Effect of Nitrogen and biological Fertilizers on Seed Yield and Fatty acid Composition of Sesame cultivars under Yazd conditions دوره10 شماره4 سال1390

Abstract

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن و کود بیولوژیک حاوی باکتری های تثبیت کننده نیتروژن (ازتوباکتر و آزوسپریلوم) بر روی عملکرد دانه، عملکرد روغن و درصد آن و همچنین نوع و میزان اسید های چرب موجود در سه رقم کنجد (Sesamum indicum L.) تحقیقی در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در سال زراعی 88-1387 انجام گرفت. آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا در آمد. ارقام( داراب-14، جیرفت و یزدی) در کرت اصلی و کود نیتروژن(صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار) و کود بیولوژیک نیتروکسین حاوی باکتری های ازتوباکتر و آزوسپریلیوم (تلقیح بذور و عدم تلقیح ) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار داده شدند. درصد روغن توسط روش سوکسله و درصد اسیدهای چرب توسط کروماتوگرافی گازی تعیین شد. نتایج نشان داد که اثر رقم بر عملکرد دانه، عملکرد روغن ودرصد 4 اسید چرب اولئیک، لینولئیک، پالمتیک و استئاریک کنجد در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. افزایش کود شیمیایی نیتروژن نیز اثر معنی داری بر عملکرد دانه، عملکرد روغن، درصد اسید اولئیک ، اسید لینولنیک و اسید آراشیدیک کنجد داشت. کاربرد کود زیستی بر عملکرد دانه و روغن و درصد اسید لینولنیک تأثیر معنی داری داشت. درصد اسید اولئیک با اسید لینولئیک (**759/0-r= ) و اسید استئاریک (**774/0- r=) همبستگی منفی و معنی دار داشت. در کل نتایج این آزمایش نشان داد کود بیولوژیک می تواند تا حد زیادی در راستای کاهش مصرف کود شیمیایی نیتروژن و در نتیجه جلوگیری از اثرات سوء آن مفید باشد.To investigate the effect of different levels of nitrogen fertilizer and biofertilizers Azotobacter sp. and Azosprillum sp. on seed yield, oil yield and its percent and fatty acid composition in three sesame (Sesamum indicum L.) cultivars an experiment was conducted using splite plot factorial arrangement based on randomized complete block design with three replications at Agricultural and Natural Resources Reasearch Center of Yazd in 2009 cropping season. The treatments included : cultivars ( Darab-14, Jiroft and Yazdi) assigned to main plots, nitrogen fertilizer (0, 25 and 50 kg ha-1) and biofertilizer (inoculation and no-inoculation) as factorial were randomized in sub-plots. Oil percent was measured using the Soxhlet method and fatty acid composition was measured using GC method. Results showed the significant differenc among three varieties concerning seed yield, oil yield and four fatty acids (oleic, linoleic, palmetic and stearis acid). Seed yield, oil yield, Oleic, Linolenic and Arasshidic acid significantly increased with applying N fertilizer. Seed yield, oil yield and linolenic acid percent significantly increased with applying biofertilizer. Oleic acid percent had negative and significant correlation with Linoleic acid (r = -0.759**) and stearic acid (r=-0.774**) percent. Generally, results showed the importance of applying biofertilizers against chemical fertilizers to protect the environment from harmful chemical pollution