Pilot bruikbaarheid onderwatervideocamera voor de signalering van randeffecten op de onderzoeksvakken van PRODUS dp 3

Doel van dit pilot-project was het inventariseren van effectiviteit en bruikbaarheid van de onderwatervideocamera voor het signaleren, bestuderen en analyseren van randeffecten. Hiervoor werd gekeken naar mogelijkheden om mosseldichtheid en bedekking van mosselen met slib of sediment te analyseren vanaf de onderwatervideobeelden. Er werd ook onderzocht of er een statistische techniek ingezet kan worden voor het aantonen van het wel of niet voorkomen van randeffecten

Passende beoordeling mechanische winning van pieren door VOF Zeeaashandel Arenicola op de Vlakte van Kerken (Waddenzee)

Dit rapport beschrijft de passende beoordeling voor de vergunningaanvraag van VOF Zeeaashandel Arenicola betreffende het mechanisch winnen van pieren in de concessiegebieden op de Vlakte van Kerken bij Texel. De vergunningaanvraag betreft twee wingebieden nabij Texel op de Vlakte van Kerken. De totale oppervlakte van deze wingebieden bedraagt ongeveer 1500 ha (0,6% van de oppervlakte van de Nederlandse Waddenzee), met aftrek van geulen is het werkbaar gebied 1200 ha. De wingebieden zijn in deze hoedanigheid al sinds 1976 in gebruik. In deze passende beoordeling worden mogelijke effecten op Habitattype 1140 en 1110 en de relevante vogelrichtlijnsoorten en habitatrichtlijnsoorten onderzocht. Relevante mogelijke effecten van mechanische pierenwinning betreffen effecten op de bodemgesteldheid (habitattype 1140), voedselbeschikbaarheid voor vogels en verstoring. Gezien de lokale en beperkte omvang van de aangevraagde winning wordt geen significante aantasting van het habitattype 1140, relevante habitatrichtlijnsoorten of vogelrichtlijnsoorten als wezenlijk kenmerk van het beschermde gebied verwacht. Naast de lokale en beperkte omvang zullen ook mitigerende maatregelen getroffen worden om effecten op vogels en zeehonden tot een minimum te beperken. Het is tevens onwaarschijnlijk dat de aangevraagde activiteiten de eventuele effecten van andere projecten of activiteiten, zoals garnalenvisserij of handkokkelen, op de relevante natuurwaarden zal versterken. Geconcludeerd is dat de effecten van de aangevraagde activiteit op de Vlakte van Kerken niet significant zijn in het licht van de instandhoudingsdoelstellingen zoals beschreven in het profielendocument

Development and distribution of the non-indigenous Pacific oyster (Crassostrea gigas) in the Dutch Wadden Sea

Pacific oysters (Crassostrea gigas) were first observed in the Dutch Wadden Sea near Texel in 1983. The population increased slowly in the beginning but grew exponentially from the mid-1990s onwards, although now some stabilisation seems to be occurring. They occur on a variety of substrates such as mussel beds (Mytilus edulis), shell banks, dikes and poles. After initial settlement spat may fall on older individuals and congregate to dense clumps and subsequently form reefs. Individual Pacific oysters grow 3–4 cm long in their first year and 2–3 cm in their second year. Many mussel beds (Mytilus edulis) are slowly taken over by Pacific oysters, but there are also several reports of mussel spat settling on Pacific oyster reefs. This might in the end result in combined reefs. Successful Pacific oyster spat fall seems to be related to high summer temperatures, but also after mild summers much spat can be found on old (Pacific oyster) shells. Predation is of limited importance. Mortality factors are unknown, but every now and then unexplained mass mortality occurs. The gradual spread of the Pacific oyster in the Dutch Wadden Sea is documented in the first instance based on historical and anecdotal information. At the start of the more in-depth investigation in 2002, Pacific oysters of all size classes were already present near Texel. Near Ameland the development could be followed from the first observed settlement. On dense reefs each square metre may contain more than 500 adult Pacific oysters, weighing more than 100 kg per m² fresh weigh

Risk assessment on the possible introduction of three predatory snails (Ocinebrellus inornatus, Urosalpinx cinerea, Rapana venosa in the Dutch Wadden Sea

Recently three alien invasive predatory snails have been found in the Dutch marine waters, which are identified by the Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality as potential high risk species due to their possible impact on bivalve species (TRCPD/2009/3587). These are: Japanese oyster drill Ocinebrellus inornatus (syn: Ceratostoma inornatum, Ocenebra japonica), American oyster drill Urosalpinx cinerea and Asian rapa whelk Rapana venosa. In this report we describe the potential ecological and economical risks of introduction of the three alien invasive predatory snails in the Nature 2000 Wadden Sea area

Factsheets Kaderrichtlijn Marien Strategie-indicatoren van het Friese Front en de Centrale Oestergronden

Het Friese Front en de Centrale Oestergronden zijn in de Nederlandse Mariene Strategie genoemd als zoekgebieden voor beschermingsmaatregelen voor de bodemfauna. Om de ecologische waarde van deze gebieden en de indicatorsoorten die zijn aangewezen voor het monitoringprogramma voor een breed publiek inzichtelijk te maken, worden de belangrijkste kenmerken en waarden van deze gebieden en soorten in deze rapportage kort en bondig beschreven. Het gaat hierbij om de soorten: Callianassa subterranea, Upogebia stellata, Upogebia deltaura, Brissopsis lyrifera, Corbula gibba, Acanthocardia echinata, Turritella communis, Amphiura filiformis, Thracia convexa, Goneplax rhomboides, Corystes cassivelaunus, Nephtys incisa

Indicators for the 'Convention on biodiversity 2010'. Exploration of the usefulness of the Marine Trophic Index (MTI) as an indicator for sustainability of marine fisheries in the Dutch part of the North Sea

The Marine Trophic Index (MTI) is proposed by the CBD as an indicator for sustainable fisheries and ecosystem integrity. This report explores the usefulness of the Marine Trophic Index (MTI) as an indicator for sustainable fisheries and ecosystem integrity for the Dutch situatio

Development of analysis techniques for the use of aerial photography in the monitoring of intertidal mussel beds and oyster beds

This project aimed at improving the analysis techniques of aerial photography for mussel bed recognition and mapping. In this project two techniques were tested; recognition and mapping by human eye and recognition and mapping by automatic detection software. The detection with the human eye was tested in two ways. The first test considered recognition of mussel beds in an area were contours of the previous year were available. The second test concerned a blind recognition test without any knowledge on previous locations of mussel beds

Onderzoeksplan: Tussenrapportage vijf jaar na sluiting Referentiegebied Rottum

Het referentiegebied Rottum is een voor menselijke activiteiten gesloten gebied in de Nederlandse Waddenzee. In het kader van internationale afspraken wordt de natuurontwikkeling in het gebied gevolgd. In 2011 staat een tussentijdse rapportage gepland om een uitgebreider beeld te krijgen van de korte termijn ontwikkelingen in het gebied. Hiervoor is een uitgebreide bemonstering van het bodemleven, de vissen, biogene structuren en de bodemstructuur noodzakelijk. In dit rapport wordt een plan ontwikkeld voor deze uitgebreidere bemonstering, waarbij gebruik wordt gemaakt van statistische analyse van de gegevens die tot nu toe verzameld zijn

Growing with sea level rise - Deltaprogram Wadden progress Report inventroy mussel beds 2011: cluster 3 Sediment

Mussel beds are important bio-stabilizers that can shape marine ecosystems. Nowadays mussel beds often consist of blue mussels (Mytilus edulis) and Pacific oysters (Crassostrea gigas). Both blue mussels and Pacific oysters filter particles from the water column and deposit those underneath and near the mussel bed, thereby elevating the sediment underneath the mussel bed and the mud flat surrounding the bed. As a result these bivalve beds form conspicuous structures that can influence tidal flow and wave action and, in doing so, modify patterns of sediment deposition, consolidation, and stabilization. For the Deltaprogram Wadden they offer promising possibilities for sustainable coastal protection combined with high natural values