pierwsze instytucje kultury (muzea, izby pamięci, centra kultury, stowarzyszenia) oraz instytucje edukacyjne, religijne, polityczne i administracyjne; po drugie miejsca pamięci in situ, jak tereny walk, tereny poobozowe, nekropolie, pomniki. To analizowanie śladów wielkiej historii w małych miejscowościach, a także przekształcania pamięci komunikacyjnej w pamięć kulturową i upamiętniania trudnej historii w społecznościach lokalnych

    Między groteską a realizmem. O estetycznej stylizacji plakatów. Plakat jako przedmiot analiz socjologii sztuki

    Get PDF
    Przedmiotem niniejszej analizy jest kilkaset plakatów, składających się na serie tematyczne uwikłane w kontekst narodowościowy i polityczny. Uwaga badacza zwrócona jest wyłącznie na postacie ukazane w tych dziełach sztuki i na konwencje ich przedstawienia – realizm czy groteskę. Pojawiają się pytania, która z wszechobecnych stylistyk plastycznych dominuje w tej serii plakatów politycznych i jakie są możliwe skutki dla ich społecznego oddziaływania. Analiza strukturalna dzieł sztuki nie jest specyficznym polem badań socjologicznych, jest jednak obszarem niezbędnym dla socjologa próbującego wyjaśnić kwestie socjogenetyczne – dlaczego te plakaty mają taką konstrukcję formalną oraz funkcjonalną, z jakim odzewem społecznym mogły/mogą się spotkać. Czy analiza stylizacji plakatów wnosi coś do analizy ich funkcjonowania, którą zajęli się inni autorzy?Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00. Publikacja dofinansowana przez Fundację Uniwersytetu Łódzkiego

    Filmy dokumentalne a postawy młodzieży: Kultura historyczna w rzeczywistości hybrydalnej

    Get PDF
    The subject of the study is the social functioning of documentary films about World War II, produced by the Central Museum of Prisoners of War in Opole and Lambinowice – a form of virtual representation of the history and institution of the historical museum located at the memorial site, where German prisoner-of-war camps, necropolises, musealia and archives are preserved. Selected short films were presented to high school students in a sociological experiment, including a study of the reception of the films, as well as the artistic and historical competence of students. The analysis of artistic communication concerning works of art, the creators and consumers, is set in a broader historical context (the reality of the Second World War), artistic context (characteristics of the documentaries), and social context (family, school, museums, mass media, Internet), determining the transmission of culture, education, upbringing, and socialization.Przedmiotem badania jest społeczne funkcjonowanie filmów dokumentalnych o II wojnie światowej, zrealizowanych przez Centralne Muzeum Jeńców Wojennych z siedzibą w Opolu i Łambinowicach – forma wirtualnego przedstawienia dziejów oraz instytucji muzeum historycznego mieszczącego się w miejscu pamięci, gdzie zachowane są tereny niemieckich obozów jenieckich, nekropolie, muzealia i archiwalia. Wybrane filmy krótkometrażowe zostały zaprezentowane licealistom w trakcie eksperymentu socjologicznego, obejmującego badanie recepcji filmów oraz kompetencji artystycznej i historycznej uczniów. Analiza komunikacji artystycznej dotycząca dzieł sztuki oraz twórców i odbiorców jest osadzona w szerszym kontekście historycznym (realia II wojny światowej), artystycznym (charakterystyka filmów dokumentalnych), a także społecznym (rodziny, szkoły, muzeów, mass mediów, Internetu), decydujących o transmisji kultury, edukacji, wychowaniu, socjalizacji

    The field of culture in Poland. A brief sociological study

    No full text
    The text focuses on Pierre Bourdieu’s concept of the field of culture, providing both a theoretical insight and empirical applications. It also refers to the concepts of Polish sociologists, Antonina Kłoskowska, Bogusław Sułkowski and Stefan Żółkiewski, on the social framework of culture. The field of culture and its functioning in Poland is described based on the current statistical data and sociological research, just like in the writings by the aforementioned classics of sociology. The article discusses the institutional framework of culture (the field of agents), cultural participation (the field of recipients) and field dilemmas (influence of the field of politics on the field of culture, duration and changeability of institutions and the position of the goods of culture, strategies used by artists and practices adopted by recipients). Selected theoretical concepts and empirical data are presented which paint a certain picture of social reality, while offering space for further reflections, studies and ideas

    Countryside and folk culture in central Poland (empirical study)

    No full text
    Le texte présente la culture folklorique de la région de Sieradz et de Piotrków Trybunalski. situées en Pologne centrale. La recherche empirique concernait les styles de vie, les mœurs et l’art dans des familles plurigénérationnelles des régions rurales, ainsi que leur transmission d’abord dans le premier système de la culture – familiale puis dans le deuxième ‒ des institutions locales (musées ethnographiques, écoles).The text is dedicated to folk culture in the regions of Sieradz and Piotrków Trybunalski, located in central Poland. It presents an empirical research study on lifestyles, customs, art and their intergenerational transmission in multigenerational families through the cultural system I – the familial one and II – local institutions (ethnographic museums, schools).

    Historie jeńców wojennych w filmach (przypadek Eroiki Andrzeja Munka)

    No full text
    This paper analyses Polish feature films which deal with the subject of POW camps during World War II, especially the so-called oflags (German: Offizierslager), i.e. Wehrmacht camps for officers. In Poland, nearly 200 feature films about World War II and the Nazi occupation were made in 1945–1999, with only eight raising the topic of POW camps. Eroica directed by Andrzej Munk is one of the first examples, and the best-known one. It depicts the social world of the oflags in a grotesque and ironic light, which was acclaimed by film experts but criticised by historians. The theoretical and methodological approach used in the sociology of art and in historical sociology can be invoked to analyse all the elements of the communication system: the creator, the work, and the audience in their social and historical context. The sociological analysis presented here only concerns the content of the film (the juxtaposition of “the truth of time” and “the truth of the screen”) and its social reception among different categories of viewers, each with their specific competences. The theoretical concepts developed by S. Ossowski, A. Kłoskowska, P. Francastel, E. Panofsky and P. Bourdieu are used here, alongside historical and sociological analyses of POW camps (D. Kisielewicz, A. Matuchniak-Mystkowska). The paper presents a certain research idea and describes methods that can be used to pursue it.W artykule przeanalizowano polskie filmy fabularne poruszające tematykę obozów jenieckich w czasie II wojny światowej, zwłaszcza tzw. Oflagów (niem. Offizierslager), czyli obozów Wehrmachtu dla oficerów. W Polsce w latach 1945–1999 nakręcono blisko 200 filmów fabularnych o II wojnie światowej i okupacji hitlerowskiej, a tylko osiem poruszyło temat obozów jenieckich. Eroica w reżyserii Andrzeja Munka to jeden z pierwszych przykładów i najbardziej znany. Przedstawia społeczny świat oflagów w groteskowym i ironicznym świetle, docenionym przez filmoznawców, ale skrytykowanym przez historyków. Podejście teoretyczne i metodologiczne stosowane w socjologii sztuki i socjologii historycznej może posłużyć do analizy wszystkich elementów systemu komunikacji: twórcy, dzieła i odbiorcy w ich kontekście społecznym i historycznym. Przedstawiona tutaj analiza socjologiczna dotyczy jedynie treści filmu (zestawienie „prawdy czasu” i „prawdy ekranu”) i jego społecznego odbioru wśród różnych kategorii widzów, z których każdy posiada określone kompetencje. Wykorzystuje się tu koncepcje teoretyczne opracowane przez S. Ossowskiego, A. Kłoskowską, P. Francastela, E. Panofsky’ego i P. Bourdieu, obok analiz historyczno-socjologicznych obozów jenieckich (D. Kisielewicz, A. Matuchniak-Mystkowska). W artykule przedstawiono pewną ideę badawczą i opisano metody, które można wykorzystać do jej realizacji
    corecore