Trudności z wdrażaniem konsumpcji zrównoważonej w ponowoczesnej epoce przyspieszenia

W artykule przedstawiono zasadnicze trudności, które uniemożliwiają przyjęcie i wdrażanie konsumpcji zrównoważonej w warunkach neoliberalnej gospodarki wolnorynkowej. W celu lepszego zilustrowania omawianego tematu artykuł podzielono na dwie części. W pierwszej omówiono podstawowe trudności, jakie wpłynęły na nieprzyjęcie koncepcji konsumpcji zrównoważonej leżącej u podstaw rozwoju zrównoważonego. W celu lepszego zobrazowania wspomnianych trudności przedstawiono bliżej pojęcie konsumpcji zrównoważonej, sposoby jej społecznego rozumienia, jak też aksjologię, do której się odwołuje. Ponadto omówiono charakterystykę jakościową konsumpcji zrównoważonej ze wskazaniem przyczyn jej niedostosowania do modelu gospodarki wolnorynkowej. W drugiej części zaprezentowano postulowany w ramach postmodernizmu projekt konsumpcji przyspieszonej leżącej u podstaw ponowoczesnej epoki przyspieszania. Wskazano przy tym jego optymalne dostosowanie do epoki czasu szybko płynącego oraz wymogów gospodarki wolnorynkowej, nastawionej na optymalizację zysku. Zwrócono też uwagę na ilościową charakterystykę przyspieszonej konsumpcji masowej oraz nową aksjologię konsumencką, którą przyniosła ponowoczesność. Ostatecznie przedstawiono, po pierwsze, główne różnice, jakie występują pomiędzy przedstawionymi typami konsumpcji, po drugie zaś warunki realizacji konsumpcji przyspieszonej w warunkach ponowoczesnej epoki przyspieszenia

Anty-konsumpcjonizm w perspektywie katolickiej nauki społecznej

The studies carried out in this dissertation was aimed at developing a coherent position resulting from the social teaching of the Church in relation to the phenomena of consumerism and anti-consumerism. One of the intentions was also to present the concept of the "culture of temperance" resultant from the social teaching of the Church (analysis of postulates expressed, among others, in social encyclicals Sollicitudo rei socialis, Centesimus annus, Caritas in veritate, Laudato si', Fratelli tutti), in order to finally compare the postulates/lifestyles of "secular" ideologies with the social teaching of the Church. The question to be answered was: Do the postulates of the contestationist (anti-consumerist) movements have the same scope of meaning as the "culture of temperance" postulated by the social teaching of the Church? If these scopes are not the same, then what makes them different? If they do overlap, on what level can and should a dialogue between them take place? Is a universal synthesis of this postulate coming from two different (economic-social and theological-moral) worlds possible? Thesis 1. It is unjustified to reduce consumptionism solely to a reevaluation of material consumption motivated by hedonism; Thesis 2: Giving up on possessions does not in itself perfect human, if it does not contribute to his moral development and enrichment of his "being"; Thesis 3: The postulates of anti-consumerist ideology do not have the same scope of meaning as the "anti-consumerist" postulates flowing from the Catholic social teaching; Thesis 4: No coherent alternative to anti-consumerism has arisen in the space of Catholic social teaching

Konsumpcja a perspektywy zrównoważonego rozwoju

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku – kontynuacja, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy BIBL/SP/0040/2023/01.Dr hab. Dariusz Kiełczewski: profesor habilitowany Uniwersytetu w Białymstoku - kierownik Zakładu Zrównoważonego Rozwoju na Wydziale Ekonomii i Zarządzania; profesor Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku. Autor publikacji z zakresu problematyki zrównoważonego rozwoju. zrównoważonej konsumpcji oraz humanistycznych aspektów ochrony środowiska. Redaktor pisma "Optimum. Studia Ekonomiczne", członek redakcji pisma "Ekonomia i Środowisko".Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Ekonomii i Zarządzania. Zakład Zrównoważonego Rozwoju50 Ways to Save the Planet, Earthworks Group, Berkeley 1989.Ando A., Modigliani F., The Life Cycle Hypothesis of Saving: Aggregate Implication and Tests, "The American Economic Review" 1963, march, vol. LIII.Andreas-Grisebach M., Eine Ethik für die Natur, Fischer Alternativ, Frankfurt am Mein 1995.Atkinson G., Dubourg R., Hamilton K., Munashinga M., Pearce D., Young C., Measuring Sustainable Development, Macroeconomics and Environment, Edward Elgar Pbl., Cheltenham, 1998.Aznar G., L'emploi du troisieme type, "Trensversales Science Culture" 1996 nr 36.Badot O., Cova B., Communaute et consummation: prospective pour un" marketing tribal': "Revue Francois du Marketing" 1995 nr 151.Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, PWN, Warszawa 1998.Bellany S., The Environment in World Politics. Exploring the Limits, Edward Elgar Pbl., Cheltenham 1997.Berg J.C.J.M. van den, P. Nijkamp, Operationalizing Sustainable Development: Dynamic Ecological-Economic Model "Ecological Economics" nr 4.Biała Księga, Polskie Towarzystwo Strategii Lizbońskiej , Warszawa-Gdańsk 2003.Bieńkowski W., Pacuła P., Programy poprawy konkurencyjności gospodarczej Unii Europejskiej, "Optimum. Studia Ekonomiczne" 2003 nr 4.Bilska B., Zachowania młodych konsumentów na rynku usług gastronomicznych typu last food, "Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu" 2001 , tom III, zeszyt 3.Bocian A. F., Polityka gospodarcza, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2002.Bogdanowicz J., Ku cywilizacji ekorozwoju, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1998.Bokszewski Z., Młodzi robotnicy a awans kulturalny, PIW, Warszawa 1 76.Bołtromiuk A., Ekonomiczne aspekty funkcjonowania obszarów chronionych, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2003.Bołtromiuk A. , Rozwój funkcji turystycznej w regionie Puszczy Białowieskiej, "Optimum. Studia Ekonomiczne" 2003 nr 2.Borew J., Sustainability and Environmental Economics, University Press, Leeds 1997.Borys T., Partnerstwo jako zasada zrównoważonego rozwoju, [w:] Zarządzanie zrównoważonym rozwojem, red. T. Borys, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.Borys T., Regional Ecopolicy in Poland, "Economics and Environment", 1993, vol. 1 (3).Borys T., W stronę zrównoważonego rozwoju polskich gmin i powiatów, [w:] Zarządzanie zrównoważonym rozwojem, red. T. Borys, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.Bowden E.V., Bowden J.H., Ekonomia. Nauka zdrowego rozsądku, Fundacja Innowacja, Warszawa 2002.Bretschger L., Growth Theory and Sustainable Development, Edward Elgar Pbl., Cheltenham 1999.Broniewicz E., Poskrobko B., Nakłady na ochronę środowiska. Metodyka i wyniki badań, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.Budnikowski A, Podstawowe rodzaje międzynarodowych konfliktów ekologicznych, [w:] Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A Budnikowski, M. Cygier, Wyd. SGH, Warszawa 2004.Burger T., Świadomość ekologiczna społeczeństwa polskiego u progu XXI wieku, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2000.Bywalec Cz., Rudnicki L., Konsumpcja, PWE, Warszawa 2003.Bzdawka K., Globalne dylematy a zrównoważony rozwój, [w:] Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A. Budnikowski, M. Cygier, Wyd. SGH, Warszawa 2004.Carley M., Spapens P., Dzielenie się światem, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa-Białystok 2000.Carpentier J., Konsument i konsumpcja w społeczeństwie postmodernistycznym, WSZiH, Warszawa 1996.Carson R, Silent Spring, Penguin, Books, Montreal, 1962.Chaczyńska A., Zywność genetycznie modyfikowana ilustracją ryzykownych działań człowieka cywilizacji technicznej, "Studia Ecologiae et Bioethicae" 2003 nr 1.Chris Rodrigo G., Technology, Economic Growth and Crises in East Asia, Edward EIgar PbI., Cheltenham 2001.Chrościcki T., Sytuacja społeczno-gospodarcza Polski przed akcesją do Unii Europejskiej, "Optimum-Studia Ekonomiczne" 2004 nr 2.Chrościcki T., Sytuacja społeczno-gospodarcza Polski w końcu 2005 r., "Optimum. Studia Ekonomiczne" 2005 nr 4.Ciborowski R., Innowacje a rozwój gospodarczy Wielkiej Brytanii, Wyd. UwB, Białystok 1999.Coase R, The Problem of Social Costs, "Journal of Law and Economics" 1960 nr 3.Cobb C.W., J.B. Cobb, The Green National Product, Washington 1993.Commision Communication, Fint Progress Report on Economic and Social Cohesion, Brussels 2002.Commoner B., Zamykający się krąg, PWE, Warszawa 1974.Constanza R., Cumberland J., Daly H., Godland R., Norgaard R, Einfohrüng in die Ekologische Ekonomik, Stuttgart 2001.Constanza R., The Value of the World's Ecosystem Services and Natural Capital' "Ecological Economics" 1998 nr 25.Coupland D., Pokolenie X, Prószyński i s-ka, Warszawa 1998.Czaja D., Mitologie popularne, Wyd. UJ, Kraków 1994.Czaja S., Wpływ współczesnego neokolonializmu ekologicznego na globalizację problemów środowiskowych, [w:] Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A. Budnikowski, M. Cygier, Wyd. SGH, Warszawa 2004.Dale P.J. i in., Potential for the Environmental Impact of Transgenic Crops, "Nature Biotechnology" 2002 nr 6.Daly H., Cobb J.B., For the Common Good, Cambridge Univeristy Press, London 1989.Daly H., Sustainable Development: from Concept and Theory to Operational PrincipIes, [w:] Resources, Environment and Population, ed. K. Davis and M.S. Bematam, Population Coundl, Counsil Oxford Univeristy Press, New York 1990.Dasman R., Nilton J., Ekologiczne podstawy rozwoju ekonomicznego, PWE, Warszawa 1980.Davis K. , The World Demographic Transition, "Annals of the American Academy of Political and Social Science", 1945, nr 237.Dawson, G., Watson-Brown L., Baxter A, Bertaux N., Market, State and Feminism, Edward EIgar Pbl., Cheltenham 2000.Delorme A., Antyekologiczna spuścizna totalitaryzmu, Wyd. Secesja, Kraków 1995.Demianowicz A., Znaniecki P., Rola ekoetykietowania w zarządzaniu ochroną środowiska, [w:] Zarządzanie ochroną środowiska w przedsiębiorstwie i gminie, red. B. Poskrobko, Poznań - Białystok - Ustronie Morskie 1997.Devall B., Sessions G., Ekologia głęboka, Wyd. Pusty Obłok, Warszawa 1996.Diagnoza społeczna 2002, red. J. Czapiński, T. Punk, maszynopis, Warszawa 2002.Diagnoza społeczna 2005, red. J. Czapiński [dokument elektroniczny], tryb dostępu: www.diagnoza.com/flles/diagnoza2005/diagnoza2005-pdf.htmlDobre zakupy. Poradnik, Polska Zielona Sieć, Kraków 2004.Dobrzański G., Dobrzańska B.M., Kiełczewski D., Ochrona środowiska przyrodniczego, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1997.Dobrzański G., Ekorozwój a utopia, "Ekonomia i Środowisko" 2002 nr 1.Dollar D., Kraay A., Trade, Growth and Poverty, World Bank, London 2001.Dołęga J .M., Człowiek w zagrożonym środowisku, Wyd. ATK, Warszawa 1998.Dore R , Whitaker D.H., Social Evolution, Economic Development and Culture. What is Means to Take Japan Seriously, Edward EIgar Pbl., Cheltenham 2001.Duesenberry J.S., Income, Saving and the Theory of Consumer Behaviour, Harvard University Press, Cambridge 1952.Duffner R., Jak żyć ekologicznie, Zielona Biblioteka, Poznań 1993.Ecological Economics: the Science and Management of Sustainability, ed. R. Constanza, Columbia UP, New York 1991.Ecological Footprint of Nations, ed. J. Venetoulis, D., Chazan, Ch. Gaudet, Sustainahility Indicators Program, march 2004, [dokument elektroniczny] . Tryb dostępu: www.RedeflningProgress.org/ecologicalfootprint.pdf.Edmonts E., Does Globalization Increase Child Labor? Evidence from Vietnam, Edward Elgar Pbl. Cheltenham 2001.Educations and Earnings in Europe, ed. I. Walker, Edward EIgar PhI., Cheltenham 2001.Efektywność a sprawiedliwość, J. Wilkin (red.), Wyd. KEY TEXT, Warszawa 1997.Ehrlich P., Population Bomb, Balantine Books, New York 1968.Ekologiczne aspekty gospodarki przestrzennej, red. T. Laguna, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2004.Ekonomia Środowiska i Zasobów Naturalnych, red. L. Gabel, H. Folmer, J. Opschoor, Wyd. Zysk i s-ka, Poznań 1996.Ekonomiczno-finansowe i prawne instrumenty ochrony środowiska naturalnego w Polsce, red. J. Zalewa, Wyd. UMCS, Lublin 2001.Ellington J., Hailes J., The Green Consumer Guide, Victor Gollane 1988.Employment in Europe 2001, EC, Luxembourg 2001.Eurostat. Mortality Statistics and EC Household Panel, Luxembourg 2003.Eurostat-European Community Household Panel, Luxembourg, december 2002.Eurostat-Quarterly Labour Force Data, Luxembourg 2003.Ferry L., Nowy Ład Ekologiczny, Biblioteka Dialogu, Warszawa 1995.Fiedor B., Przyczynek do ekonomicznej teorii zanieczyszczenia i ochrony środowiska, Ossolineum 1990.Fiedor B., Teoretyczne podstawy badania trwałości wzrostu gospodarczego, [w:] Sterowanie ekorozwojem, red. B. Poskrobko, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1998.Flakiewicz W., Oleński J., Cybernetyka ekonomiczna, PWE, Warszawa 1989.Food Security in Asia, ed. W.S.Chern, Edward Elgar Pbl., Chelthenham 2000.Forderung des nachahaltiges Konsums, "Umwelt" 2000 nr 7/8.Frątczak P., Skrzypiec R., Rola organizacji pozarządowych w realizacji partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju, [w:] Zarządzanie zrównoważonym rozwojem, red. T. Borys, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.Friedman M., A Theory of the Consumption Function, Princeton University Press, Princeton 1957.Fromm E., Mieć czy być, Rebis, Poznań 1993.Frontiers of Environmental Economics, H. Folmer (ed.), Edward Elgar Pbl., Cheltenham 2000.Garbarski L., Zachowania nabywców, PWE, Warszawa 1998.Gaudie A., Mensch und Umwelt, UP, Berlin-Oxford-Heidelberg 1994.Gąsiorowski M., Rzeczpospolita produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych, [w:] K. Vinaver, J. Jasiński, Rzeczpospolita produktów regionalnych "Tereny, Ludzie, Produkty" nr 4.Gil S., Śleszyński J., Wskaźnik trwałego dobrobytu ekonomicznego (ISEW), "Ekonomista" 2000 nr 5.Górka K., Czasopismo "Ekonomia i Środowisko " w latach 1992 - 2002 i jego wpływ na rozwój nauki i polityki ekologicznej, "Ekonomia i Środowisko" 2003, nr 1.Górka K., Poskrobko B., Radecki W., Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, PWE, Warszawa 1998.Gorres A., Forga Double Dividend: Ecotaxes Have at Least Ten Dividents to Offer, [dokument elektroniczny], tryb dostępu: www.foes-ev.de.Green households?, ed. K.J. Noorman, T. Schoot, Earthscan, London 1998.Gresta M., Rok B., Odpowiedzialny biznes wyzwaniem dla europejskiej gospodarki, FOB, Warszawa 2002.Grodecka M., Siewcy dobrego jutra, Oficyna SPAR, Warszawa 1991.GUS, roczniki statystyczne, małe roczniki statystyczne, roczniki statystyczne województw, statystyki dotyczące ochrony środowiska.Gutkowski R., Walka z biedą, "Oświata i Wychowanie" 2004 nr 1.Hammond A., Environmental Indicators: a Sistematic Approach to Measuring and Reporting on Environmental Policy Performance in the Context of Sustainable Development, World Resources Institute, Washington 1995.Hanan M., Saks Shock! The End of Selling Products, the Rise of Comanaging Customers, AMACOM, New York 1996.Hardwick J.M., Intergenerational Equity and Investing the Rents from Exhaustible Resources, ,,American Economic Review" nr 66, 1977.Hareide D., The Good Norway, Gyldenal, 1990, 2000.Hawken P., Lovins P., Lovins H., Natural Capitalism: Creating the Next Industrial Revolution, Brownand co., Boston 1999.Helgason H. 101 Reykjavik, Wyd. Świat Literacki, Izabelin 2001.Heller J., Lubański M., Ślaga S.W., Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki. Wstęp do filozofii przyrody, Wyd. ATK, Warszawa 1982.Henderson J.M., Quandt R.E., Microeconomic Theory a Mathematical Approach, McGraw-Hill Book Company, New York 1979.Holody A., Terminologia sfery spożycia, PAN, Warszawa 1975.Hopflinger F., The Future of Household and Family Structures in Europe, [in:] seminar on Pasent Deographic Trends and Lifestyles in Europe, Council of Europe, Strasbourg 1991.Hotelling H., The Economics of Exhaustible Resources, "Journal of Political Economy" 1931 nr 39.Hull Z., Rewolucja efektywności, "Człowiek i Przyroda" 1999/2000 nr 11 - 12.Industrial Metabolism. Restructuring for Sustainable Development, S. U. Ayres, E. U. Simmons (ed.), Paris-Tokyo-New York.Internet 2000: praw-ekonomia-kultura, red. R. Skulin, Oficyna Wydawnicza Verba, Lublin 2000.Jackson T., N. Marks, Consumption, Sustainable Welfore and Human Needs, "Ecological Economics" 1998 nr 28.Jackson T., Stymne S., Sustainable Economic Welfore in Sweden, Stockholm Environment Institute, Stockholm 1996.James C., Global Status of Commercialized Transgenic Crops in 2002, ISAA Briefs nr 27, 2002.Janikowski R., Imperatyw ekologiczny konsumenta a równoważenie konsumpcji, "Ekonomia i Środowisko" 1994 nr 1.Jastrzębska-Smolaga H., W kierunku trwałej konsumpcji. Dylematy, zagrożenia, szanse, PWN, Warszawa 2000.Jeżowski P., Ekonomia ekologiczna. Nowa dyscyplina naukowa, "Ekonomia i Środowisko" 2003 nr 2.Jonas H., Zasada odpowiedzialności, Wyd. Platan, Kraków 1995.Kapp W., The Social Costs of Free Enterprise, Harvard University Press, Cambridge 1950.Kapuściński R., Rwący nurt historii, Znak, Kraków 2007.Keating M., Szczyt Ziemi. Globalny program działań, Wyd. GEA, Warszawa 1993.Keynes J., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, Warszawa 1985.Kiełczewski D., Ekoetykietowanie jako instrument polityki środowiskowej, [w:] Ekonomiczno-finansowe i prawne instrumenty ochrony środowiska naturalnego w Polsce, red. J. Zalewa, Wyd. UMCS, Lublin 2001.Kiełczewski D., Ekologia głęboka jako utopijna koncepcja rozwojowa, "Optimum. Studia Ekonomiczna" 2001 nr 4.Kiełczewski D., Ekologia społeczna, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2001.Kiełczewski D., Esej o mięsie, "Kartki" nr 30.Kiełczewski D., Mechanizmy rozwoju prawa ochrony środowiska, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 1998.Kiełczewski D., Style konsumpcji jako przejaw zróżnicowania poziomu życia, "Gospodarka Narodowa" 2005 nr 5/6Kieselbach T., Młodzi zagrożeni społecznym wykluczeniem, "Oświata i Wychowanie" 2004 nr 1.Killinger S., International Environmental Externalities and the Double Dividend, Edward Elgar PbI., Cheltenham 2001.Kisiel-Łowczyc A.B., Współczesna gospodarka światowa, AE, Gdańsk 1994.Konsolidacja już się zaczęła, "Rzeczpospolita" 2002 (13 września).Kośmicki E., Społeczny wymiar trwałego i zrównoważonego rozwoju. Próba konkretyzacji, [w:] Ekologiczne aspekty gospodarki przestrzennej, red. T. Łaguna, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2004.Kot W., Polskie dekady. Kronika naszych czasów 1950-1990, Wyd. Podsiedlik i s-ka, Warszawa, b.r.w.Kotler P., Konkurencyjność a charakter społeczny, [w:] Organizacja przyszłości, red. F. Heselbein, Business Press, Warszawa 1998.Kowalska K., Strategia akcji społecznej w zwalczaniu głodu w badaniach Amartyi Sena, "Gospodarka Narodowa" 2003 nr 11 - 12.Kozłowski S., Ekorozwój - wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa 2000.Kozłowski S., Szczyt Ziemi -początek ery ekologicznej, Biblioteka Filozofii Ekologicznej, Łódź 1993.Kramer J., Konsumpcja w gospodarce rynkowej, PWE, Warszawa 1997.Krzysztofek K., Cywilizacja: dwie optyki, Instytut Kultury, Warszawa 1991.Kupiec L., Rozwój społeczno-gospodarczy, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego Filia w Białymstoku, Białystok 1995.Kupiec L., Zasady gospodarowania w regionach przyrodniczo cennych, [w:] Uwarunkowania i mechanizmy ekorozwoju, red. S. Wrzosek, Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok 1996.Kwaśniewski J., Żywienie optymalne, Wyd. WG P, Warszawa 1999.Lautenburg Ch., Punf nach zwölf. Derglobale Crash und me Zukunft des Lebem, Fischer Alternativ, Frankfurt am Mein, 1998.Lawn P., Grounding the Ecological Economics Paradigm with Ten Core Principles, "International Journal of Agricultural Resources, Governance and Ecology" 2002, vol. 2, nr 1.Living Planet Report 2004, ed. J. Loh, M. Wackenhagel, WWF, Gland 2004.Living Planet Report 2006, ed. J. Loh, S. Goldflnger, WWF-ZSL-GFN, Gland London 2006.Locke J., Sustainable Germany: Contribution to Global Sustainable Development, [w:] International Conference on Sustainable Economy for the North-Implications for the South, ed. C. Duisberg, CDG, Berlin 1995.Lohr L., Implications of Organic Certification for Market Structure and Trade Paper prepared for "Emergence of U.S. Organic Agriculture - Can we complete?, a principal paper session at me AAEA annual meeting, Salt Lake City 1998.Luptacik M., Schubert U., Optimal Economic Growth and the Environment, [w:] Economic Theory of Natural Resources, ed. W. Eichhorn, Wurzburg-Wien 1982.Łuczka-Bakuła W., Rolnictwo ekologiczne w Polsce w aspekcie integracji z Unią Europejską, "Ekonomia i Środowisko" 2003 nr 2.Łuczka-Bakuła W., Zrównoważony rozwój a sfera konsumpcji, "Ekonomia i Środowisko" 2000 nr 2.Markiewicz W. Gra w klasy, czyli jak się dzieli polskie społeczeństwo, "Polityka" 2004 nr 21.Masuda Y., The Information Society as Postindustrial Society, University Press, Tokyo 1981.Mazurek-Łopacińska K., Globalizacja w aspekcie wpływu na zachowania konsumenckie, "Marketing i Rynek" 2001 , nr 3.Mazurek-Łopacińska K., Zachowania nabywców i ich konsekwencje marketingowe, PWE, Warszawa 2003.McCannell D., Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, Muza S.A., Warszawa 2002.MGPiPS, PAH, Danone Polska, Niedożywienie dzieci w Polsce. Pakty, wyzwania i inicjatywy na rzecz walki z problemem, [dokument elektroniczny] . Tryb dostępu: www.wiadomości.ngo.pI/2385.pdf.Michnowski L., Jak żyć? Ekorozwój albo . . . , Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.Minsch J., Ekologiczne sterowanie w służbie zrównoważonego rozwoju w Polsce, [w:] Prawne, ekonomiczne i społeczne uwarunkowania władz lokalnych w zakresie ochrony środowiska, red. P. Buczkowski, Zielona Biblioteka, Poznań 1995.Mróz B., Big Mac kontra Foie Gras: globalizacja konsumpcji w ujęciu porównawczym, "Ekonomista" 2004 nr 1.Munashinga M., Towards Sustainomics, Edward Elgar Pbl., Cheltenham 2001.Naess A., Rozmowy, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bielsko-Biała 1992.Neumayer H., Weak versus Strong Sustainability, Edward Elgar Publishing, Cheltenham 1999.Ocena zrównoważonego rozwoju w procesie transformacji polskiej gospodarki, red. S. Kozłowski, "Zeszyty Naukowe Komitetu "Człowiek i Środowisko" przy prezydium PAN, nr 30.Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A. Budnikowski, M. CygIer, Wyd. SGH, Warszawa 2004.Ochrona środowiska człowieka - humanistyczne widzenie świata, [w:] "Prace Naukowe PKE", tom 1, PKE, Kraków 1984.OECD, Economic Outlook, Paris 2002.OECD, Historical Statistics, Paris 1979 - 2000.OECD, Statistical Compendium, CD-ROM, 2001.Okólski M., Demograficzno-instytucjonalne antynomie współczesności, [w:] Dylematy współczesnej cywilizacji a natura człowieka, red. J. Reykowski, T. Bielicki, Wyd. Zysk i s-ka, Poznań 1997.Olechnicka A., Cywilizacja informacyjna jako wyzwanie rozwojowe, "Optimum-Studia Ekonomiczne" 2002 nr 4.O'Neill J., Turner K., Bateman J., Environmental Ethics and Philosophy, Edward Elgar Pbl., Cheltenham 2001.Organizacja przyszłości, red. F. Heselbein, Business Press, Warszawa 1998.Padnie co drugi mały sklep, "Prawo i Gospodarka" 2001 (27 listopada).Panayotou T., Economic Growth and the Environment, "UNECE Economic Survey of Europe" nr 2.Panayotou T., Economic Growth and the Environment, "UNECE Economic Survey of Europe" nr 2.Pearce D., Ecological Economics and the Ecology of Economics, Edward Elgar Pbl., Cheltenham 2000.Pearce D., Foundations of an Ecological Economics, "Ecological Modelling" 1987 nr 38.Pearce D., Turner R., Economics of Natural Resources and the Environment, Harvester Wheatsheaf, New York 1990.Perman R., McGilvey J., Ma Y., Common M., Natural Resource and Environmental Economics, Longman Press, London 1999.Perło D., System wartości i atmosfera społeczna a skłonność do oszczędzania w gospodarce peryferyjnej, [w:] Proces tworzenia kapitału w gospodarce peryferyjnej, red. K. Meredyk, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2004.Pieńkowski D., Polityka ochrony konsumenta w Unii Europejskiej i w Polsce, "Ekonomia i Środowisko" 2002 nr 2.Pieńkowski D., Teoria konsumpcji w ekonomii ekologicznej, AE, Kraków 2002, maszynopis rozprawy doktorskiej.Pietrzyk I., Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, PWN, Warszawa 2002.Pigou A.C., Economics of Welfare, Oxford University Press, London 1952.Plenderleith K., Meyer P. de, Sustainable Agriculture in the new Millenium. The Impact of Biotechnology no Developing Countries, Brussels 2000.Podlasie-wizja rozwoju, red. A.F. Bocian, Fundacja Promocji Rozwoju Podlasia, Białystok 2004.Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, red. B. Fiedor, CH. Beck, Warszawa 2003.Podstawy strategii zarządzania Puszczą Białowieską, DANCEE Project, Białowieża 2001.Policy Performance in the Context of Sustainable Development, World Resources Institute, Washington 1995.Polityka gospodarcza, red. B. Winiarski, PWN, Warszawa 1999.Polityka regionalna, red. L. Kupiec, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2000.Poniatowicz M., Rola samorząd terytorialnego w stymulowaniu rozwoju lokalnych rynków finansowych, [w:] Proces tworzenia kapitału w gospodarce peryferyjnej, red. K. Meredyk, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2004.Poskrobko B., Ekorozwój - wyzwanie cywilizacyjne, [w:] Ekologiczne uwarunkowania rozwoju gospodarczego, red. A Chmielak, Wyd.

Branding projects supporting the health and sustainable lifestyle of elderly people. Research results

Cel – Identyfikacja specjalnych projektów brandingowych oraz ukazanie ich potencjalnej roli w zmianie zachowań, zwyczajów i postaw ludzi starszych oraz w kształtowaniu ich zrównoważonego stylu życia. Metoda badań – Triangulacja metod badawczych, w tym 1) badania desk research z jakościową analizą dokumentów dotyczących zdrowia i stylu życia starszych ludzi w Polsce, ich społecznej odpowiedzialności, zrównoważonych strategii wybranych marek oraz innych dostępnych materiałów powiązanych z podjętą problematyką; 2) studium przypadku sieci handlu detalicznego Lidl Polska ukierunkowane na projekty brandingowe dla seniorów, 3) metoda obserwacji uczestniczącej offline (przy okazji robienia zakupów i wizyt kontrolnych w sklepach marki Lidl) i online (poprzez portale społecznościowe marki, specjalne platformy oraz aplikację Lidl Plus) w kolejnych projektach analizowanej marki, takich jak kampanie, akcje, przedsięwzięcia, wydarzenia, wyzwania, promocje tematyczne i inne. Wnioski – Wyniki badań na temat stanu zdrowia i stylu życia starszych ludzi w Polsce znacznie odbiegają na niekorzyść od standardów europejskich i światowych. Wobec powyższego za ważne i cenne należy uznać działania brandingowe marki Lidl na rzecz zdrowego odżywiania starszych ludzi, ich aktywności fizycznej i intelektualnej, aktywizowania i angażowania w działania marki oraz różnorodne przedsięwzięcia z partnerami. Projekty brandingowe marek cieszą się rosnącym zainteresowaniem starszych ludzi w Polsce i przynoszą wszystkim interesariuszom wielokierunkowe korzyści. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – To pierwsze tego typu badanie w Polsce sprawdzające, jak projekty pod emblematem zrównoważonej marki oddziałują na starszych ludzi. Do kluczowych zadań projektów brandingowych skierowanych do seniorów w Polsce zaliczyć należy informowanie, edukowanie, angażowanie w działania umożliwiające zmianę nawyków, stymulowanie większej aktywność fizycznej i zdrowego odżywiania oraz długofalowe kształtowanie ich zrównoważonych zachowań i postaw. Badania wykazały, że działania/akcje/kampanie zrównoważone pod emblematem marek mają wpływ na: zachowania starszych klientów, ich postawy, zmiany w sposobach odżywiania i stylu życia, praktyki marketerów, a w konsekwencji – na całe społeczeństwo i środowisko naturalne.Purpose – Identifying special branding projects and demonstrating their potential role in changing the behaviour, habits and attitudes of older people and in shaping their sustainable lifestyles. Research method – Triangulation of research methods, including 1) desk research with qualitative analysis of documents on health and lifestyles of elderly people in Poland, their social responsibility, sustainable strategies of selected brands and other available materials related to the research problem; 2) a case study of the retail chain Lidl Poland on the branding projects for seniors; 3) the offline participatory observation method (on the occasion of shopping and follow-up visits to Lidl shops) and online (via the brand’s social networks, dedicated platforms and the Lidl Plus app) in subsequent projects (such as campaigns, actions, ventures, events, challenges, and themed promotions) of the analyzed brand. Results – Research results on health and lifestyle of seniors in Poland differ significantly from European and world standards. In view of the above, Lidl’s branding activities for healthy eating for elderly people, their physical and intellectual activity, activation and involvement in brand activities and various ventures with partners should be considered important and valuable. Sustainable branding projects enjoy growing interest among the elderly in Poland and bring multifaceted benefits to stakeholders. Originality / value / implications / recommendations – The first research in Poland on how projects under the sustainable brand emblem affect elderly people. Key tasks of branding projects dedicated to elderly in Poland include informing and educating, engaging them in habit-changing activities encouraging physical activity and healthy eating, and longterm influencing their sustainable behaviours and attitudes. The research has shown that sustainable activities/actions/campaigns under the brands’ emblem have an impact on: the behavior of elderly customers, their attitudes, changes in dietary and lifestyle patterns, marketers’ practices, and ultimately – on society as a whole and the environment.Publikacja została sfinansowana przez Akademię Górniczo-Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie (subwencja na utrzymanie i rozwój potencjału badawczego). Artykuł powstał w rezultacie stażu naukowego dr hab. Beaty Tarczydło, prof. AGH (umowa CRU-2283/2024), zrealizowanego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w Katedrze Badań Zachowań Konsumentów pod opieką naukową prof. dr hab. Anny Dąbrowskiej.Beata Tarczydło: [email protected] Dąbrowska: [email protected] Tarczydło - Akademia Górniczo-Hutnicza w KrakowieAnna Dąbrowska - Szkoła Główna Handlowa w WarszawieAaker D.A., 2020, Brand Portfolio Strategy: Creating Relevance, Differentiation, Energy, Leverage, and Clarity, Simon & Schuster, Inc., New York.Babicz-Zielińska E., Bartkowicz J., Tańska M., 2021, Jakość życia osób starszych i jej determinanty, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość”, nr 1(126), s. 51–67, DOI: 10.15193/zntj/2021/126/368.Bezpieczeństwo konsumentów na rynku żywności, 2020, Dąbrowska A. (red. nauk.), Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.Buerke A., Straatmann T., Lin-Hi N., Müller K., 2017, Consumer Awareness and Sustainability-Focused Value Orientation as Motivating Factors of Responsible Consumer Behavior, „Journal Review of Managerial Science”, nr 4, s. 959–991, DOI: 10.1007/s11846-016-0211-2.Burchard-Dziubińska M., Grzelak M.M., 2022, Regional Variation in the Vulnerability of Socioeconomic System to Climate Change. A Case Study of Poland, „Optimum. Economic Studies”, nr 2(108), s. 50–66, DOI: 10.15290/oes.2022.02.108.04.Burgiel A., 2014, Społeczne zjawiska w zachowaniach polskich konsumentów. Oddziaływania społeczne, naśladownictwo, ostentacja i snobizm, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.Campbell A., 2020, Agile: Essentials of Team and Project Management. Manifesto for Agile Software Development, Wiley, London.Carboni J., Duncan W., Gonzalez M., 2021, Zrównoważone zarządzanie projektami. Podręcznik GPM, Pm2pm, Kraków.Chitty B., Chitty W., Luck E., Barker N., Sassenberg A.M., Shimp T.A., Andrews J.C., 2018, Integrated Marketing Communications. 5th ed., Cengage Learning, Melbourne.Chojan A., 2023, Założenia polityki Unii Europejskiej wobec zrównoważonego rozwoju, [w:] Zrównoważony rozwój jako trend kształtujący współczesną gospodarkę, Florczak E. (red.), Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa, s. 3–12.Circular Economy. From Waste Reduction to Value Creation, 2020, Delchet-Cochet K. (red.), Wiley-ISTE, London.Clatworthy S., 2022, Doświadczenia klientów: od idei firmy do zachwytu konsumenta, ICAN Institute, Warszawa.Cohen L., Manion L., Morrison K., 2018, Research Methods in Education. 8th ed., Routledge Taylor & Francis, London–New York.Dąbrowska A., Bylok F., Janoś-Kresło M., Kiełczewski D., Ozimek I., 2015, Kompetencje konsumentów. Innowacyjne zachowania. Zrównoważona konsumpcja, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.Dąbrowska A., Janoś-Kresło M., 2022, Społeczna odpowiedzialność konsumenta w czasie pandemii. Badania międzynarodowe, SGH, Warszawa.Dąbrowska A., Szalonka K., 2023, Zachowania konsumentów na rynku e-zdrowia w czasie pandemii COVID-19, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.Dąbrowska A., Twardzik M., Szuszkiewicz A., 2024, Raport: Barometr Społecznej Odpowiedzialności Konsumenta, 4 edycja, SGH, Warszawa.Dom, o domowym gotowaniu, domowych sprawach i domowym szczęściu, 2020, (pr. zb.), seria Kuchnia Lidla.pl, Wydawnictwo Lidl, Warszawa.Goodson S., Walker C., 2021, Activate Brand Purpose: How to Harness the Power of Movements to Transform Your Company, Kogan Page Publishers, London.Ind N., Horlings S., 2016, Brands with a Conscience: How to Build a Successful and Responsible Brand, Kogan Page Publishers, New York.Jarosiński K., 2023, Planning and Implementation of Public Investment Projects in the Face of Unstable Macroeconomic Conditions, „Optimum. Economic Studies”, nr 4(114), s. 23–41, DOI: 10.15290/oes.2023.04.114.02.Keller K.L., 2013, Strategic Brand Management. Building, Measuring and Managing Brand Equity. 4th ed., Pearson Education Limited, New York.Kerzner H., 2022, Innovation Project Management: Methods, Case Studies and Tools for Managing Innovation Projects, Wiley, Toronto.Kotarbiński J., 2021, Marka 5.0. Człowiek i technologie: jak tworzą nowe wartości?, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Kotler Ph., Kartajaya H., Setiawa I., 2021, Marketing 5.0. Technology for Humanity, Wiley, Hoboken.Larsen F., 2023, Sustainable Energy Branding: Helping to Save the Planet, Routledge, London.Layton M.C., Ostermiller S.J., Kynaston D.J., 2024, Zwinne zarządzanie projektami dla bystrzaków, wyd. 3, Helion, Gliwice.Lubowiecki-Vikuk A., Dąbrowska A., Machnik A., 2021, Responsible Consumer and Lifestyle: Sustainability Insights, „Sustainable Production and Consumption”, nr 25, s. 91–101, DOI: 10.1016/j.spc.2020.08.007.Ładocha D., Małecki P., Okrasa K., Paruzel K., 2018, Jeść zdrowiej. Warzywa i owoce, seria Kuchnia Lidla.pl, Wydawnictwo Lidl, Warszawa.McPhee W., Dias S.M., 2020, Integrating Sustainability in Major Projects: Best Practices and Tools for Project Teams, Routledge, New York.Miszewski M., 2023, Nierówności społeczno-ekonomiczne a perspektywa globalna, „Optimum. Economic Studies”, nr 4(114), s. 7–22, DOI: 10.15290/oes.2023.04.114.01.Moisander J., 2007, Motivational Complexity of Green Consumerism, „International Journal of Consumer Studies”, nr 31(4), s. 404–409.Mróz B., 2013, Konsument w globalnej gospodarce. Trzy perspektywy, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.Okrasa K., 2019, Jeść zdrowiej i żyć dłużej. Żywienie osób w starszym wieku, seria Kuchnia Lidla.pl, Wydawnictwo Lidl i Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, Warszawa.Pikuła N.G., 2021, Aktywność społeczno-edukacyjna jako czynnik zmiany i rozwoju osób starszych, „Praca Socjalna”, nr 3(36), s. 127–141, DOI: 10.5604/01.3001.0015.1535.Randle P., Eyre A., 2023, Sustainable Marketing: The Industry’s Role in a Sustainable Future, Kogan Page, New York.Podstawy metodologii badań w naukach o zarządzaniu, 2024, Czakon W. (red. nauk.), Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa.Pogorzelski J., 2020, Managing Brands in 4D. Understanding Perceptual, Emotional, Social and Cultural Branding, Emerald Publishing, Leeds.Srebrna gospodarka. Ujęcie społeczno-ekonomiczne, 2020, Frąckiewicz E., Kryk B. (red.), CeDeWu, Warszawa.Tarczydło B., 2015, Oddziaływanie na zachowania nabywców poprzez program lojalnościowy w zintegrowanej przestrzeni europejskiej, „Handel Wewnętrzny”, nr 1, s. 272–280.Tarczydło B., 2016a, Paradygmat marki w dobie digitalizacji i technologii mobilnej, „Handel Wewnętrzny”, nr 5(62), s. 314– 323.Tarczydło B., 2016b, Selected Aspects of Polish Digital purchasers’ Behaviours: Results of Research, [w:] MBD 2016: International Conference on Marketing & Business Development: June 30th – July 2nd 2016, Bucharest University of Economic Studies Publishing House, Bukareszt, s. 164–170.Tarczydło B., 2017, Zachowania konsumenta a storytelling marki. Wybrane aspekty, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 501, s. 24–34.Tarczydło B., 2018, Case Study Method and Its Usefulness in Branding Activities. Results of Research, [w:] Economic and Social Development. Managerial Issues in Modern Business, Studzieniecki T., Kozina M., Alilovic D.S. (red.), ESD-Conference, Warszawa, s. 468–475.Tarczydło B., 2019, Social Marketing Campaigns Carried Out by Brand. A Case Study, [w:] Innovation Management, Entrepreneurship and Sustainability, Dvouletý O., Lukeš M., Mísař J. (red.), Vysoká Škola Ekonomická v Praze, Nakladatelství Oeconomica, Praha, s. 934–946.Tarczydło B., Miłoń J., Klimczak J., 2023, Experience Branding in Theory and Practice. Case Study, „Scientific Papers of Silesian University of Technology”, nr 178, s. 617–636, DOI: 10.29119/1641-3466.2023.178.33.Yin R.K., 2012, Applications of Case Study Research, SAGE Publications Ltd, London.Yin R.K., 2015, Studium przypadku w badaniach naukowych. Projektowanie i metody, tłum. Joanna Gilewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.Zalega T., 2016, Segment osób w wieku 65+ w Polsce. Jakość życia. Konsumpcja. Zachowania konsumenckie, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.Zrozumieć duszę konsumenta. Zbiór wybranych tekstów Bogdana Mroza, 2024, Dąbrowska A. (red. nauk.), Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.www 1, Akcesoria dla osób starszych i z niepełnosprawnością, 2024, https://www.lidl.pl/ h/akcesoria-dla-osob-starszych-i-z-niepelnosprawnoscia/h10002796 [data dostępu: 10.05.2024].www 2, Alarmujące dane dotyczące polskich seniorów. Jak brak ruchu wpływa na ich zdrowie, 2024, http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/2170983;jsessionid=AFEEB9D76C154879818CCE1147B912C [data dostępu: 13.04.2024].www 3, ARC Rynek i Opinia, 2023, Dojrzali konsumenci w Polsce, https://arc.com.pl/jak-seniorzy-dbaja-o-zdrowie [data dostępu: 10.05.2024].www 4, CBOS, 2016, Zdrowie i prozdrowotne zachowania Polaków. Komunikat z badań nr 138, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_138_16.PDF [data dostępu: 10.05.2024].www 5, Co to jest ESG, https://www.parp.gov.pl/component/content/article/83679:co-to-jest-esg-i-jak-realizacja-celow-zrownowazonego-rozwoju-moze-wplynac-na-prowadzenie-twojego-biznesu [data dostępu: 11.05.2024].www 6, Cyfrowy Senior, 2024, Instrukcja instalacji aplikacji Lidl Plus, https://cyfrowy-senior.pl/jak-zainstalowac-aplikacje-lidl/ [data dostępu: 10.05.2024].www 7, Instytut Człowieka Świadomego, 2024, Kluczowe ryzyka zdrowotne w Polsce w 2024 roku, https://pulsmedycyny.pl/kluczowe-ryzyka-zdrowotne-w-polsce-w-2024-r-ukazal-sie-dokument-programowy-instytutu-czlowieka-swiadomego-1207078 [data dostępu: 10.05.2024].www 8, Januszek K., 2022, Lidl ze specjalną ofertą dla seniorów! Zadbaj o siebie bo nikt inny tego nie zrobi, https://www.se.pl/styl-zycia/porady/lidl-ze-specjalna-oferta-dla-seniorow-zadbaj-o-siebie-bo-nikt-inny-tego-nie-zrobi-aa-rhqq-LmHx-pLhy.html [data dostępu: 10.05.2024].www 9, Lidl Polska, 2019, Jeść zdrowiej i żyć dłużej, https://kimjestesmy.lidl.pl/dla-prasy/komunikaty-prasowe/pressrelease_ksiazka-seniorzy [data dostępu: 17.05.2024].www 10, Lidl Polska wraz z Anną i Robertem Lewandowskimi zadbają o zdrowie Polaków, 2023, https://oohmagazine.pl/2023/05/26/lidl-polska-wraz-z-anna-i-robertem-lewandowskimi-zadbaja-o-zdrowie-polakow/ [data dostępu: 11.05.2024].www 11, Mazur B., 2024, Zrównoważony asortyment i niemarnowanie żywności w Lidl Polska, https://raportcsr.pl/zrownowazony-asortyment-i-niemarnowanie-zywnosci-w-lidl-polska/ [data dostępu: 13.04.2024].www 12, PARP PFR, 2024, CSR – społeczna odpowiedzialność biznesu, https://www.parp.gov.pl/csr [data dostępu: 19.10.2024].www 13, Okrasa K., 2024, Dobry temat! Podcast Lidla, https://www.lidl.pl/c/podcast/s10008173 [data dostępu: 16.05.2024].www 14, Lidl Polska, 2024, Polityka zakupowa: Świadome odżywianie. W trosce o lepsze jutro, https://kimjestesmy.lidl.pl/pdf/show/86320 [data dostępu: 17.04.2024].www 15, Program działań Unii w dziedzinie zdrowia na lata 2021–2027, https://futurefood4climate.eu/wp-content/uploads/2024/01/EU-4-Health.pdf [data dostępu: 10.05.2024].www 16, Lidl Polska, 2024, Promocja zdrowia, https://kimjestesmy.lidl.pl/zrownowazony-rozwoj/dobre-dla-ludzi/promocja-zdrowia [data dostępu: 12.04.2024].www 17, Raport zrównoważonego rozwoju Lidl Polska, 2023, https://kimjestesmy.lidl.pl/zrownowazony-rozwoj/raport-zrownowazonego-rozwoju [data dostępu: 1.05.2024].www 18, Strategia CSR Lidl Polska na lata 2020–2025, https://kimjestesmy.lidl.pl/content/download/88724/fileupload/Plansza_strategia_CSR_do%20kom.zew..pdf [data dostępu: 10.05.2024].www 19, United Nations, 2023, The 2030 Agenda for Sustainable Development – The 17 Goals, https://sdgs.un.org/goals [data dostępu: 17.05.2023].www 20, Wszystkie książki w serii Kuchnialidla.pl, 2024, https://lubimyczytac.pl/seria/24325/kuchnia-lidla-pl [data dostępu: 10.05.2024].www 21, Lidl Polska, 2024, Zrównoważony rozwój w Lidlu, https://kimjestesmy.lidl.pl/zrownowazony-rozwoj [data dostępu: 13.02.2024].www 22, Lidl Polska, 2024, Zrównoważony rozwój: Dobre dla Ciebie, https://kimjestesmy.lidl.pl/zrownowazony-rozwoj/dobre-dla-ciebie [data dostępu: 17.05.2024].www 23, Lidl Polska, 2024, Zrównoważony rozwój: Dobre dla ludzi, https://kimjestesmy.lidl.pl/zrownowazony-rozwoj/dobre-dla-ludzi [data dostępu: 17.05.2024].www 24, Lidl Polska, 2024, Zrównoważony rozwój: Dobre dla planety, https://kimjestesmy.lidl.pl/zrownowazony-rozwoj/dobre-dla-planety [data dostępu: 1.05.2024].www 25, Żywienie osób starszych – jakie są zalecenia, 2024, https://kuchnialidla.pl/zywienie-osob-starszych-jakie-sa-zalecenia [data dostępu: 10.05.2024].4(118)22724

Dewzrost: Słownik Nowej Ery

Dewzrost jest odrzuceniem iluzji wzrostu i wezwaniem do odpolitycznienia publicznej debaty skolonizowanej przez język ekonomii. Jest to projekt popierający demokratycznie wprowadzone ograniczenie produkcji i konsumpcji w celu osiągnięcia sprawiedliwości społecznej oraz zrównoważonego rozwoju. Książka oferuje obszerne, ale zwięzłe i przystępnie napisane omówienie głównych tematów i wyzwań związanych z ideą dewzrostu. Ponadto zawiera zestaw słów kluczowych przydatnych w bieżących debatach politycznych – inspirując rozwiązania na różnych poziomach: lokalnych, krajowych i globalnych. Jest to najbardziej wszechstronne omówienie tematu dewzrostu dostępne w języku angielskim, dzięki czemu może służyć jako punkt odniesienia w międzynarodowych dyskusjach na ten temat. Redaktorami tomu są związani z Uniwersytetem Autonomicznym w Barcelonie (Hiszpania): Giacomo D’Alisa, Federico Demaria oraz Giorgos Kallis. Wszyscy trzej są członkami „Research & Degrowth”, www.degrowth.org

Konsumpcja a perspektywy trwałego i zrównoważonego rozwoju

Zdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku – kontynuacja, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy BIBL/SP/0040/2023/01.50 Ways to Save the Planet, Earthworks Group, Berkeley 1989.Ando A., Modigliani F., The Life Cycle Hypothesis of Saving: Aggregate Implication and Tests, "The American Economic Review" 1963, march, vol. LIII.Andreas-Grisebach M., Eine Ethik für die Natur, Fischer Alternativ, Frankfurt am Mein 1995.Atkinson G., Dubourg R., Hamilton K., Munashinga M., Pearce D., Young C., Measuring Sustainable Development, Macroeconomics and Environment, Edward Elgar Pbl., Cheltenham, 1998.Aznar G., L'emploi du troisieme type, "Trensversales Science Culture" 1996 nr 36.Badot O., Cova B., Communaute et consummation: prospective pour un "marketing tribal", "Revue Francois du Marketing" 1995 nr 151.Begg D., Fischer S., Dornusch R., Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2000.Bell D., Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, PWN, Warszawa 1998.Bellany S., The Environment in World PoWics. Exploring the Limits, Edward Elgar Pbl., Cheltenham 1997.Berg JCJ.M. van den, P. Nijkamp, Operationalizing Sustainable Development: Dynamic Ecological-Economic Model, "Ecological Economics" nr 4.Biała Księga, Polskie Towarzystwo Strategi i Lizbońskiej, Warszawa-Gdańsk 2003.Bieńkowski W., Pacuła P., Programy poprawy konkurencyjności gospodarczej Unii Europejskiej, "Optimum. Studia Ekonomiczne" 2003 nr 4.Bilska B., Zachowania młodych konsumentów n a rynku usług gastronomicznych typu fast food, "Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu" 2001, tom III, zeszyt 3.Bocian A .F., Polityka gospodarcza, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2002.Bogdanowicz J., Ku cywilizacji ekorozwoju, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1998.Bokszewski Z., Młodzi robotnicy a awans kulturalny, PIW, Warszawa 1976.Boltromiuk A., Ekonomiczne aspekty funkcjonowania obszarów chronionych, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2003.Bołtromiuk A., Rozwój funkcji turystycznej w regionie Puszczy Białowieskiej, "Optimum. Studia Ekonomiczne" 2003 nr 2.Borew J., Sustainability and Environmental Economics, University Press, Leeds 1997.Borys T., Partnerstwo jako zasada zrównoważonego rozwoju, [w:] Zarządzanie zrównoważonym rozwojem, red. T. Borys, Wyd . Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.Borys T., Regional Ecopolicy in Poland, Economics and Environment", 1993, vol. 1(3).Borys T., W stronę zrównoważonego rozwoju polskich gmin i powiatów, [w:] Zarządzanie zrównoważonvm rozwojem, red. T. Borys, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.Bowden E. V., Bowden J.H., Ekonomia. Nauka zdrowego rozsądku, Fundacja Innowacja, Warszawa 2002.Bretschger L., Growth Theory and Sustainable Development, Edward Elgar PbI., Cheltenham 1999.Broniewicz E., Poskrobko B., Nakłady na ochronę środowiska. Metodyka i wyniki badań, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.Budnikowski A., Podstawowe rodzaje międzynarodowych konfliktów ekologicznych, [w:) Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A. Budnikowski, M. CygIer, Wyd. SGH, Warszawa 2004.Burger T., Świadomość ekologiczna społeczeństwa polskiego u progu XXI wieku, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2000.Bywalec Cz., Rudnicki L., Konsumpcja, PWE, Warszawa 2003.Bzdawka K., Globalne dylematy a zrównoważony rozwój, [w:] Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A. Budnikowski, M. CygIer, Wyd. SGH, Warszawa 2004.Cagen S., Quirkyalone, New York 2004.Carley M., Spapens P., Dzielenie się światem, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa-Białystok 2000.Carpentier J., Konsument i konsumpcja w społeczeństwie postmodernistycznym, WSZiH, Warszawa 1996.Carson R., Silent Spring, Penguin, 1962.Chaczyńska A., Żywność genetycznie modyfikowana ilustracją ryzykownych działań człowieka cywilizacji technicznej, "Studia Ecologiae et Bioethicae" 2003 nr 1.Chris Rodrigo G., Technology, Economic Growth and Crises in East Asia, Edward Elgar Pbl., Cheltenham 2001.Chrościcki T., Sytuacja społeczno-gospodarcza Polski przed akcesją do Unii Europejskiej, "Optimum - Studia Ekonomiczne" 2004 nr 2.Ciborowski R., Innowacje a rozwój gospodarczy Wielkiej Brytanii, Wyd. UwB, Białystok 1999.Coase R., The Problem of Social Costs, "Journal of Law and Economics" 1960 nr 3.Cobb C. W., J.B. Cobb, The Green National Product, Washington 1993.Commision Communication, First Progress Report o n Economic and Social Cohesion, Brussels 2002.Commoner B., Zamykający się krąg, PWE, Warszawa 1974.Constanza R., CumberIand J., Daly H., Godland R., Norgaard R., Einführung in die Ekologische Ekonomik, Stuttgart 2001.Constanza R., The Value of the World's Ecosystem Services and Natural Capital, "Ecological Economics" 1998 nr 25.Coupland D., Pokolenie X. Prószyński i s-ka, Warszawa 1998.Czaja D., Mitologie popularne, Wyd. UJ, Kraków 1994.Czaja S., Wpływ współczesnego neokolonializmu ekologicznego na globalizację problemów środowiskowych, [w:] Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A. Budnikowski, M. CygIer, Wyd. SGH, Warszawa 2004.Dale P.J. i i n., Potential for the Environmental Impact of Transgenic Crops, "Nature Biotechnology" 2002 nr 6.Daly H., Cobb J. B., For th e Common Good, Cambridge Univeristy Press, London 1989.Daly H., Sustainable Development: from Concept and Theory to Operational Principles, [w:] Resources, Environment and Population, ed. K. Davis and M. S. Bernatam, Population Council and Oxford Univeristy Press, New York 1990.Dasman R., Nilton J., Ekologiczne podstawy rozwoju ekonomicznego, PWE, Warszawa 1980.Davis K., The World Demographic Transition, "Annais of the American Academy of Political and Social Science", 1945, nr 237.Dawson, G. Watson-Brown L., Baxter A., Bertaux N., Market, State and Feminism, Edward EIgar Pbl., Cheltenham 2000.Delorme A., Antyekologiczna spuścizna totalitaryzmu, Wyd. Secesja, Kraków 1995.Demianowicz A., Znaniecki P., Rola ekoetykietowania w zarządzaniu ochroną środowiska, [w:] Zarządzanie ochroną środowiska w przedsiębiorstwie i gminie, red. B. Poskrobko, Poznań-Białystok-Ustronie Morskie 1997.Devall B., Sessions G., Ekologia głęboka, Wyd. Pusty Obłok, Warszawa 1996.Diagnoza społeczna 2002, red. J. Czapiński, T. Punk, maszynopis, Warszawa 2002.Dobre zakupy. Poradnik, Polska Zielona Sieć, Kraków 2004.Dobrzański G., Dobrzańska B .M., Kiełczewski D., Ochrona środowiska przyrodniczego, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1997.Dobrzański G., Ekorozwój a utopia, "Ekonomia i Środowisko" 2002 nr 1.Dollar D., Kraay A., Trade, Growth and Poverty, World Bank, London 2001.Dołęga J.M., Człowiek w zagrożonym środowisku, Wyd. ATK, Warszawa 1998.Dore R., Whitaker D.H., Social Evolution, Economic Development and Culture. What is Means to Take Japan Seriously, Edward EIgar Pbl., Cheltenham 2001.Duesenberry J.S., Income, Saving and the Theory of Consumer Behaviour, Harvard University Press, Cambridge 1952.Duffner R., Jak żyć ekologicznie, Zielona Biblioteka, Poznań 1993.Ecological Economics: the Science and Management of Sustainability, ed. R. Constanza, Columbia UP, New York 1991.Ecological Footprint of Nations, ed. J. Venetoulis, D., Chazan, Ch. Gaudet, Sustainability Indicators Program, march 2004, [dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://www.RedefiningProgress.org/ecologicalfootprint.pdf.Edmonts E., Does Globalization Increase Child Labor? Evidence from Vietnam, Edward EIgar Pbl. Cheltenham 2001.Educations and Earnings in Europe, ed. L. Walker, Edward EIgar Pbl., Cheltenham 2001.Efektywność a sprawiedliwość, J. Wilkin (red.), Wyd. KEY TEXT, Warszawa 1997.Ehrlich P., Population Bomb, Balantine Books, New York 1968.Ekologiczne aspekty gospodarki przestrzennej, red. T. Łaguna, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2004.Ekonomia Środowiska i Zasobów Naturalnych, red. L. Gabel, H. Folmer, J. Opschoor, Wyd. Zysk i s-ka, Poznań 1996.Ekonomiczno-finansowe i prawne instrumenty ochrony środowiska naturalnego w Polsce, red . J. Zalewa, Wyd. UMCS, Lublin 2001.Ellington J., Hailes J., The Green Consumer Guide, Victor Gollane 1988.Employment in Europe 2001, EC, Luxembourg 2001.Eurostat. Mortality Statistics and EC Household Panel, Luxembourg 2003.Eurostat-European Community Household Panel, Luxembourg, december 2002.Eurostat-Quarterly Labour Force Data, Luxembourg 2003.Ferry L., Nowy Ład Ekologiczny, Biblioteka Dialogu, Warszawa 1995.Fiedor B., Przyczynek do ekonomicznej teorii zanieczyszczenia i ochrony środowiska, Ossolineum 1990.Fiedor B., Teoretyczne podstawy badania trwałości wzrostu gospodarczego, [w:] Sterowanie ekorozwojem, red. B. Poskrobko, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1998.Flakiewicz W., Oleński J., Cybernetyka ekonomiczna, PWE, Warszawa 1989.Food Security in Asia, ed. W. S.Chern, Edward Elgar Pbl., Chelthenham 2000.Fórderung des nachahaltiges Konsums, "Umwelt" 2000 nr 7/8.Frątczak P., Skrzypiec R., Rola organizacji pozarządowych w realizacji partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju, [w:] Zarządzanie zrównoważonym rozwojem, red. T. Borys, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2003.Friedmann M., A Theory of the Consumption Function, Princeton University Press, Princeton 1957.Fromm E., Mieć czy być, Rebis, Poznań 1993.Frontiers of Environmental Economics, H. Folmer (ed.), Edward Elgar Pbl., Cheltenham 2000.Garbarski L., Zachowania nabywców, PWE, Warszawa 1998.Gaudie A., Mensch und Umwelt, UP, Berlin-Oxford-Heidelberg 1994.Gąsiorowski M., Rzeczpospolita produktów lokalnych, regionalnych i tradycyjnych, [w:] K. Vinaver, J. Jasiński, Rzeczpospolita produktów regionalnych "Tereny, Ludzie, Produkty" nr 4.Gil S., Śleszyński J., Wskaźnik trwałego dobrobytu ekonomicznego (ISEW), "Ekonomista" 2000 nr 5.Górka K., Czasopismo "Ekonomia i Środowisko" w latach 1992 - 2002 i jego wpływ na rozwój nauki i polityki ekologicznej. "Ekonomia i Środowisko" 2003, nr 1.Górka K., Poskrobko B., Radecki W., Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, PWE, Warszawa 1998.Gorres A., Forget Double Dividend: Ecotaxes Have at Least Ten Dividents to Offer, [dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http.//www. foes-ev.de.Green households?, ed. K.J. Noorman, T. Schoot, Earthscan, London 1998.Gresta M., Rok B., Odpowiedzialny biznes wyzwaniem dla europejskiej gospodarki, FOB, Warszawa 2002.Grodecka M., Siewcy dobrego jutra, Oficyna SPAR, Warszawa 1991.Gutkowski R., Walka z biedą, "Oświata i Wychowanie" 2004 nr 1.Hammond A., Environmental Indicators: a Sistematic Approach to Measuring and Reporting on Environmental Policy Performance in the Context of Sustainable Development, World Resources Institute, Washington 1995.Hanan M., Sales Shock! The End of Selling Products, the Rise of Comanaging Customers, AMACOM, New York 1996.Hardwick J.M., Intergenerational Equity and Investing the Rents from Exhaustible Resources, "American Economic Review" nr 66, 1977.Hareide D., The Good Norway, Gyldenal, 1990, 2000.Hawken P., Lovins P., Lovins H., Natural Capitalism: Creating the Next Industrial Revolution, Brownand co., Boston 1999.Helgason H. 101 Reykjavik, Wyd. Świat Literacki, Izabelin 2001.Heller J., Lubański M., Ślaga S. W., Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki. Wstęp do filozofii przyrody, Wyd. ATK, Warszawa 1982.Henderson J.M., Quandt R.E., Microeconomic Theory a Mathematical Approach, McGraw-Hill Book Company, New York 1979.Holody A., Terminologia sfery spożycia, PAN, Warszawa 1975.Hopflinger F., The Future of Household and Family Structures in Europe, [in:] seminar on Pasent Deographic Trends and Lifestyles in Europe, Council of Europe, Strasbourg 1991.HotelIing H., The Economics of Exhaustible Resources. "Journal of Political Economy 1931 nr 39.Hull Z., Rewolucja efektywności, "Człowiek i Przyroda" 1999/2000 nr 11-12.Industrial Metabolism. Restructuring for Sustainable Development, S.U. Ayres, E.U. Simmons (ed.), Paris- Tokyo-New York.Internet 2000: prawo - ekonomia - kultura, red. R. Skulin, Oficyna Wydawnicza Verba, Lublin 2000.Jackson T., N. Marks, Consumption, Sustainable Weifare and Human Needs, "Ecological Economics" 1998 nr 28.Jackson T., Stymne S., Sustainable Economic Weifare in Sweden, Stockholm Environment Institute, Stockholm 1996.James C., Global Status of Commercialized Transgenie Crops in 2002, ISAA Briefs nr 27, 2002.Janikowski R., Imperatyw ekologiczny konsumenta a równoważenie konsumpcji, "Ekonomia i Środowisko" 1994 nr 1.Jastrzębska-Smolaga H., W kierunku trwałej konsumpcji. Dylematy, zagrożenia, szanse, PWN, Warszawa 2000.Jeżowski P., Ekonomia ekologiczna. Nowa dyscyplina naukowa, "Ekonomia i Środowisko" 2003 nr 2.Jonas H., Zasada odpowiedzialności, Wyd. Platan, Kraków 1995.Kapp W., The Social Costs of Free Enterprise, Harvard University Press, Cambridge 1950.Keating M., Szczyt Ziemi. Globalny program działań, Wyd. GEA, Warszawa 1993.Keynes J., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, PWN, Warszawa 1985.Kiełczewski D., Ekoetykietowanie jako instrument polityki środowiskowej, [w:] Ekonomiczno-finansowe i prawne instrumenty ochrony środowiska naturalnego w Polsce, red. J. Zalewa, Wyd. UMCS , Lublin 2001.Kiełczewski D., Ekologia głęboka jako utopijna koncepcja rozwojowa, "Optimum. Studia Ekonomiczna" 2001 nr 4.Kiełczewski D., Ekologia społeczna, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2001.Kiełczewski D., Esej o mięsie, "Kartki" nr 30.Kiełczewski D., Mechanizmy rozwoju prawa ochrony środowiska, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 1998.Kieselbach T., Młodzi zagrożeni społecznym wykluczeniem, "Oświata i Wychowanie" 2004 nr 1.Killinger S., International Environmental Externalities and the Double Dividend, Edward Elgar PbI., Cheltenham 2001.Kisiel-Łowczyc A. B., Współczesna gospodarka światowa, AE, Gdańsk 1994.Konsolidacja już się zaczęła, "Rzeczpospolita" 2002 (13 września).Kośmicki E., Społeczny wymiar trwałego i zrównoważonego rozwoju. Próba konkretyzacji, [w]: Ekologiczne aspekty gospodarki przestrzennej, red. T. Łaguna, Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2004.Kot W., Polskie dekady. Kronika naszych czasów 1950-1990, Wyd. Podsiedlik i s-ka, Warszawa, b. r.w.Kotler P., Konkurencyjność a charakter społeczny, [w:] Organizacja przyszłości, red. F. Heselbein, Business Press, Warszawa 1998.Kowalska K., Strategia akcji społecznej w zwalczaniu głodu w badaniach Amartyi Sena, "Gospodarka Narodowa" 2003 nr 11-12.S. Kozlowski, Ekorozwój-wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa 2000.Kozłowski S., Szczyt Ziemi - początek ery ekologicznej, Biblioteka Filozofii Ekologicznej, Łódź 1993.Kramer J., Konsumpcja w gospodarce rynkowej, PWE, Warszawa 1997.Krzysztofek K., Cywilizacja: dwie optyki, Instytut Kultury, Warszawa 1991.Kupiec L., Rozwój społeczno-gospodarczy, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego Filia w Białymstoku, Białystok 1995.Kupiec L., Zasady gospodarowania w regionach przyrodniczo cennych, [w:] Mechanizmy i uwarunkowania ekorozwoju, red. S. Wrzosek, Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok 1996.Kwaśniewski J., Żywienie optymalne, Wyd. WGP, Warszawa 1999.Lautenburg Ch., Fünf nach zwölf. Der globale Crash und die Zukunft des Lebens, Fischer Alternativ, Frankfurt am Mein, 1998.Lawn P., Grounding the Ecological Economics Paradigm with Ten Core Principles, "International Journal of Agricultural Resources, Governance and Ecology" 2002, vol. 2, nr 1.Living Plan et Report, ed. J. Loh, M. Wackenhagel, WWF, Gland 2004.Locke J., Sustainable Germany: Contribution to Global Sustainable Development, [w:] International Conference on Sustainable Economy for the North -Implications for the South, ed. C. Duisberg, CDG, Berlin 1995.Lohr L., Implications of Organie Certification for Market Structure and Trade. Paper prepared for "Emergence of u.s. Organic Agriculture - Can we complete?, a principal paper session at the AAEA annual meeting, Salt Lake City 1998.Luptaci K. M., Schubert U., Optimal Economic Growth and the Environment, [w:] Economic Theory of Natural Resources, ed. W. Eichhorn, Wurzburg-Wien 1982.Łuczka-Bakuła W., Rolnictwo ekologiczne w Polsce w aspekcie integracji z Unią Europejską, "Ekonomia i Środowisko" 2003 nr 2.Łuczka-Bakula W., Zrównoważony rozwój a sfera konsumpcji, "Ekonomia i Środowisko" 2000 nr 2.Mały Rocznik Statystyczny 2002, 2003, GUS , Warszawa 2002, 2003.Masuda Y., The Information Society as Postin dustrial Society, University Press, Tokyo 1981.Mazurek-Łopacińska K., Globalizacja w aspekcie wpływu na zachowania konsumenckie , "Marketing i Rynek" 2001, nr 3.Mazurek-Łopacińska K., Zachowania nabywców i ich konsekwencje marketingowe, PWE, Warszawa 2003.McCannell D., Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, Muza S. A., Warszawa 2002.MGPiPS, PAH, Danone Polska, Niedożywienie dzieci w Polsce. Fakty, wyzwania i inicjatywy n a rzecz walki z problemem, [dokument elektroniczny]. Tryb dostępu: http://www.wiadomości.ngo. pl/2385.pdf.Michnowski L., Jak żyć ? Ekorozwój albo..., Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.Minsch J., Ekologiczne sterowanie w służbie zrównoważonego rozwoju w Polsce, [w:] Prawne, ekonomiczne i społeczne uwarunkowania władz lokalnych w zakresie ochrony środowiska, red. P. Buczkowski, Zielona Biblioteka, Poznań 1995.Mróz B., Big Mac kontra Foie Gras: globalizacja konsumpcji w ujęciu porównawczym, "Ekonomista" 2004 nr 1.Munashinga M., Towards Sustainomics, Edward EIgar Pbl., Cheltenham 2001.Naess A., Rozmowy, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bielsko-Biała 1992.Neumayer H., Weak versus Strong Sustainability, Edward EIgar Publishing, CheItenham 1999.Norton B., Constanza R., Bishop R., The Evolution of Preferences, "Ecological Economics" 1998, nr 24.Ocena zrównoważonego rozwoju w procesie transformacji polskiej gospodarki, red. S . Kozłowski, "Zeszyty Naukowe Komitetu "Człowiek i Środowisko" przy prezydium PAN, nr 30.Ochrona środowiska 2003, GUS, Warszawa 2003.Ochrona środowiska a procesy integracji i globalizacji, red. A. Budnikowski, M. Cygier, Wyd. SGH, Warszawa 2004.Ochrona ,środowiska człowieka - humanistyczne widzenie świata, [w:] "Prace Naukowe PKE", tom l, PKE, Kraków 1984.OECD, Economic Outlook, Paris 2002.OECD, Historical Statistics, Paris 1979- 2000.OECD, Statistical Compendium, CD-ROM, 2001.Okólski M., Demograficzno- instytucjonalne antynomie współczesności, [w:] Dylematy współczesnej cywilizacji a natura człowieka, red. J. Reykowski , T. Bielicki, Wyd. Zysk i s-ka, Poznań 1997.Olechnicka A., Cywilizacja informacyjna jako wyzwanie rozwojowe, "Optimum-Studia Ekonomiczne" 2002 nr 4.O'Neilll, Turner K., Bateman J., Environmental Ethics and Philosophy, Edward EIgar Pbl., Cheltenham 2001.Organizacja przyszłości, red. F . Heselbein, Business Press, Warszawa 1998.Padnie co drugi mały sklep, "Prawo i Gospodarka" 2001 (27 listopada).Panayotou T., Economic Growth and the Environment, "UNECE Economic Survey of Europe" nr 2.Pearce D., Ecological Economics and the Ecology of Economics, Edward EIgar Pbl., Cheltenham 2000.Pearce D., Foundations of an Ecological Economics, "Ecological Modelling" 1987 nr 38.Pearce D., Turner R., Economics of Natural Resources and the Environment, Harvester Wheatsheaf, New York 1990.Perman R., McGilvey J., Ma Y., Common M., Natural Resource and Environmental Economics, Longman Press, London 1999.Perło D., System wartości i atmosfera społeczna a skłonność do oszczędzania w gospodarce peryferyjnej, [w:] Proces tworzenia kapitału w gospodarce peryferyjnej, red. K. Meredyk, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2004.Pieńkowski D., Polityka ochrony konsumenta w Unii Europejskiej i w Polsce, "Ekonomia i Środowisko" 2002 nr 2.Pieńkowski D., Teoria konsumpcji w ekonomii ekologicznej, AE, Kraków 2002, maszynopis rozprawy doktorskiej.Pietrzyk I., Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, PWN, Warszawa 2002.Pigou A. C., Economics of Welfare, Oxford University Press, London 1952.Plenderleith K., Meyer P. de, Sustainable Agriculture in the new Millenium. The Impact of Biotechnology no Developing Countries, Brussels 2000.Podlasie- wizja rozwoju, red. A. F. Bocian, Fundacja Promocji Rozwoju Podlasia, Białystok 2004.Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, red. B. Fiedor, C.H. Beck, Warszawa 2003.Podstawy strategii zarządzania Puszczą Białowieską, DANCEE Project, Białowieża 2001.Policy Performance in the Context of Sustainable Development, World Resources Institute, Washington 1995.Polityka gospodarcza, red. B. Winiarski, PWN, Warszawa 1999.Polityka regionalna, red. L. Kupiec, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2000.Poniatowicz M., Rola samorząd terytorialnego w stymulowaniu rozwoju lokalnych rynków finansowych, [w:] Proces tworzenia kapitału w gospodarce peryferyjnej, red. K. Meredyk, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2004.Poskrobko B., Ekorozwój - wyzwanie cywilizacyjne, [w:] Ekologiczne uwarunkowania rozwoju gospodarczego, red. A. Chmielak, Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok 2000.Poskrobko B., Sterowanie procesami ochrony środowiska, Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok 1994.Poskrobko B., Teoretyczne aspekty ekorozwoju, "Ekonomia i Środowisko" 1997 nr 1.Postmodernizm. Wybór tekstów, Wyd. Platan, Kraków 1995.Prandecka B., Nauki ekonomiczne a środowisko przyrodnicze, PWE, Warszawa 1991.Prawo administracyjne, red. M. Wierzbowski, PWN, Warszawa 2003.Principles for Trade and Sustainable Development, Winnipeg 1995.Proces tworzenia kapitału w gospodarce peryferyjnej, red. K. Meredyk, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2004.Proniewski M., Niedźwiecki A., Formy europejskiej integracji regionalnej, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2004.Propozycje dla przyszłości. Społeczeństwo konserwacyjne, red. K. Valaskakis, PIW, Warszawa 1987.Rama M., Globalization and Workers in Developing Countries, World Bank, London 2003.Raport dla Rady Ziemi, red. H. Henderson, Costa Rica 1997.Recent Developments in the use o

Zmiany konsumpcji a kreowanie innowacji

Wersja autorska (preprint) publikacji.The main aim of the research is to investigate changing consumption patterns in Polish households between 2005 and 2012 and an attempt to evaluate them in the context of creating innovation. Several prerequisites have contributed to undertaking this issue. The fact that most publications on consumption focus on analysing new occurrences and tendencies in consumption and consumption behaviour (as derivatives of, inter alia, technological progress, or the processes of globalisation) should be considered important. There are extensive debates on consumerism, the extent of the sustainability of consumption, or its globalisation. It may be said that researchers’ attention focuses on the analysis of the element of demand in consumption and its classification as an innovation’s verifier. Less attention is paid to the element of supply in consumption (i.e. its capacity to create new values, including mainly intangible resources), or the identification of the category of consumption as an active means of creating an innovation process (i.e. stimulating, not only verifying). Therefore, a dualistic treatment of consumption purposes and effects leads to the confined perception of its importance and a role of changes therein. It causes marginalisation of feedbacks between changes in the sphere of needs’ satisfaction and technological progress and the scale of synergy of these activities. Having regard to the above statements as well as the awareness of existing limitations and expectations towards innovation in Polish economy, attempts were undertaken to explore changes in consumption and evaluate them as variables having indirect influence on creating innovation. It was initially assumed that consumption is not just an innovation’s verifier but essentially, even mostly, a means (stimulating, or destimulating) to create innovation. The significance of the above statement increases if we consider it in the long term’s perspective. The course of the conducted scientific narration in the present publication is to verify the main hypothesis: changes in households’ consumption in Poland indicate the occurrence of tendencies implying the transposition of the structure of technical and social components in implemented innovations. It has been presumed that the growth of a social component should be linked to the increase of an individual’s preferences of self-development and social (intangible) needs and their domination in the structure of needs. Changes in the sphere of consumption needs’ satisfaction, however, occur in certain economic conditions and can, considering economic and non-economic influences of macroand micro-factors, fulfil more eufunctions than dysfunctions in the creation of innovation. The following detailed hypotheses develop the main hypothesis, elaborated on the basis of deductive conclusions: - changes in Polish households’ consumption determined by macro-conditions entail increased involvement of a social component in implemented innovations; - a derivative of the asymmetry of consumption’s financial means at Polish households’ disposal and its determining factors is escalation of the problem of intergenerational transfers, whose scale restrictively influences the ability of creating innovation considering the possibilities of self-development and social needs, and indicates the need for the stimulation of long-term social changes; - changes in the allocation of consumption’s financial means in Polish households signalize the process connected with gradual satisfaction of existential needs and a growing care for the level of self-development and social needs’ satisfaction, which implies the increased share of a social component in implemented innovations; Ȥ increased awareness of the allocation of time and forms of free time management among individual consumption entities indicates strengthening of the role of open innovations, ipso facto the growth of the involvement of a social component in implemented innovations. Considerations presented in the work serve not only systematization of knowledge about changes in the sphere of consumption needs’ satisfaction. They are also an attempt at enriching and expanding scientific achievements by the essence of the relation between consumption and creation of innovation in the long term. The specifics of the discussed issues required a comprehensive approach – descriptive, exemplary and evaluative. Universality and the need for systematic research on consumption entailed that this work has adopted the interdisciplinary view of consumption, i.e. economic, social, anthropological and psychological aspects were taken into account which emphasized the neuronal approach. Considering the vastness of the researched issue concerning consumption, selecting problems to be depicted in this work, the author have based it mostly on the analysis of key theories and concepts of consumption. The importance of the subject matter entailed that the work attempts to solve the problem on a theoretical level with simultaneous verification of specific theories on an empirical level. Using the method of descriptive analysis and studying relevant literature, consumption changes have been identified. On a theoretical level, empiric analyses have been carried out (based on the Polish households) whereas conclusions and recommendations within the scope of a possibility of fulfilling more eufunctions than dysfunctions by consumption towards creating innovation in the long term have been formulated. Collected empirical data have been subject to the quantitative and qualitative analysis. Applied descriptive statistics (structure analysis, or dynamics analysis) allowed to recognize the structure and scale of changes within the researched categories. Being aware that variables describing consumption are usually interlinked whereas the structure and development of the researched variables usually depend on other variables (properties), joint research thereof have been considered indispensable. Their analyses have been carried out using Pearson product-moment correlation coefficient. Accepted statistical significance is α=0,05. A starting point for the research on consumption changes and the attempt to assess their significance for creating innovation is the evolution of the researched categories. Development trajectory for each of them (chapter one) as well as the essence and determinants of consumption changes (chapter 2) created the basis for selecting variables designating changes in the sphere of consumer needs’ satisfaction. Diagnoses of changes in consumption have become the basis for their assessment in the context of creating innovations. 1 It is believed that the reference to the achievements of Neuroeconomics allows to obtain a wide (comprehensive) set of arguments in research deliberations supporting specific models shaping the structure and prioritizing consumer needs. Considerations thereon enter the borderline of distinct disciplines exposing them to critical comments. However, a consumptive dimension of human life is nothing more than a tangle of threads from different areas of knowledge and science. Research on consumption changes resulting from macro-factors’ influence have been carried out based on demographic processes and globalization, technological development and inequalities in income distribution. In case of each identified factor (consumption changes), proper indicators were selected considering the essence of creating innovation in the long term. Diagnosis and assessment of Polish households’ consumption changes have been carried out based on asymmetry and allocation of financial resources for consumption and time as non-financial consumption resource. Problems were verified on a theoretical-empirical level. Due to the objectives’ complexity, the process of the analysis of the influence of asymmetry and allocation of financial means of consumption on creating innovations has been divided into three areas. The first area is theoretical recognition (of asymmetry and allocation of financial means of consumption), based on the Polish and foreign literature. The second area – diagnosis (of asymmetry and allocation of financial means of consumption being available for Polish households), conducted on the basis of the collections of quantitative and qualitative data. The third area – assessment (of asymmetry and allocation of financial means of consumption) in the context of creating innovations. These singled out areas have been matched with the internal structure of chapter 4 and 5. Diagnoses of asymmetry of financial means of consumption being available for Polish households in 2005 – 2012 have been conducted based on: - the level and dynamics of disposable income and discretionary fund, - targets and motives designating inclination for gathering financial resources and incurring debt, - the level and structure of savings and debt. Designated linear correlations between disposable income and inclinations for debt as well as saving have become the basis for formulating conclusions on the changing structure of satisfied needs and their influence on creating innovations. Diagnostic analyses of allocation of financial means of consumption available for Polish households have been carried out based on consumer spending. Their analyses have been carried out in two configurations. In the first configuration, spending has been divided into primary and discretionary. This configuration has become the basis of the assessment of the household as well the market functioning (i.e. compatibility of market offers with expectations or, in other words, compatibility of supply and demand). In the second configuration of consumer spending, food spending, fixed spending and social services spending have been singled out. The adopted configuration of spending has become the basis for determination of a phase of Polish households’ development in 2005-2012. To do so, (1) their share in disposable income has been designated; (2) the direction and strength of linear correlations between disposable income and such determined consumer spending have been examined, supported by Pearson’s method. The designated development phase of Polish households in 2005-2012 has been taken as an indicator of financial allocations of financial means of consumption. It has become the sub-base for the assessment of influence of allocating financial means of consumption on the perspective of creating innovations. Theoretical and empirical deliberations in this work allow to state that the objectives of this work have been achieved whereas verification of detailed hypotheses confirms the accuracy of the proposed main hypothesis. Conclusions formulated in this work as well as topicality of the subject matter and its vital place in the EU development strategy allow to consider them useful for private and governmental institutions interested in monitoring social changes (social innovations). Research on the changing consumption of Polish households allow to claim that the process connected with gradual satisfaction of existential needs and increasing care for the satisfaction of social needs and personal development leads, in a natural way, to a structural change of technical and social components in implemented innovations. It contributes to the increase of a social factor. Every innovation, even purely technical, includes a social element because it changes lifestyle and creates new rules of cultural and social behaviours. Moreover, these mutually stimulating processes of consumption changes and creating innovation are based on intangible values, which emerge in human being along his entire life. Human knowledge and skills form a primeval source of innovative changes. Creating innovations is connected with previously existing individual incentives, possibilities and capabilities for creating new, and/or improving existing products, services and processes, or enjoying the benefits of imitations. The point of creating innovations is connected with a primary goal of economic activity, i.e. satisfying needs, which serve to improve standards, or more widely speaking – quality of life. A secondary goal is connected with the aspiration for acquiring a position, or generally a competitive advantage in the world. In case of the Polish economy, where household consumption is heading towards the third evolution phase and, in many aspects, imitates consumer behaviours typical for societies of highly developed economies, we should expect the increase of a social component in innovations. A structural change of innovations’ components is also determined by obvious, for the societies of countries with a high level of consumerism, consequences of over-consumption. Another vital factor is increasing importance of consumers in the model approach to innovation. Effectively, companies’ strategies should become increasingly oriented towards interactions with a recipient of their marketing offer. Individual entities of consumption will then become not only an exceptional external source of information but also an intellectual resource for modern enterprises. They will become their partners, which is indicated by, e.g., concepts of prosumer and co-creation of values. It is also worth noticing that growing access of individuals to information, the speed of its circulation and processing, will favour a collective inclination for executing their inherent rights. This will be connected with the need for increasing participation of a social component in the process of creating innovations. Deliberations depicted in this work indicate that tendencies present in Polish households’ consumption might be stimulated to a certain degree. The rationale for this are following: - when income level is lower than in highly developed economies, individual awareness of satisfaction of self-development and social needs is high, - increasing consumption of industrial goods is accompanied by increasing expectations of individuals toward the quality of offered goods and services, - increasing social mobility is accompanied by the flow of information, knowledge and ideas stimulated by the spread of new forms of communication, - individual’s awareness of free time is increasing: its meaning in the time structure and forms of its management. - Considering the above-mentioned tendencies, a desired model of the participation of individuals in the market and satisfying needs of self-development and social needs should be characterized by the following: - self-reliance and creative attitudes, - systematic and sustained education, - a possibility of fulfilling one’s own ambitions and aspirations, - openness to various values and other members of the community and the ability of understanding them. Creating the climate for such a model of individual participation in the market will lead to the development of: flexibility (openness to changes and cooperation) in adjusting to continuous and turbulent changes occurring in the surrounding world and the ability of functioning in the conditions of chaos and crisis; market activity based on the assumptions of the sustainable concept (i.e. holistic and constantly developing overview of the reality), and developing knowledge (implicit and explicit). It will favour the development of creativity in general and participation of a social component in implemented innovations. In conclusion, consumption based on feedback is a very important stimulant of innovation. Considering changes in the needs’ structure and conditions implying them, we might claim that they lead to the change of the structure of technical and social components in introduced innovations. Higher inclination of individuals to satisfy self-development and social needs is expressed in increasing maturity in using the possessed information and knowledge. In consequence, it leads to grassroots social activation, which serves the improvement of the quality of life. An effective way of supporting creativity in general seems to be, according to the author, stimulation of human activity based mainly on cooperation, building common trust and feeling of responsibility within and between generations. Considering long-term trends, we might expect that increasing standards and quality of life will entail the increase of the share of a social component in technological innovations. A desirable perspective seems to be aiding natural and spontaneous processes of individuals with actions stimulated by the State. The aim is to limit such situations where enterprises, through marketing procedures (increasingly refined), create an artificial feeling of participation in return for their knowledge and engagement. Responsible thinking about changing consumption and creating innovations motivates for further research, verification of the accuracy of depicted observations and postulates, and identification of areas that require superiority of direct actions (top-down) over indirect (grassroots) ones aiming to improve creativity in general.Książka sfinansowana ze środków Wydziału Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Biał[email protected]@gmail.comUniwersytet w BiałymstokuAbernathy W. J., Clark K. B., Innovation: Mapping the Winds of Creative Destruction, „Research Policy” 1985, vol. 14 (1).Adolphs R., Cognitive Neuroscience of Human Social Behavior, „Nature Reviews Neuroscience” 2003, vol. 4.Alderfer C. P., Existence, Relatedness, and Growth. Human Needs in Organizational Settings, New York: Free Press 1972, http://www.valuebasedmanagement.net/methods_alderfer_erg_theory.html.Allen J. A., Scientific Innovation and Industrial Prosperity, Longman, London 1966.Allman J. M., Tetreault N. A., Hakeem A. Y., Manaye K. F., Semendeferi K., Erwin J. M., Park S., Goubert V., Hof P. R., The von Economo Neurons in Fronto-Insular and Anterior Cingulate Cortex, „Annals of the New York Academy of Sciences” 2011, vol. 1225 (1).Allman J. M., Watson K. K., Tetreault N. A., Hakeem A. Y., Intuition and Autism: A Possible Role for Von Economo Neurons, „Trends Cognitive Sciences” 2005, vol. 9 (8).Altkorn J., Kramer T., Leksykon marketingu, PWE, Warszawa 1998.Anderson P., Tushman M. L., Technological Discontinuities and Dominant Design: A Cyclical Model of Technological Change, „Administrative Science Quarterly” 1990, vol. 35.Ando A., Modigliani F., The „Life Cycle” Hypothesis of Saving: Aggregate Implications and Tests, „The American Economic Review” 1963, vol. 53 (1), s. 56-60, [w:] F. Modigliani, The Collected Papers of Franco Modigliani, The MIT Press Cambridge, Massachusetts, London, England 2005.Ang J., Household Saving Behaviour in an Extended Life Cycle Model: A Comparative Study of China and India, „The Journal of Development Studies” 2009, vol. 45 (8).Anioła P., Gołaś Z., Zastosowanie wielowymiarowych metod statystycznych w typologii strategii oszczędnościowych gospodarstw domowych w Polsce, Materiały i Studia NBP, zeszyt 282, Warszawa 2012.Koyré A., Perspektywy dla historii nauki, „Studia Philosophica Wratislaviensia” 2008, t. III (1).Kozielecki J., O godności człowieka, PWN, Warszawa 1977.Kramer J., Konsumpcja w gospodarce rynkowej, PWE, Warszawa 1997.Krasiński Z., Piasny J., Szulce H., Ekonomika konsumpcji, PWE, Warszawa 1984.Krueger F., Barbey A., McCabe K., Strenziok M., Zamboni G., Solomon J., Raymont V., Grafman J., The neural bases of key competencies of emotional intelligence, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” (PNAS) 2009, vol. 106 (52).Kryk B., Włodarczyk-Śpiewak K., Wybrane aspekty jakości życia na przykładzie zachodniopomorskiego, [w:] Zachowania rynkowe gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w okresie transformacji systemowej w Polsce, red. D. Kopycińska, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2006.Kucuk S. U., The Evolution of Market Equalization on the Internet, „Journal of Research for Consumers” 2009, vol. 16.Kudrycka I., Radziukiewicz M., Rozkłady dochodów, wydatków i oszczędności z uwzględnieniem dochodów z szarej strefy, Z Prac Zakładu Badań Statystyczno-Ekonomicznych, zeszyt 278, GUS, Warszawa 2001.Kumaniecki K., Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, PWN, Warszawa 1964.Bauman Z., Karta kredytowa. Rzecz o finansowej niepłynności w epoce płynnej nowoczesności, [w:] Gadżety popkultury. Społeczne życie przedmiotów, red. W. Godzic, M. Żakowski, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.Eco U., Nowe środki masowego przekazu a przyszłość książki, [w:] Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia, red. M. Hopfinger, Oficyna Naukowa, Warszawa 2002.Kurowski P., Koszyki minimum socjalnego i minimum egzystencji – dotychczasowe podejście, IPiSS, Warszawa 2002, https://www.ipiss.com.pl/?zaklady=minimum-socjalne-oraz-minimum-egzystencji.Kurowski P., Minimum socjalne i minimum egzystencji, [w:] Kategorie i instrumenty interwencji państwa w sytuacji ubóstwa. Czym jest minimum socjalne, „Biuletyn Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu”, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2003 nr 1 (45).Kuznets S., Six Lectures on Economic Growth, Chicago 1959.Kwaśnicki W., Innowacje społeczne – nowy paradygmat czy kolejny etap w rozwoju kreatywności człowieka, [w:] Obywatelskość wobec kryzysu: uśpieni czy innowatorzy?, red. W. Misztala, G. Chimlak, A. Kościański, Warszawa 2015, http://kwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/InnowacjeSpoleczneWK.pdf.Landreth H., Colander D. C., Historia myśli ekonomicznej, PWN, Warszawa 2005.Lantz J., Ahern R., Re-Collection in Existential Psychotherapy with Couples and Families Dealing with Death, „Contemporary Family Therapy” 1998, vol. 20 (1).Lantz J., Depression, Existential Family Therapy, and Viktor Frankl’s Dim

Społeczna Gospodarka Rynkowa – Ordoliberalizm a nieład współczesnego świata

Narastający nieład w społeczno‑gospodarczej rzeczywistości wskazuje zatem na potrzebę powrotu do podwalin ordoliberalnej koncepcji Społecznej Gospodarki Rynkowej. Ordoliberalizm z definicji bowiem ukierunkowany jest na uporządkowanie. Jest to liberalizm uporządkowany. Praktyka jednak wykazuje, że coraz większy dynamizm przemian współczesnego świata i dokonujące się cywilizacyjne przesilenie oznaczają także konieczność modyfikacji polityki opartej na ordoliberalnej SGR, stosownie do wymogów zmieniającej się pod wpływem przesilenia cywilizacyjnego społeczno‑gospodarczej rzeczywistości. I tym właśnie zagadnieniom poświęcona jest niniejsza monografia. Jest to kolejna publikacja w cyklu wydawniczym Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego na temat Społecznej Gospodarki Rynkowej.Fundacja Konrada Adenauera, Przedstawicielstwo w Polsc

Srebrna gospodarka. Perspektywa interdyscyplinarna

Starzenie się populacji jest wyzwaniem przed jakim staje coraz więcej krajów świata. Z jednej strony jest to proces wyraźnie pozytywny, ponieważ udało się wyeliminować lub ograniczyć część ryzyk, które miały bezpośredni wpływ na poziom i jakość życia, ale też jego długość. Z drugiej strony przed społeczeństwami pojawiają się nowe problemy związane z koniecznością zabezpieczenia rosnących i zróżnicowanych potrzeb coraz liczniejszej subpopulacji osób starszych. Stąd też w monografii podjęto rozważania w ujęciu interdyscyplinarnym nad perspektywami rozwoju srebrnej gospodarki w Polsce. Książka obejmuje 19 rozdziałów o zróżnicowanej tematyce i charakterze naukowym. Zawiera opracowania badawcze, koncepcyjne, analityczne i syntetyczne, w tym diagnostyczne i prognostyczne, opierające się na źródłach wtórnych i własnych badaniach empirycznych 28 autorów na następujące tematy: zmiany demograficzne a gospodarka i społeczeństwo, w tym: srebrne finanse z perspektywy ekonomicznej i menedżerskiej, komplementarność usług prywatnych i publicznych na lokalnym rynku, zatrudnianie osób starszych i ich oczekiwania wobec pracodawców, prawa seniorów vs. modele rodziny i opieki instytucjonalnej; 2) funkcjonowanie srebrnego rynku, w tym: reklama jako środek komunikacji marketingowej adresowanej do seniorów, prognoza zmian struktury konsumpcji gospodarstw domowych seniorów dla lat 2025-2050, krytyczna ocena skutków gospodarczych rosnącej populacji osób starszych, 3) zdrowie, ochrona zdrowia i profilaktyka, w tym: potrzeby, wyzwania i perspektywy dostępu do usług e-zdrowia, wyzwania stojące przed sektorem ochrony zdrowia, wiedza osób w wieku podeszłym na temat szczepień ochronnych, organizacyjne, legislacyjne i prawne uwarunkowania wykorzystania telerozwiązań; 4) kultura, turystyka i przestrzeń miejska, w tym: stymulanty i destymulanty uczestnictwa seniorów w kulturze, turystyka z perspektywy polityki społeczno-gospodarczej UE i Polski, miejska polityka senioralna na przykładzie Gminy Szczecin, nowości dedykowane osobom starszym w obszarze edukacji i środowiska; 5) innowacje, w tym: zachowania seniorów w świetle postępującej cyfryzacji usług finansowych, postawy osób starszych wobec innowacji na rynku FMCG, innowacje społeczne, subiektywny wymiar cyfrowego wykluczenia