Czy sektor usług biznesowych opartych na wiedzy jest "crisis‑resilient", czy "crisis‑robust"? Badanie porównawcze krajów Unii Europejskiej

Abstract

The paper examines the crisis robustness and resilience of the knowledge‑intensive business services (KIBS) sector. The hypothesis is tested that the KIBS sector is crisis‑robust rather than crisis‑resilient. The study covers 2000–2021, divided into two crisis periods (the global financial crisis and the COVID–19 pandemic) and three non‑crisis periods. The growth rates of value added and employment for the sectors and periods covered by the study are compared. The study is based on data from Eurostat, and it refers to the EU–27, making it possible to carry out comparative research between EU countries, as well as between the EU members before 2004 (i.e., the EU–14 or ‘old’ members) and those who joined in 2004 or later (i.e., the EU–13 or ‘new’ members). The study contributes to the literature by demonstrating that it is necessary to distinguish between the concepts of crisis resilience and crisis robustness in both scientific research and policy strategies, as well as to pay more attention to the issue of crisis robustness. It also makes a contribution by indicating that KIBS have significant potential to contribute to building crisis resilience and crisis robustness in the companies that use them and in the whole economic system. The empirical results demonstrate that the KIBS sub‑sectors, i.e., computer and information services and professional, scientific and technical services, are crisis‑robust, which is not the case for the manufacturing sector. The KIBS sector’s ability to maintain stable growth during crisis periods is more visible than for other service industries. The Polish sector of professional, scientific and technical services showed the most stable upward trend through all analysed periods. Poland also recorded impressive growth in value added in computer and information services during the pandemic period, but when considering the whole period, other countries achieved better results, e.g., Romania.Celem artykułu jest zbadanie crisis robustness oraz crisis resilience sektora KIBS. W pracy weryfikowana jest hipoteza, że sektor KIBS należy uznać raczej za crisis‑robust niż crisis‑resilient. Badanie obejmuje lata 2000–2021, podzielone na dwa okresy kryzysowe (globalny kryzys finansowy i pandemia COVID–19) oraz trzy okresy pozakryzysowe. Przedmiotem badania jest porównanie zmian w wartości dodanej i zatrudnieniu w różnych sektorach gospodarki oraz w wyróżnionych okresach. Badanie oparte jest na danych Eurostatu i odnosi się do krajów UE–27, co umożliwia porównanie krajów UE, a ponadto krajów członkowskich sprzed 2004 roku (UE–14 lub „stare” kraje UE) z krajami członkowskimi po 2004 roku (UE–13 lub „nowe” kraje członkowskie). Praca wnosi wkład w dotychczasowe badania poprzez wskazanie na konieczność odróżnienia pojęć crisis resilience i crisis robustness zarówno w badaniach naukowych, jak i w strategiach politycznych, a ponadto zwracania większej uwagi na kwestię crisis robustness. Wkładem pracy jest również wskazanie istotnego potencjału KIBS w zakresie budowania crisis resilience i crisis robustness w przedsiębiorstwach wykorzystujących KIBS oraz w całym systemie gospodarczym. Wyniki badania pokazują, że podsektory KIBS, tj. usługi komputerowe i informacyjne oraz profesjonalne, naukowe i techniczne są crisis robust, czego nie można powiedzieć o sektorze przetwórczym. Sektor KIBS utrzymał bardziej stabilny wzrost w okresach kryzysowych niż inne sektory usługowe. Usługi profesjonalne, naukowe i techniczne w Polsce wykazały się najbardziej stabilną tendencją wzrostową we wszystkich analizowanych okresach. Polska notowała również imponujący wzrost wartości dodanej w usługach komputerowych i informacyjnych w okresie pandemii, ale w całym analizowanym okresie inne kraje UE, np. Rumunia, osiągnęły lepsze rezultaty w tym obszarze